មន្រ្តី CNRP ថាតុលាការចេញដីកា«ផ្កាននោង» ឲ្យចាប់ សម រង្ស៊ី
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) -ភ្នំពេញថ្ងៃទី១៤ វិច្ឆិកា ២០១៥
- កែប្រែចុងក្រោយ: November 14, 2015
- ប្រធានបទ: យុត្តិធម៌
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ ពីអ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទេ ជុំវិញដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួន សម រង្ស៊ី ក្នុងបទល្មើសដែលបានចប់ តាំងពីឆ្នាំ២០០៣។ តែក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចាត់ទុកដីកា ដែលចេញដោយបុគ្គល នៃព្រះរាជអាជ្ញាសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនេះ ថាជាដីកា«ផ្កា ននោង»។
លោក រស់ សួរ មន្រ្តីបច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានបង្ហាញការហួសចិត្ត ចំពោះដីកានោះប្រាប់ទស្សនាវដ្តីថា «សម័យនេះហើយ តុលាការនៅតែចេញដីការ ផ្កាននោង ទៀត»។ លោកបានពន្យល់ថា ដីកានោះ គ្រាន់តែជាការបន្លាចគេឯង គ្រាន់តែលំអរ ឬបំភាន់ភ្នែក អ្នកមិនដឹងប៉ុណ្ណោះ។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «របស់ឆើត ដូចផ្កាននោង ដាក់ទៅកង្កែបវាស៊ី តែគ្មានរស់ជាតិទេ។ (...) បានគ្រាន់ល្អមើល កង្កែបវាអាចស៊ី... តែសម្រាប់មនុស្សគេមិនស៊ីទេ។»
មន្រ្តីបច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះបន្តថា បុគ្គលចៅក្រម រូបទាំងមេធាវី ដែលកំពុងធ្វើការចោទប្រកាន់ លោក សម រង្ស៊ី តាមរយៈដីកាបង្គាប់ ឲ្យចាប់ខ្លួននេះ មានកំហុស«បី» យ៉ាង ដោយបំពានច្បាប់ ឬចេញដីការទាំង«មមីមមើរ»។ លោកអះអាងថា ចំណុចទីមួយ សាលដីកាចុះថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៨ នោះផុតសុពលភាព អនុវត្តនៃច្បាប់ ដោយគ្មានការប្តឹងតវ៉ា ពីភាគីដើមបណ្តឹង។ លោកបានអះអាងថា ប្រាំឆ្នាំនៃភាពស្ងៀមស្ងាត់ សាលដីកានេះត្រូវបានបញ្ចប់ការអនុវត្ត និងគ្មានសុពលភាពឡើយ។
ចំណុចទីពីរលោកថា លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានពលរដ្ឋផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត ដោយបោះឆ្នោតគាំទ្រ ឲ្យជាប់ជាតំណាងរាស្រ្ត ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ មានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។ តាមរយៈការស្រាវជ្រាវ និងអង្កេត ដោយមន្រ្តីជំនាញនៃរដ្ឋសភា និងយោងលើព្រះរាជក្រិត្យ លើកលែងទោសរបស់អង្គព្រះមហាក្សត្រ បានបង្ហាញថាលោក សម រង្ស៊ី គ្មានជាប់«បទល្មើស» ណាមួយនោះឡើយ ហើយសម្រេចបញ្ចូលលោក ជាតំណាងរាស្រ្តនៃរដ្ឋសភា។
ចំណុចទីបី លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានអង្គព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី លើកលែងរាល់ទោសទាំងអស់ ដែលលោក(សម រង្ស៊ី)មាន រាប់គិតមកដល់ចុងឆ្នាំ២០១៣។ លោក រស់ សួរ បានពន្យល់ថា៖ «ទោស លោក សម រង្ស៊ី ទាំងអស់ចប់ តាំងពី២០១៣មកម្លេះ។ លើកលែងទោស ក៏២០១៣ រឿងពីមុនៗមក ក៏ចប់ត្រឹម២០១៣។ អញ្ចឹង ២០១៤ រដ្ឋសភាគេមិនខុសទេ។»
លោកបានស្នើ ទៅមេធាវីដូច្នេះថា៖ «គួរតែមេធាវីហ្នឹង ទៅរៀនម្តងទៀត កុំមានលុយដើរតែផឹកស៊ី។ (...) ទង្វើរបស់ខ្លួន វាជាព្យសន៖ កម្មដល់អ្នកដទៃ។ (...) មេធាវីវ៉ល់ៗខ្លួនឯង...។ ដីកានោះ មិនអាចអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់បានទេ។»
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ របស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានលើកឡើង ឲ្យដឹងដែរថា ដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួន សម រង្ស៊ី នេះកើតចេញ ពីការ«ឡើងកំដៅនយោបាយ» រវាងមេគណបក្សទាំងពីរ ក្នុងពេលប៉ុន្មានថ្ងៃថ្មីៗនេះ។ លោកបន្តថា ដីកានោះមិនដឹងថាជាដីការពិត ឬក្លែងឡើយ។ តែបើជាដីកាពិតវិញ ដីកានេះគួរត្រូវបានអនុវត្តយូមកហើយ មិនត្រូវមកអនុវត្តស្របគ្នា នៃការឡើងកំដៅនយោបាយ នាពេលនេះទេ។
លោក សំអាត បានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «ដីកាចប់ក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ឆ្នាំ២០១៤ លោកសម រង្ស៊ី ជាប់ជាតំណាងរាស្រ្ត។ ហេតុអ្វីលោក សម រង្ស៊ី អាចធ្វើជាតំណាងរាស្រ្តបាន ព្រោះទណ្ឌិត មិនអាចឈរឈ្មោះ ឬក្លាយជាតំណាងរាស្រ្តបានទេ?។ (...) បើអង្គព្រះបហាក្សត្រ ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលើកលែងទោស រាល់ករណីទាំងអស់ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី បានន័យថា ករណីមួយនេះ ក៏ចូលទៅក្នុងរឿងនោះដែរ។»
យ៉ាងណា មន្ត្រីរបស់អង្គការលីកាដូ នៅតែចាត់ទុកដីកានេះ ថាត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្រោមកំដៅនយោបាយ នៃការឆ្លើយឆ្លងគ្នា តាមសារនៃមេគណបក្សទាំងពីរ តែប៉ុណ្ណោះ ហើយលោកបានសម្ដែងការសោកស្ដាយថា៖ «វប្បធម៌សន្ទនាត្រូវបានប្រេះស្រាំ កំដៅនយោបាយកាន់តែឡើងកំដៅ»។
មន្ត្រីមួយរូបទៀត ពីសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក លោក នី ចរិយា បានលើកឡើង ប្រហែលនឹងលោក អំ សំអាត ដែរថា ដីកាចេះចេញ ព្រោះតែកំដៅនយោបាយ។ លោកអះអាងថា «ដីកា» នេះមិនអាចអនុវត្ត លើលោក សម រង្ស៊ី បានឡើយ ព្រោះសំណុំរឿង បានផុតអាជ្ញាយុកាល ដោយច្បាប់ទៅហើយ។ គេមិនអាចចាប់មនុស្សម្នាក់ ដោយគ្មានបទល្មើសនោះដែរ។ លោកបានពន្យល់ថា លោក សម រង្ស៊ី ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ត្រូវបានគណបក្សធំៗទាំងពីរ ធ្វើសមាហរណកម្ម នឹងលុបចោលទោសទណ្ឌទាំងអស់ របស់លោក សម រង្ស៊ី ហើយយបានបញ្ជូនឈ្មោះ ទៅគ.ជ.ប ដើម្បិបានក្លាយជាតំណាងរាស្រ្ត ស្របតាមច្បាប់តំណាងរាស្រ្ត ឆ្នាំ២០០២ ដែលចែងថា តំណាងរាស្រ្ត ជាមនុស្សដែលគ្មានទោសទណ្ឌ ទាំងបទមជ្ឍឹម ឬឧក្រិដ្ឋ ឬក្រោយពីបានធ្វើសមាហរណកម្ម ជាស្ថាពរ។
មន្រ្តីរបស់សមាគម អាដហុក បានអះអាងទៀតថា៖ «រឿងបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ភាគីទាំងពីរមិនបានសើរើ ឬដាក់រឿងអោយមានដំណើការ។ (...) តាមច្បាប់អាជ្ញាយុកាល នៃបទល្មើសជ្ឈឹមនេះ មានប្រាំឆ្នាំ បើលើសពីប្រាំឆ្នាំ ដោយភាពស្ងៀមស្ងាត់នៃតុលាការនេះ ត្រូវបានមោឃភាពចោល ដោយអំណាចច្បាប់។ រឿងដដែលនេះ លោក ហោ ណាំ ហុង ធ្លាប់ប្តឹងនៅប្រទេសបារាំងម្តង។ នៅសាលាដំបូង នៃប្រទេសបារាំងលោក ហោ ណាំហុង ជាអ្នកឈ្នះក្តី។ លោក សម រង្ស៊ី ប្តឹងឧទ្ធណ៍ ហើយបានឈ្នះក្តីលោក ហោ ណាំហុង វិញ។ ក្រោយចាញ់ក្តីនៅសាលាឧទ្ធណ៍ នាប្រទេសបារាំង លោក ហោ ណាំហុង មិនបានប្តឹងតវ៉ាទៀតទេ ដោយទទួលយកយុត្តាធិការច្បាប់នោះ។ ដូច្នេះរឿងនេះ បានចប់ហើយ គ្មានការអនុវត្តណាមួយ ដោយសំអាងលើរឿងនេះ មកចាប់ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី បានទេ។ (...) លើកលែងតែលោកសម រង្ស៊ី មានបទល្មើសថ្មី ក្រោយឆ្នាំ២០១៤។»
លោកនៅតែអះអាង យ៉ាងមុតមាំថា៖ «តាមអំណាចច្បាប់លោក សម រង្ស៊ី មិនអាចចាប់ខ្លួនបានទេ ព្រោះគ្មានបទល្មើស។ (...) នៅកម្ពុជាគេមិនសូវឃើញមានការអនុវត្តតាមច្បាប់ឡើយ ឃើញតែអនុវត្តតាមបទបញ្ជាបុគ្គល ឬអ្នកមានអំណាចប៉ុណ្ណោះ។ (...) ទៅអនុវត្តតាមអ្វីក៏ដោយ លោក សម រង្ស៊ី បើទោះជាមានវត្តមាននៅកម្ពុជា ក៏មិនត្រូវបានចាប់ខ្លួនដែរ បើមានការចាប់ខ្លួនមែននោះ នេះជាកំហុសមួយយ៉ាងធ្ងន់ ក្នុងការបំពានច្បាប់។»
លោក កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសង្គម បានលើកឡើង ក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយហៅតុលាការ ដែលចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី នេះ ថាជាតុលាការ «ស៊ីឆាងឈុន ដែលប្រើប្រាស់កំហឹងនយោបាយ»។ លោកបានសរសេរបន្តពី គោលការណ៍តុលាការសម័យ ស៊ីឆាងឈុនយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ស្តាប់ខ្យល់ មើលមាត្រា ចំណារសាលក្រម បន្លំភ្នែករាស្រ្ត។ ជាធាតុពិត ដែលកើតមានពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលអ្នកនយោបាយតែងតែយកមកប្រើ។ មិនត្រឹមតែបម្រើមហិច្ឆតាអំណាចប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្កឲ្យជនស្លូតត្រង់ ជនរងគ្រោះ និងអ្នកនយោបាយរងគ្រោះ គ្មានអ្វីមកប្រៀបបានឡើយ។»
អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសង្គមរូបនេះ បានលើកជាចម្ងល់ ជាមួយនឹងភាពអស់សំណើចថា៖ «តើខ្យល់នយោបាយមកពីណា? រឿងដែលគួរឲ្យអស់សំណើចនោះគឺ កូនអុក ឬសេះដែលបានស៊ី ហើយបោះចួលកំប៉ុងតូង តូង ស្រាប់តែរើសយកមកអុកគេបន្តទៀត។ កំហឹងនយោបាយ អាចបង្កមហន្តរាយខ្លួនឯង នៅថ្ងៃអនាគត។»
ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ ពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាជាតិ និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោកមេធាវីលោក ហោ ណាំហុង លោក ការ សាវុត្ថ បាននៅឡើយ នៅក្នុងម៉ោងនេះ។ តែតាមការអះអាង របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក គឹម សន្តិភាព តាមបណ្តាញសង្គម បានធ្វើការប្រៀបប្រដូច ដីកាចាប់ខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី នោះយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «តាមការសង្កេតកន្លងមក កុកនេះមិនដែលហោះចូលជុងទេ ទោះបីជាជង់ មិនដែលភ្លេចកុកក៏ដោយ! ប្រហែលមិនមែនជាកុកទេ គឺជាទន្សាយ (ពូកែរត់) ទេដឹង?»៕