ក្នុងពេលស្នាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស សហរដ្ឋអាមេរិក ទទួលបន្ទុកលទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងការងារ លោក ម៉ៃឃើល ផន័រ (Michael Posner)  បានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ជាសំខាន់ ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិដីធ្លី និង​ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់ ប្រមាណជា១០០នាក់ នៅពីមុខស្ថានទូតអាមេរិក នារសៀលថ្ងៃទី១៩ខែកុម្ភះ។
MONOROOM.info photo/ O. Vary។

ដំណើរមកកាន់កម្ពុជាលើកនេះ លោក ម៉ៃឃើល ផន័រ ត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ នៅពីមុខស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ពី​សំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់ ប្រមាណជា១០០នាក់ ដែលបានជួបប្រជុំគ្នា  នារសៀលថ្ងៃទី១៩ខែកុម្ភះ។ ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ មានបំណងស្វែងរកអន្តរាគមន៍ ពីឧបការីរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិករូបនេះ ដើម្បី​សុំឲ្យមានការដោះលែង សកម្មជនដីធ្លី អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ដែលកំពុងជាប់ នៅក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ។

តំណាងអ្នកភូមិបឹងកក់ អ្នកស្រី ទេព វណ្ណី បានថ្លែងថា ពួកគាត់បានដាក់ញត្តិ ទៅកាន់ស្ថានទូតអាមេរិក សុំមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​នៃប្រទេសមហាអំណាច ជួយ«អន្តរាគមន៍» ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដោះលែង អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ពី​ពន្ធនាគារ។ អ្នកមក​ជួបជុំគ្នានៅមុខស្ថានទូត បានរួមគ្នាបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រីយ៉ោម បុប្ផា មិនបានធ្វើខុស ដូចការចាទប្រកាន់របស់តុលាការទេ។ ក្នុងក្ដីសង្ឃឹមដ៏មុតមាំក្នុងការតវ៉ានេះ តំណាងសហគមន៍អ្នកស្រី ទេព វណ្ណី អះអាងថា ក្រុមអ្នកស្រីមិនប្រឆាំង នឹងគម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាលទេ តែគ្រាន់តែធ្វើទៅតាមសិទ្ធិ ដែលមានស្របតាមច្បាប់។ តែផ្ទុយមកវិញ ក្រុមអ្នកស្រី បែជារង​នូវភាពអយុត្តិធម៌ ការប្រើអំពើហិង្សា ការចាប់ចង ការឃុំខ្លួនដោយខុសច្បាប់ និងនីតិវិធីច្បាប់​របស់តុលាការ​ដែល​មិន​ឯករាជ្យ និងមិនយុត្តិធម៌។

នៅក្នុងសន្និសិត ធ្វើទៅកាន់អ្នកសារពត៌មាន លោក ម៉ៃឃើល ផន័រ បញ្ជាក់ថា បញ្ហាជំលោះដីធ្លី និងបញ្ហាក្ដីក្ដាំ​ទាំងឡាយ​នៅតុលាការ «វាគួរតែត្រូវទទួលបាន នូវការដោះស្រាយ ដោយ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ»។ លោកឧបការីរដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេសអាមេរិក បានស្វាគមន៍ចំពោះការផ្អាក នូវសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច និងចំពោះការចាក់គ្រឹះ នៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងដីធ្លី​ដោយនិតិរដ្ឋ គោលនយោបាយដីធ្លី ដែលត្រូវការ អោយមានតម្លាភាពច្រើនជាងនេះ។ ជាមួយគ្នានោះ លោកបានសម្ដែង ការខ្វល់ខ្វាយ ដោយលោកដឹងថា មានសកម្មជនសិទ្ធិដីធ្លីមួយចំនួន ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ។ «រដ្ឋាភិបាលគួរផ្តួចផ្តើម អោយមានការ​ពិភាក្សាដេញដោល ជាសាធារណៈដោយស្មោះត្រង់ ដែលស្វែងរកមើលគោលនយោបាយឆ្លើយតប សម​ស្របទៅនឹង​បញ្ហាកាន់កាប់ដីធ្លី ហើយរកមើលវិធីប្រកបដោយតម្លាភាព ប្រសិទ្ធភាព និងសមធម៌ច្រើន ក្នុងការដោះស្រាយ​ជំលោះ»។

សូមរំលឹកឡើងវិញថា អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ត្រូវបានសាលាដំបូង កាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៣ឆ្នាំ ពីបទប្រើហឹង្សា​ដោយ​ចេតនា។ មកដល់ពេលនេះសកម្មជនរូបនោះ ត្រូវបានឃុំខ្លួន ក្នុងពន្ធនាគារ អស់រយះពេលជាងប្រាំខែហើយ។ ចំណែក​សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិវិញ បានចាត់ទុកបញ្ហានេះ ថាជាការ«បំបាក់ស្មារតីសកម្មជនដីធ្លី និងបំបិទសេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ» ដោយប្រើប្រព័ន្ធតុលាការ។

ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ដែលតែងតែរងការរិះគន់ ជាញឹកញយ ថាមិនអាចទុកចិត្តបាន សម្រាប់ការពារជនរងគ្រោះ ទន់​ខ្សោយ។ លោកម៉ៃឃើល ផន័រ បានលើកមកពន្យល់ទៀតថា «សេចក្តីត្រូវការក្នុងពេលនេះ តម្រូវអោយមានតុលាការ​មិនលំអៀង និងមានដំណើរក្តីដ៏ត្រឹមត្រូវមួយ។ ក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ខ្ញុំមានការរំខានចិត្ត ដោយសារមានសេចក្តីរាយការណ៍ អំពីសវនាការ ដែលគ្រាន់តែធ្វើជាការបង្គ្រប់កិច្ច និងការប្រតិបត្តិរបស់តុលាការ ដែលធ្វើអោយនៅមានមន្ទិលនៅឡើយ។ ការណ៍នេះ លេចឡើងញឹកញាប់បំផុត ក្នុងករណីដែលធ្វើអោយគេមានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង ដូចជាករណីរបស់លោក សុខ សំអឿន និងប៊ន សំណាង ដែលត្រូវបានចោទ ពីបទធ្វើឃាតលើលោក ជា វិជ្ជា ដែលជាសកម្មជនការងារនោះជាដើម។ ចុងចោទគ្រប់រូប មានសិទ្ធិទទួលបានការកាត់ក្តី ដោយយុត្តិធម៌ ហើយខ្ញុំសុំអោយរដ្ឋាភិបាល ធ្វើអោយបានប្រសើរ​ជាងនេះ។»

បើមិនមែនជា​ករណីប្រើ​ហិង្សាទេ «ករណីអ្នកស្រីយ៉ោម បុប្ផា» ក៏មិនខុសពីករណីលោក ម៉ម សូណង់ដូ ឬ លោក សម រង្សី នោះដែរ។ នេះជាការវិភាគមួយទៀត របស់លោក កែម ឡី បកស្រាយទៅនឹង​បទ​ពិពណ៌នារបស់ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ។ លោកបាននិយាយ ផ្ដល់អនុសាសន៍ទៅរដ្ឋាភិបាល ថាគួរពិចារណា ក្នុងការធ្វើ«សម្បទានជាកញ្ចប់»មួយ សម្រាប់មនុស្ស​ទាំងអស់នេះ។ លោកបានបន្ថែមគំនិតវិជ្ជមានមួយទៀតថា មិនគួរបៀមបញ្ហា​ទាំងអស់នេះទុក ដោយនាំទៅដល់ការរំខាន និងភាពស្មុគ្រស្មាញ ដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស និងត្រូវធ្វើរឿងអ្វីផ្សេងទៀត ដែលថ្មីៗ ជៀសជាងដោះស្រាយ​តែបញ្ហា «ចាស់ដដែលៗ» ទាំងដោយមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ មិនទទួលស្គាល់ និង​យល់ព្រមបែបនេះ។

មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ ព្យាយាមសុំការបកស្រាយ ពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងខាងតុលាការ នៅថ្ងៃទី២០ខែកុម្ភះនេះ តែនៅមិនទាន់ រកការបកស្រាយបាននៅឡើយ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២០ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ