គ្មាននរណាភ្លេចទេ ពីការទម្លាក់តំណែងអតីតមន្ត្រី ដ៏ជិតស្និតម្នាក់ របស់លោក ហ៊ុន សែន ចេញពីតំណែង​ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៦ ដើម្បីឲ្យទៅអង្គុយក្នុងកៅអី ជា​រដ្ឋលេខា​នៅ​ក្រសួងមហាផ្ទៃនោះវិញ។ បន្តិចម្ដងៗ បក្ខពួករបស់អតីតមន្ត្រីរូបនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលតាមប្រមាញ់ ចាប់​ដាក់​ឃុំជាបណ្ដើរៗ រហូតលុះត្រាអតីតមន្ត្រីម្នាក់នេះខ្លួនឯង ក៏បានគេចខ្លួន ទៅជ្រកកោន​នៅក្រៅ​ប្រទេស​ដែរ។ នៅ​ទី​បំផុត អតីតមន្ត្រីម្នាក់នោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរស្វែងរកការនាំខ្លួន ត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ ឲ្យ​ខាង​តែ​បាន ដើម្បី​ឲ្យតុលាការនៅភ្នំពេញ ធ្វើការដាក់ទោសទណ្ឌ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។

តើអតីតមន្ត្រីម្នាក់នោះ ជានរណា? តើអំពើឧក្រិដ្ឋរបស់អតីតមន្ត្រីរូបនោះ មានដល់កម្រិតណា ទើបអាជ្ញាធរ​ខ្មែរ​ខិតខំតាមគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីនាំខ្លួនអតីតមន្ត្រី ឲ្យត្រឡប់មកក្នុងប្រទេសវិញ? តើអំពើឧក្រិដ្ឋនេះ មាន​កម្រិត​មិនស្មើរ នឹងឃាតករដែលបានបាញ់សម្លាប់ សិល្បៈការិនី ​នាង ពិសិដ្ឋ ពិលីការ - មេដឹកនាំ​សហជីព​កម្មករ លោក ជា វិជ្ជា ឬឃាតករដែលបាន​បោកគ្រាប់បែក នៅមុខរដ្ឋសភា(ចាស់)ទេឬ ទើបជនទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ករណី​ទាំងនេះ មិនដែលត្រូវបានចាប់ មកផ្ដន្ទាទោសទាល់តែសោះ? គេបានឆ្ងល់ទៀតថា ប្រសិនជា​អតីត​មន្ត្រី​រូប​នេះ គឺជាមេក្លោង នៅពីក្រោយឧក្រិដ្ឋកម្មនានា ក្នុងរយៈពេលដ៏យូរមកនោះ តើហេតុអ្វីត្រូវរងចាំ​រហូត​ចុង​ឆ្នាំ​២០០៦ ទើប​រដ្ឋាភិបាល​របស់លោក ហ៊ុន សែន ទើបនឹងចាត់វិធានការ យកអតីតមន្ត្រីម្នាក់នេះ និងបក្ខពួក​មក​កាត់​​ទោស ?

គ្មាននរណាម្នាក់មិនស្គាល់ និងមិនល្បី ពីជនម្នាក់នេះទេ ជាពិសេសគេបានស្គាល់ជននេះច្បាស់ កាល​ពី​អំឡុង​ពេល​ដែលជននេះមានអំណាច កាន់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ពេញមួយរាជធានីភ្នំពេញ។ អតីតមន្ត្រីរូបនោះ ឈ្មោះ ហេង ពៅ ជាអតីតស្នងការរាជធានី និងជាអតីតទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ អមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។

តែផ្ទុយ​​ទៅវិញ គ្មាននរណាដឹងពីចម្លើយតបពិតប្រាកដ ទៅនឹងសំនួរទាំងប៉ុន្មានខាងលើ ក្រៅតែពីលោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមមន្ត្រីដែលស្និត ឬ(មួយចំនួន) កាន់ក្ដាប់ផ្ទាល់ នូវសំនុំរឿងទាំងនេះឡើយ។ រឿងដែល​សំខាន់​នោះ នៅត្រង់ថា លោក ហេង ពៅ ខ្លួនលោក ក៏ធ្លាប់ស្ថិតក្នុងចំណោម​នៃក្រុមមន្ត្រីទាំងនោះដែរ។ ហើយនៅ​ពេល​ដែល​លោក បានដឹងថា ខ្លួនលោកគឺជាទិសដៅ នៃការតាមកំចាត់របស់រដ្ឋាភិបាល របស់លោក ហ៊ុន សែន នោះ លោក ហេង ពៅ បានទម្លាយនូវសក្ខីកម្មដ៏ព្រឺព្រួច និងកម្របានជួបប្រទះ ទាក់ទងនឹងអាថ៌កំបាំង ឬ​ទង្វើ​លាក់​មុខ តាមបែប«ម៉ាហ្វីយ៉ា (Mafia) របស់ក្រុមអ្នកមានអំណាច» នៅកម្ពុជា។ លោក ហេង ពៅ បាន​ជ្រើសរើស​ទស្សនាវដ្ដី «L'Expesse» របស់បារាំង ដើម្បីផ្ដល់កិច្ចសម្ភាសផ្ដាច់មុខមួយ ទាក់ទងនឹងការ​ទម្លាយ​អាថ៌កំបាំង​នេះ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៦។

យ៉ាងណាក៏ដោយ គេចង់ឲ្យមានការបកស្រាយ ពីសំណាក់អ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសពីសំណាក់លោក ហ៊ុន សែន ខ្លួនលោកតែម្ដង ទៅនឹងការលើកឡើង របស់លោក ហេង ពៅ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសផ្ដាច់មុខនេះ។ តែ​រឿងរ៉ាវ បានស្ងាត់បាត់ឈឹងតែម្ដង បន្ទាប់ពីលោក ហេង ពៅ ត្រូវបានចាប់បញ្ជូនមកប្រទេសកម្ពុជាវិញ រហូត​ដល់​សព្វថ្ងៃ។ រីឯលោក ហុក ឡងឌី វិញ បានស្លាប់ នៅក្នុងហេតុការណ៍​ធ្លាក់ឧទ្ធម្ភាគចក្រ កាល​ពីថ្ងៃ​អាទិត្យ ទី​៩ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០០៨​ ដែលធ្វើឲ្យរឿងរ៉ាវទាំងឡាយ ដែលទាក់ទងនឹងលោក បានបាត់​រលត់​ទៅ និងនៅតែ​រក​ការ​បក​ស្រាយ​​មិនចេញ។

ពីរដ្ឋធានីប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ សូមធ្វើការប្រែសម្រួល​កិច្ចសម្ភាស​នោះ​ទាំង​ស្រុង និងក្រៅផ្លូវការ ដូចខាងក្រោម៖

តើលោកបានរត់គេចប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារលោកបានដឹង ថាលោក​នឹងត្រូវចោទប្រកាន់ឬ?

- ខ្ញុំបានចេញពីកម្ពុជា ដោយស្របច្បាប់ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា កន្លងទៅ ដោយមានការអនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវ ពី​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីឲ្យខ្ញុំអាចមកធ្វើការ ព្យាបាលជើងពិការរបស់ខ្ញុំ។ ប្រាំថ្ងៃក្រោយមក មិត្តភ័ក្រ​បាន​ទូរស័ព្ទ​ពី​កម្ពុជា ប្រាប់ឲ្យខ្ញុំកុំវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញ៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក ហុក ឡងឌី (Editor's Note៖ លោក ហុក ឡងឌី ជាអតីត​អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ) បានសង្ស័យថា ខ្ញុំមានទំនាក់ទំនង​ជាមួួយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ហើយពួកគេ (មិត្ត​ភ័ក្រ​លោក ហេង ពៅ) បានរំពឹងទុក ពីការកំចាត់ខ្ញុំចោល។ រដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រឌិត នូវសំនុំរឿងក្ដីមួយ សម្រាប់​ចោទ​ប្រកាន់​ប្រឆាំងរូបខ្ញុំ និងត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់ ម្ដងហើយ​ម្ដង​ទៀត ក្នុង​ការ​ទម្លាក់កំហុស ទៅលើ​​ក្រុម​ប្រឆាំង។ ក្នុងពេលនេះ ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំ ត្រូវបានបង្ខាំងទុកយ៉ាងសំងាត់ ឲ្យ​នៅ​តែ​ក្នុង​ផ្ទះ។ គេបាន​ហាម​ឃាត់ ក្រុមគ្រួសារខ្ញុំមិនឲ្យចេញក្រៅ បើសូម្បីតែចេញទៅទិញម្ហូបអាហារ។ នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ចង់ចាប់ខ្ញុំ​ដោយ​ផ្ទាល់​ដៃ ដោយសារខ្ញុំបានដឹងរឿងច្រើនណាស់ ពីឧក្រិដ្ឋកម្ម និងអំពើពុករលួយ របស់​របបដឹកនាំរបស់លោក។ បើខ្ញុំត្រូវបានឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ ខ្ញុំគិតថា ជីវិតខ្ញុំ​នឹង​ត្រូវ​ចប់​ហើយ។ នៅពេលដែល​សុវត្ថិភាព​របស់ខ្ញុំ ត្រូវបានធានានោះ ខ្ញុំត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការ​បំភ្លឺ​សហគមន៍​អន្តរជាតិ ពីទង្វើរបស់អ្នក​កាន់​អំណាច នៅកម្ពុជា។

ការលើកឡើងរបស់លោក មានន័យយ៉ាងដូចម្ដេច?

- នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ លោក ហ៊ុន សែន ចង់ដាក់បញ្ចប់ នូវបាតុកម្មតាមបែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​ទាំងឡាយ។ ដើម្បី​សម្រេចបំណងនេះ លោកបានរៀបចំការប្រជុំមួយ នៅក្នុងលំនៅដ្ឋានរបស់លោក នាទួលក្រសាំង (Editor's Note៖ ខាងត្បូងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល) ជាមួយនឹងវត្តមាន របស់លោក ហុក ឡងឌី ដែលបានហៅខ្ញុំ​ឲ្យ​ចូលរួមប្រជុំដែរ។ ខ្ញុំដឹងថានរណាខ្លះ បានចូលរួមប្រជុំ ហើយខ្ញុំមានភស្ដុតាង ពីអ្វីដែលខ្ញុំនិយាយ។ បន្ទាប់មក មានគ្រាប់បែកជាច្រើនគ្រាប់ ត្រូវបានបោះឲ្យផ្ទុះ ប្រឆាំងគណបក្សលោក សឺន សាន (Editor's Note៖ គណបក្ស​​ប្រជាធិបតេយ្យ​ព្រះពុទ្ធសាសនា)។ ខ្ញុំបានដឹង និងអាចនិយាយថា គ្រាប់បែកទាំងនេះមកពីណា ហើយ​នរណា​ជា​អ្នកបោះ៖ នោះគឺជាកងកម្លាំង ដែលស្ថិតក្រោមបង្គាប់របស់លោក ម៉ក់ ជីតូ ដែលសព្វថ្ងៃ​ជា​នាយ​​នគរបាល ប្រឆាំងភេរវកម្ម (Editor's Note៖ នៅឆ្នាំ២០១៦នេះ ជាអគ្គស្នងការរង នគរបាលជាតិ) នៅ​ក្រសួង​​មហាផ្ទៃ។ នៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ គម្រោងរបៀបដដែលនេះ ត្រូវបានប្រើជាថ្មីទៀត ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុម​បាតុករ​ស្និត​​នឹង​​លោក សម រង្ស៊ី ដែលជាមេដឹកនាំប្រឆាំង នៅខាងមុខរដ្ឋសភា (ចាស់)។ ខ្ញុំបានមកដល់​ទីនោះ នៅ​​ប៉ុន្មាន​​នាទី​​មុន​គ្រាប់បែកផ្ទុះបន្តិច ហើយខ្ញុំបានឃើញ ជនសង្ស័យបួននាក់ បានរត់តម្រង់គេហដ្ឋាន របស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី (Editor's Note៖ នៅវិមានឯករាជ្យ)។

អ្នកទាំងនោះ ជានរណា?

- ខ្ញុំបានតាមដានពួកគេ ហើយខ្ញុំបានស្គាល់ថា ពីរនាក់ពីក្នុងចំណោមនោះ ជាអង្គរក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ក្រោយមក ខ្ញុំបាននិយាយ ពីការមើលឃើញរបស់ខ្ញុំ ប្រាប់ឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ ដែលជា​មេ​បញ្ជាការ​កង​កម្លាំង​នេះ។ លោក​បានប្រាប់ខ្ញុំ ឲ្យនៅស្ងៀម និងកុំនិយាយប្រាប់នរណាទាំងអស់។ តែខ្ញុំបានផ្ទុះ​កំហឹង​ឡើង និង​បន្ទាប់​មក បាននិយាយរឿងនេះជាបន្ត ប្រាប់ទៅលោក ហុក ឡងឌី។ លោក ហុក ឡងឌី ក៏មាន​ប្រតិកម្ម​​ដូច​លោក ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ ដែរ។ នៅឆ្នាំ២០០៣ ជនម្នាក់ពីក្នុងចំណោមមនុស្ស ដែលខ្ញុំបានកំណត់​អត្តសញ្ញាណ នៅ​នឹង​កន្លែង​នោះ បានសារភាពប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្លួនគេពិតជាអ្នកបោកគ្រាប់បែក។ ជននោះ បាន​និយាយ​ប្រាប់ខ្ញុំថា៖ «ខ្ញុំ​ស្ដាប់​តាម​បញ្ជា របស់លោក ហ៊ុន សែន»។ ខ្ញុំមានខ្សែអាត់សម្លេង ពីការសារភាព​របស់​ជននេះ។

តើលោកមានដឹងជាមុនឬទេ នូវរដ្ឋប្រហារ ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧?

- នៅមុនព្រឹត្តិការណ៍នេះ ក្នុងខែកក្កដា (១៩៩៧) កញ្ឆាចំនួន៧តោន ត្រូវបានរឹបអូស នៅកំពង់ផែ​ក្រុង​ព្រះ​សីហនុ។ ការិយាល័យប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ដែលខ្ញុំបានដឹកនាំ (នៅពេលនោះ) បានរកឃើញក្បួនរថយន្ដ ដឹក​កញ្ឆា​ទាំង​នេះ មានចំនួនពីរកុងតឺន័រ (Container) សម្រាប់ទិសដៅ ឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសណ័រវេស។ ក្បួន​រថយន្ដ​​ទាំង​នោះ ជារបស់ក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឬទ្ធី ដែលជាក្រុមហ៊ុន របស់ឧកញ៉ាម្នាក់ ស្និតនឹងនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក ហូ សុខ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ មកពីគណបក្សរាជានិយម បានទាមទារឲ្យធ្វើការចាប់ខ្លួន ម៉ុង ឬទ្ធី។ នៅពេលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបាត់ភាពម្ចាស់ការ លើខ្លួនឯងអស់ហើយ។ នៅហៀបពេលដែលខ្ញុំ ​ត្រូវ​ចេញ​ទៅ​ចូលរួម​ក្នុងសិក្ខាសាលាមួយ ស្ដីពីការប្រយុទ្ធប្រឆាំង ចរាចរណ៍គ្រឿងញៀន នៅ​ប្រទេស​កាណាដា លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានហៅខ្ញុំទៅសួរ៖ «តើពៅឯង ដឹងឬទេ ថានរណាជាអ្នកនៅពីក្រោយ ការ​ជួញ​ដូរនេះ?» ខ្ញុំបានឆ្លើយទៅវិញថា៖ «គឺ ម៉ុង ឬទ្ធី និងមនុស្សសំខាន់ៗប៉ុន្មាននាក់ទៀត នៅជុំវិញសម្ដេច។» អ្នកទាំងនោះ មាន​លោក ហុក ឡងឌី លោកឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា ដែលពេលនោះ ជានាយរង​កង​រាជ​អាវុធ​ហត្ថ លើ​ផ្ទៃ​ប្រទេស ឬក៏លោកឧត្តមសេនីយ៍ ដុំ ហាក់ ដែលជាមេទ័ពម្នាក់ នៃកងទ័ពជើងគោក​កម្ពុជា។

តើលោក ហ៊ុន សែន មានប្រតិកម្មបែបណា?

- លោក​បានប្រាប់ឲ្យខ្ញុំ ផ្អាកដំណើរ​ទៅកាន់​ប្រទេសកាណាដា និងត្រូវនៅក្នុងប្រទេស ដើម្បីរៀបចំ​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​​មួយ សំដៅលាងសម្អាត ម៉ុង ឬទ្ធី។ បញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន បានបង្គាប់ឲ្យផ្លាស់ប្ដូរឯកសារ​ទាំងអស់ ​ដើម្បីឈាន​ទៅធ្វើការចោទប្រកាន់ លើមន្ត្រីរាជអាវុធហត្ថមួយរូប មកពីគណបក្សរាជានិយម គឺ​លោក ចៅ សុខុន ដែលត្រូ​វបានឃាត់ខ្លួន និងយកទៅដាក់ឃុំនៅពេលបន្តិចក្រោយ។ លោក ចៅ សុខុន ម្នាក់នេះ ត្រូវបានដោះលែង​នៅពីរឆ្នាំបន្ទាប់​មក (Editor's Note៖ ដោយមានព្រះរាជសារលើកលែងទោស ពីព្រះ​មហាក្សត្រ) ដោយ​ទទួលបានប្រាក់ទ្រនាប់ដៃ យ៉ាងក្រាស់ក្រែល។ គឺលោក ហ៊ុន សែន នេះហើយ ដែល​បាន​ទម្លាក់​កំហុស​ទៅលើក្រុមរាជានិយម។ តែលោក ហូ សុខ បានដឹងថា គឺលោក ម៉ុង ឬទ្ធី ជាអ្នកប្រព្រឹត្តិ។

ដោយសារហេតុនេះ ទើបលោក (ហូ សុខ) ត្រូវបានសម្លាប់ (ក្នុងរដ្ឋប្រហារ) ឬ?

(សូមចុចលើទំព័របន្ទាប់ ដើម្បីអានកិច្ចសម្ភាសបន្ត)