នៅកម្ពុជា ក្រៅពីលោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចាស់វស្សា នៅមានមន្ត្រីហែរហមរបស់លោក ជាច្រើនទៀត ​ដែល​កាន់​អំណាច នៅអង្គុយជាប់នឹងកៅអី យ៉ាងយូរប្រហាក់ប្រហែលគ្នា នឹងលោក ហ៊ុន សែន ដែរ។ ក្នុងចំណោម​អ្នក​ទាំង​នោះ គេអាចរាប់​ត្រួសៗ បាន ដូចយ៉ាងលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ (កាន់នគរបាល) លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការពារ​ជាតិ (កាន់​ទាហាន) លោក សុខ អាន រដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណរដ្ឋមន្ត្រី (កាន់ការងារ របស់​រដ្ឋមន្ត្រី​ទាំង​​អស់) និងជាពិសេស លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស (កាន់ផ្នែកការទូត)។

អ្នកទាំងប៉ុន្មាននាក់ខាងលើ សុទ្ធសឹងជាមនុស្សជំនិត យ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រ របស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការក្ដោបក្ដាប់​ក្រសួង​មន្ទីរ​ធំៗ សំខាន់ៗ ឬអាចនិយាយថា ជាចំណុចយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះចាញ់ នៃអំណាចមិនចេះរីងស្ងួត របស់​គណបក្ស​​ប្រជាជនកម្ពុជា។ ប្រសិនជា មនុស្សជំនិតមួយចំនួន ពីក្នុងចំណោមនេះ មិនសូវជាទទួលបាន ការពេញ​ចិត្ត​ពេញ​ថ្លើម ពីលោក ហ៊ុន សែន ក៏ដោយ ក៏ក្រោមហតុផល«នយោបាយ» មនុស្សទាំងនោះ នៅតែត្រូវលោក ហ៊ុន សែន បន្ត​តែង​តាំង​ឲ្យ​នៅ​អង្គុយ នៅលើកៅអីជារដ្ឋមន្ត្រីរាប់សិបឆ្នាំដដែល។

ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកគាំទ្រ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មួយចំនួនវិញ ពួកគេទំនងជាមិនបានគិត ដូចលោក ហ៊ុន សែន ដែល​ត្រូវតែ​អោប​មនុស្សទាំងនោះ ជានិច្ចកាល រាប់សិបឆ្នាំយ៉ាងដូច្នោះទេ។ សកម្មជនគាំទ្រគណបក្សមួយរូប ដែល​​បាន​តាំង​នាមខ្លួន ជំនួសឲ្យ«យុវជន» និងមានឈ្មោះល្បីល្បាញគួរសម បានបាញ់មុខព្រួញ នៃការរិះគន់របស់ខ្លួន ទៅរកលោក ហោ ណាំហុង ដោយចុះផ្សាយ ជា​សារមួយ នៅលើជញ្ជាំងគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន។ យើង​មិនធ្វើការបកស្រាយ ទៅ​លើ​មតិយោបល់ របស់​សកម្ម​ជនរូបនោះឡើយ តែសូមទុកជូនប្រិយមិត្តអ្នកអាន ស្វែង​យល់អំពីមតិយោបលនោះ ដោយ​ផ្ទាល់​ដូច​ខាង​ក្រោម។

តើលោក ហ៊ុន សែន អាចនឹងចាត់វិធានការ ដកលោក ហោ ណាំហុង ចេញឬទេ?

មិនមែនលោក ហោ ណាំហុង តែម្នាក់លោកទេ ដែលមានវ័យចំណាស់ ងើបដើរសឹងតែមិនចង់រួចនោះ។ ប៉ុន្តែនៅមានមន្ត្រី​អន្ទ្រើសៗ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាច្រើននាក់ទៀត ដូចយ៉ាងលោក ជា ស៊ីម ជាដើម សុទ្ធតែនៅបន្តឲ្យអង្គុយ នៅក្នុងតំណែងទៅមុខទៀត បើទោះជាអស់លោកទាំងនោះ មិនអាចមានកម្លាំង ធ្វើការបំពេញភារកិច្ច ឲ្យបានបរិបូណ៌​ក៏​ដោយ។

ពិតហើយ នៅចំពោះការធ្លាក់សម្លេងឆ្នោត នាឆ្នាំ២០១៣ លោក ហ៊ុន សែន ចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ និងត្រូវធ្វើ​យ៉ាង​ណា បង្ហាញឲ្យគេឯងឃើញថា លោកជាមេដឹកនាំដ៏ល្អ ហើយមិនគួត្រូវចាប់លោក ឲ្យមកទទួលខុសត្រូវ នូវទង្វើអសកម្ម របស់​មន្ត្រី​ក្រោមបង្គាប់នោះទេ។ ប៉ុន្តែការដក​លោក ហោ ណាំហុង ចេញពីតំណែង វាហាក់ដូចជាលឿនពេក និងប្រៀប​ដូច​កាត់​ដៃខ្លួនឯង (ខាងការទូត) មួយ​ចំហៀង​ចោល។ មនុស្សមានសមត្ថភាព ប្រហែលជាមានច្រើន ប៉ុន្តែមនុស្សដែល​ស្មោះ​ស្ម័គ្រ មិនមានច្រើនឡើយ។ សម្រាប់អ្នកផ្សេង ដែលមិនបានដឹង ពីប្រវត្តិស្នេហ៍ដ៏ល្អូកល្អើន រវាងលោក ហ៊ុន សែន និង​​លោក ហោ ណាំហុង តាំង​ពី​រាប់​សិបឆ្នាំមកហើយនោះ ប្រាកដជាមិនយល់ ថាហេតុអ្វីក៏លោក ហោ ណាំហុង នៅ​តែ​អាច​បន្ត​អង្គុយ​លើ​កៅអី បានយូរយ៉ាងដូច្នេះ។

ចំពោះ ករណីកូនចៅសំបុកត្រយឹង របស់លោក ហោ ណាំហុង ដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយ ឲ្យធ្វើការងារមាន​តំណែង​ធំៗ នៅតាមស្ថាប័ននានា ឬនៅតាមស្ថានទូតខ្មែរ ប្រចាំនៅប្រទេសជាច្រើននោះ មិនមែនលោក ហ៊ុន សែន មិន​ដឹង​នោះ​ទេ។ ប៉ុន្តែសួរថា បើគេកំចាត់មេកន្ទ្រាញម្នាក់ចេញ តើគេអាចគ្រប់គ្រងកុលសម្ព័ន្ធនោះ ដោយរបៀបណា? ឬ​ត្រូវ​កំចាត់​ចោល កុលសម្ព័ន្ធទាំងមូលតែម្ដង? ជាការប្រថុយប្រថានមួយ ដ៏ខ្លាំងបំផុត ព្រោះករណីនេះ ជាការ«ផ្ដួលរលំ នូវ​ប្រព័ន្ធ​មួយ​ទាំង​ស្រុង»។ លោក ហ៊ុន សែន ដឹងច្បាស់ណាស់ ពីរឿង«ផ្ដួលរលំ» ដែលខុសគ្នាស្រឡះ ពី«កំណែទម្រង់» ឬ«ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ» ដូចដែលលោក ទើបនឹងថ្លែងព្រមាន ទៅកាន់លោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង កាលពីពេលថ្មីៗ។

ប្រសិនបើលោក ហោ ណាំហុង បានចាក់ឫសប្រព័ន្ធការទូតរបស់លោក តាមបែបគ្រួសារនិយមនោះ តែប្រព័ន្ធនេះ នៅ​តែរណប និងទប់អំណាច ឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ជាដរាប។ ហើយលោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនមានផលចំណេញអ្វី ចេញ​ពីការបំបាត់ប្រព័ន្ធមួយ ដែលធ្វើការបម្រើខ្លួននោះឡើយ។ ប្រសិនជាមាន ភាពរំជើបរំជួល ពីបណ្ដាអ្នកគាំទ្រ​មួយ​ចំនួន ដែលមិនពេញចិត្តនឹងប្រព័ន្ធនេះ វាអាចមានចំណុចពីរយ៉ាង ដែលត្រូវពិចារណា៖ (១) សម្បកក្រៅ ដើម្បីបង្ហាញ​ថា ក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នាពេលនេះ ត្រូវបានបើកទូលាយច្រើនជាងមុន (២) ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ រវាង​មនុស្ស ដែលទន្ទឹងរង់ចាំផលប្រយោជន៍ និងមនុស្ស ដែលកំពុង«ដេកឆ្ងាញ់ស៊ីឆ្ងាញ់» ពីផលប្រយោជន៍ទាំងនោះ។

ចំពោះដំណោះស្រាយវិញ ជារឿងងាយបំផុត ព្រោះកូនក្មេងដែលយំ នឹងបាត់យំ នៅពេលទទួលបាន«ស្កគ្រាប់» ដាក់​ចូល​មាត់។ តែបើពិបាកស្រាយ នៅតែមិនបាត់យំ វាអាចឈាន ទៅរកការដោះស្រាយមួយបែបទៀត ដែលកាន់តែមាន​ប្រសិទ្ធិភាព និងមានលក្ខណៈស្ងាត់ៗ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គោលការណ៍ដ៏ធំបំផុត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺនឹង​«មិន​ទុក​ឲ្យ​ធាង​ត្នោតស្អុយមួយ ចំលងមេរោគ មកដល់ដើមត្នោតទាំងមូល»​នោះ​ឡើយ។

លោក ហោ ណាំហុង ជានរណា?

កើតនៅឆ្នាំ១៩៣៥ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ហោ ណាំហុង បានប្រឡូកក្នុងវិស័យការទូត តាំងពីក្នុងសម័យកាល នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រទីមួយ។ ជាអតីតនិស្សិតអនុបណ្ឌិតច្បាប់ ពីរដ្ឋធានីប៉ារីស លោកបានបម្រើការ ជាមន្ត្រីស្ថានទូតខ្មែរ ប្រចាំ​ប្រទេសបារាំង ពីក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៦៧ មកទលស់នឹងឆ្នាំ១៩៧៣។

បន្ទាប់ពីចេញផុត ពីរបបខ្មែរក្រហម លោក ណាំហុង បានបន្តជំនាញរបស់លោក ក្នុងវិស័យការទូតនេះ ជាបន្តទៅទៀត នៅក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត​កម្ពុជា ដោយបានក្លាយជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងបន្ទាប់មក បានចេញទៅ​ធ្វើអគ្គរដ្ឋទូត នៅសហភាពសូវៀត រហូត​ដល់ឆ្នាំ១៩៨៩។ ត្រឡប់មកប្រទេសវិញ នៅឆ្នាំ១៩៩០ ក្នុងសម័យរដ្ឋកម្ពុជា លោក​ត្រូវ​បាន​តែងតាំង ឲ្យឡើងធ្វើ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស។

ប៉ុន្តែនៅចំពោះការចាញ់ឆ្នោត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នាឆ្នាំ១៩៩៣ លោក ណាំហុង បានចេញពីតំណែង ដើម្បី​ទុកកៅអីនេះ ឲ្យទៅព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម សេរីវុឌ្ឍ មកពីគណបក្សហ្វុនស៊ីនប៉ិច ដែលបានឈ្នះឆ្នោត នៅពេល​នោះ ហើយលោកបានចេញ ទៅធ្វើជាអគ្គរាជទូតខ្មែរ ប្រចាំនៅប្រទេសបារាំងវិញ។ ប្រាំឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅឆ្នាំ១៩៩៨ លោក​បាន​ត្រឡប់​មកវិញ ហើយបន្តតំណែង ជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសដដែលនេះ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

សូមញ្ជាក់ដែរថា ពីឆ្នាំ១៩៨៧ រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៩១ ឆ្នាំដែលចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ក្រុងប៉ារីស​ សម្រាប់ប្រទេស​កម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ស្ថិតនៅជាជំនិតយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រ របស់លោក ហ៊ុន សែន នៅ​ក្នុងការ​ជួប​ចរចា និងការស្វែងរកដំណោះស្រាយនានា ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះដ៏រ៉ារ៉ៃ រវាងខ្មែរនិងខ្មែរ៕