តុលាការធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលមិញ បានសម្រេចបដិសេធចោល​ នូវពាក្យបណ្តឹងពីសំណាក់​គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលប្តឹងទាមទារឲ្យតុលារការចាត់ទុកការបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃទី ០២ ខែ កុម្ភៈ កន្លងទៅ ជាមោឃៈ។ តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ បានចាត់ទុកពាក្យបណ្តឹងនេះ ថាជាបណ្តឹងដែលគ្មានភស្តុតាង និងគ្មានហេតុផល​ច្បាស់លាស់នោះទេ។

បាតុករប្រឆាំងនៅថៃ ទាមទារមិនឲ្យធ្វើការបោះឆ្នោត។ (រូបថត REUTERS/Damir Sagolj)

វិបត្តិនយោបាយថៃ - យោងតាមការសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ បានរាយការណ៍ថា តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ កាលពី​ពុធ​ទី១២ ខែកុម្ភៈម្សិលមិញ បានសម្រេចមិនជំនុំជម្រះពាក្យបណ្តឹងរបស់គណបក្សប្រឆាំងនោះទេ ក្រោមហេតុផលថា បណ្តឹង​នេះ គ្មានមូលដ្ឋាន និងគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដាក់បន្ទុក។ គណបក្សប្រជាធិតេយ្យ ដែលជាបក្ស​ប្រឆាំងដ៏​ធំ​នៅប្រទេសថៃ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការធម្មនុញ្ញ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ០២ ខែកម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៤ កន្លង​ទៅ ដោយគណបក្សនេះ ចង់ឲ្យតុលាការចាត់ទុកការបោះឆ្នោតនេះជាមោឃៈ និងរំលាយគណបក្ស​កាន់អំណាច​ភឿ​ថៃចោល។ សម្រាប់តុលាការថៃ ការប្តឹងឲ្យចាត់ទុកជាមោឃៈនូវការបោះឆ្នោត ជារឿងមិន​អាច​ទៅ​រួចមួយ​ទៅហើយ ទម្រាំងតែរំលាយបក្សកាន់អំណាចទៀតនោះ ក្រុមប្រឆាំងថៃរិតតែគ្មានភស្តុតាង​ដាក់បន្ទុក​ថែម​ទៀត។

ពាក្យបណ្តឹងដែលគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដាក់ទៅតុលាការធម្មនុញ្ញនោះ បានលើកហេតុផលថា ការបោះឆ្នោត​កាលពីថ្ងៃទី ០២ ខែកុម្ភៈ បានរៀបចំធ្វើឡើង ដោយមិនអនុលោមតាមបែបបទពីមុននោះទេ ពោលគឺការបោះឆ្នោត​សភាលើកនេះ ធ្វើឡើងមិនមែនប្រើរយៈពេលតែមួយថ្ងៃពេញនោះទេ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីមេធាវីការពារក្តី​ឲ្យ​គណបក្សប្រឆាំងលោក វីរ៉ាតាណា កាល្យាស៊ីរី។

កាលថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ លោក អាភីស៊ីត វាចាជីវ៉ា អតីនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ បានអំពាវនាវពីចម្ងាយ ដោយទទូចឲ្យអ្នកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា នាយករដ្ឋមន្រ្តីចាំផ្ទះបច្ចុប្បន្ន ឲ្យទទួលយកនូវលទ្ធផលនៃការពិតជាក់ស្តែង។ ការពិតដែល​លោកចង់សំដៅថា ការរៀបចំការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទៅ ០២ ខែកុម្ភៈកន្លងទៅ មិនបានទទួលជោគជ័យនោះទេ ហើយ​រដ្ឋាភិបាល គួរតែយល់ព្រមលុបនូវការបោះឆ្នោតនេះចោលជាមោឃៈ។

សម្រាប់មេដឹកនាំកំពូលបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ការបោះឆ្នោតនេះ គឺជាការបោះឆ្នោតមួយដែល​ពោពេញដោយភាពមិន​ប្រក្រតី ការលួចបន្លំ ពីព្រោះថា ការបោះឆ្នោតនោះ រៀបចំដោយក្រុមមនុស្សជាបក្សពួករបស់លោកស្រី យីងឡាក់។ លោកបន្តថា ការបោះឆ្នោតសកលមួយរបស់ជាតិទាំងមូល ត្រូវតែរៀបចំឡើងដោយស្ថាប័នមួយ​អព្យាក្រឹត្យជា​ដាច់​ខាត។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្នកំពុងតែមានការបែកបាក់ជាច្រើនក្រុម ដែលតម្រូវឲ្យធ្វើការទម្រង់​ជាតិជាមុនសិន ទើបអាចរៀបចំការបោះឆ្នោតបាន ដោយមិនមានការរារាំង។

ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២ ខែកម្ភៈ កន្លងទៅ គណបក្សប្រជាធិតេយ្យថៃ បានធ្វើពហិការមិនចូលរួមនោះទេ។ ក្នុងអំឡុង​ថ្ងៃបោះឆ្នោត ក្រុមបាតុករប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលថៃ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីរារាំងដំណើរការបោះឆ្នោត ដែលបាន​បណ្តាល​ឲ្យការិយាល័យបោះឆ្នោត នៅទូទំាងប្រទេសថៃប្រមាណជាង ១០ ភាគរយមិនអាចបោះឆ្នោតបានឡើយ។ ការណ៍នេះ បានធ្វើឲ្យគណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត នៅក្នុងប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ បានសម្រេច​បោះ​ឆ្នោតសភាម្តងទៀត នៅក្នុងការិយាល័យដែលមិនបានបោះឆ្នោតទាំង ១០ ភាគរយនោះ ចំនួន២ថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី ២០ និងថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសាឆ្នាំ ២០១៤ ខាងមុខ៕

-------------------------------------------------
ដោយ ជា ធីរិទ្ធ (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី ១៣ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤