បរាជ័យនៃកិច្ចចរចារទីបី ស្រមោលមហាបាតុកម្ម ត្រៀមពន្លេចខ្លួន?
យោងលើសេចក្តីប្រកាសរួមរបស់គណបក្សទាំងពីរចុះថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ គេអាចយល់បានថា គណបក្សទាំងពីរ នៅតែមិនទាន់សម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ដើម្បីឈានទៅបង្កើត គណៈកម្មការចម្រុះ ខណៈដែលគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានព្រមានថាជម្រើសចុងក្រោយ នឹងធ្វើមហាបាតុកម្មប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ប្រសិនបើគណៈកម្មការនេះមិនអាចបង្កើតបាន ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានពង្រាយកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរួចជាស្រេច ក្នុងបំណងទប់ទល់ស្ថានការណ៍ណាមួយ ដែលជ្រុលទៅដល់ការបង្កអស្ថិរភាពសង្គម។
តាមរយៈការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទ ជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូនៅថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣នេះ លោក យឹម សុវណ្ណ មន្រ្តីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានទទួលស្គាល់ថា ការជួបប្រជុំរវាងគណបក្សទាំងពីរជាលើកទី៣នៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ មិនទាន់មានការឯកភាពគ្នា ឈានទៅបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះនៅឡើយទេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖ «គណបក្សសង្រោះជាតិមិនទាន់មានប្រតិកម្មអ្វីថ្មី ចំពោះលទ្ធផលក្រោយការចរចារលើកទី៣នេះទេ ហើយក៏គ្មានគម្រោងជួបប្រជុំគ្នារវាងលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងលោក ហ៊ុន សែន អនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ»ដែរ។
ដោយឡែកនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំង បានសរសេរភ្ជាប់ជាមួយសេចក្ដីប្រកាសរួម រវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថា «ក្រុមការងារគណបក្សនយោបាយទាំង២ ជួបប្រជុំគ្នាលើកទី៣ ថៃ្ងទី២០ សីហា ២០១៣ នៅមន្ទីររដ្ឋសភាជាតិ។ សូមបងប្អូនអានសេចក្តីប្រកាសពត៌មានរួម។ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ សុំអោយបង្កើតគណកម្មការពិសេសដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា គណបក្សប្រជាជនចង់អោយក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដោះស្រាយ។ ក្រុមការងារគណបក្សទាំង២ នឹងរាយការណ៍ជូនមេដឹកនាំបក្សរបស់ខ្លួន អំពីគោលបំណងទាំងនោះ ដើម្បីរកការឯកភាពគ្នា។ តាមការប្រមើមើលរបស់ខ្ញុំ ជំរើសចុងក្រោយ ប្រហែលជាទុកជូន បងប្អូនម្ចាស់ឆ្នោតជាអ្នកសំរេចហើយ។»
សូមរម្លឹកថា ក្រោយការបោះឆ្នោត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានជួបប្រជុំគ្នា៣ដងរួចមកហើយ។ លើកទី១ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ នៅគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គ.ជ.ប និងលើកទី២ នៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ នៅមន្ទីររដ្ឋសភា និងលើកចុងក្រោយនៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ នៅមន្ទីរដ្ឋសភា តែការជួបប្រជុំទាំង៣លើកនេះ មិនបានលេចចេញជាលទ្ធផលវិជ្ជមានធំដុំទេ។ អ្នកសង្កេតតាមដានសភាពការណ៍ សង្គមនិងនយោបាយនៅកម្ពុជា បានវាយតម្លៃថា «ភាពគ្មានលទ្ធផលជាដំកំភួននេះ ជាបរាជ័យមួយ»។
លោក ជាម យៀប មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ តាមទូរស័ព្ទរួចជាមុនហើយកាលថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ថា៖ «ការបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះ គឺហួសពេលហើយ ដោយសារតែ គ.ជ.ប បានប្រកាសថា ខ្លួនបានដោះស្រាយបណ្តឹងរួចរាល់ហើយ»។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះបានបន្ថែមថា ចំពោះបណ្តឹងដែលប្តឹងដោយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ហើយនៅសេសសល់ ដោយសារតែមិនអាចដោះស្រាយរួចត្រឹម គ.ជ.ប នឹងបន្តទៅដល់ដៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញដោះស្រាយ ជាបន្តបន្ទាប់ស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់។
រីឯលោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប វិញ នៅក្នុង បានអះអាងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានដែរថា គ.ជ.ប ធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់ រួមទាំងការដោះស្រាយពាក្យបណ្តឹង ដែលប្តឹងដោយគណបក្សនយោបាយ ដែលមិនសុខចិត្តទាំងឡាយ។
មហាបាតុកម្មមិនទាន់ប្រកាស តែមានការជួបសំណេះសំណាល
ប៉ុន្តែបើយោងលើលោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន និងលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ រហូតមកដល់ពេលនេះ នៅតែប្រកាន់ជំហរថា មហាបាតុកម្មអហិង្សានឹងកើតមានឡើង ប្រសិនបើគណៈកម្មការចម្រុះ មានភាពឯរាជ្យដើម្បីស៊ើបអង្កេតរួមគ្នា ពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោត មិនអាចបង្កើតបាន។ ក្រុមមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង បានចោទប្រកាន់ គ.ជ.ប ថាគ្មានភាពឯករាជ្យ និងមាននិន្នាការលំអៀងទៅរកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ចុងក្រោយបង្អស់ ដែលមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូទទួលបាន បានឲ្យដឹងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គ្រោងនឹងមានរៀបចំ ឲ្យមានការជួបសំណេះសំណាល ជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅថៃ្ងទី២៦ សីហា ២០១៣ វេលាម៉ោង៤រសៀល។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេនៅមិនទាន់លេចលឺ ការរៀបចំធ្វើបាតុកម្មណាមួយ ត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការនៅឡើយទេ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្រ្វែល (COMFREL) ពន្យល់ថា បាតុកម្មដោយសន្តិវិធីប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត វាមិនមានអ្វីចំឡែកទេសម្រាប់ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ហើយវាងាយនឹងកើតមានឡើង នៅក្រោយការបោះឆ្នោត ជាពិសេសនៅពេលប្រទេសនោះ មានស្ថាប័នរដ្ឋទន់ខ្សោយគ្នានឯករាជ្យភាព និងគ្មានការជឿទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាគណបក្សនយោបាយនោះ៕