នៅក្នុងសប្តាហ៍នេះមានព្រិត្តិការណ៍ និងព័ត៌មានសំខាន់ៗជាច្រើន បានកើតឡើង។ ទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ក្នុងស្រុក ក្រៅស្រុក ទាំងឯករាជ្យ ស្រប និងជំទាស់ បានធ្វើរបាយការណ៍ និងបញ្ចេញនូវទស្សនៈផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹងហេតុ​ការណ៍​ទាំងនោះ។

កាសែត សារពត៌មានក្នុងស្រុក នៅកម្ពុជា។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៩ នេះបានចាប់អារម្មណ៍ជំនួបរវាងកម្ពុជា-ថៃ ករណីប្រាសាទព្រះវិហារ នៅតុលាការយុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ។ វិទ្យុនេះបាន សរសេរថា «លោក ហោ ណាំហុង បារម្ភខ្លាចតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិមិនឯករាជ្យ»។ វិទ្យុនេះ​បន្តថាលោកហោ ណាំហុង ដែលជាប្រធានប្រតិភូកម្ពុជា បានស្នើរអោយតុលាការធ្វើការបក ស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ អោយបានច្បាស់។ លោកក៏សង្ឃឹមថា តុលាការនឹងទទួលយកតាមសំណើរបស់កម្ពុជាក្នុងករណីនេះ។ តែអ្វីដែលលោក​បារម្ភនោះ ខ្លាចតែតុលាការពិភពលោកនេះមិនឯករាជ្យ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី បានស្រង់សម្ដីលោកហោ ណាំហុងថាថៃ មិនបានអនុវត្តសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ និងមិនធ្វើតាម​សេចក្តី​សម្រេចចុះថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ របស់តុលាការក្រុងឡាអេទេ។ ដោយលោកវន្ថែមថា ការរំលោភបំពាននេះ បាន​ធ្វើអោយមានមនុស្សស្លាប់ និងរារាំងដល់ការរស់ប្រកបដោយសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុង​តំបន់នេះ។ លោកក៏លើកឡើងទៅអង្គតុលាការថា សន្តិភាព និងសន្តិសុខរវាង ប្រទេសជិតខាងទាំងពីរនេះ ពឹងផ្អែកទាំង​ស្រុងទៅលើការបកស្រាយសាលក្រមនេះ។

«ប្រទេសថៃ ព្រមានតុលាការអន្តរជាតិ ក្នុងការទទួលយកផែនទីកម្ពុជា» នេះជាចំណងជើងអត្ថបទ របស់វិទ្យុសម្លេង​ប្រជាធិបតេយ្យ ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេងស វីអូឌី (VOD)។ នៅថ្ងៃទីម្ភៃនេះ វីអូឌីបានលើកឡើងថា ភាគីថៃ ព្រមាន​ដល់​តុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ចំពោះការពិចារណា លើផែនទីឧបសម្ព័ន្ធI ដែលដាក់ដោយភាគីកម្ពុជា។ វិទ្យុនេះបន្តថា ភាគីថៃ បានចោទប្រកាន់កម្ពុជា ថាប្រើប្រាស់ផែនទីក្លែងក្លាយ ដើម្បីឲ្យតុលាការបកស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ តែភាគី​កម្ពុជា បានបដិសេធ និងប្រាប់តុលាការថា ភាគីថៃ បានប្រើប្រាស់ផែនទី៨៥D ខុសពីផែនទីរបស់សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ និង​បានដាក់លួសបន្លាក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ លើដីទំហំ៤.៦គីឡូម៉ែត្រ ដែលថៃកំពុងតែទាមទារ ដោយគ្មានការ​អនុញ្ញាត។

ក្រៅពីសំនុំរឿងព្រំដែន រីឯវិទ្យុបារាំងឯណោះវិញ បានចាប់អារម្មណ៍នឹងរឿងនយោបាយក្នុងស្រុក ដោយបានដាក់ចំណង​ជើងរបាយការណ៍មួយរបស់ខ្លួនថា «លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ប្រតិកម្មនឹងសារនយោបាយ របស់លោកសម រង្ស៊ី»។ វិទ្យុបន្តថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ចេញប្រតិកម្ម ដោយមិនចេញឈ្មោះ តែសំដៅទៅលើមេបក្ស​ប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី ពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វី ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហៅថាជានយោបាយទឹកឡើង ត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកខោច ស្រមោចស៊ីត្រី របស់លោកសមរង្ស៊ី កាលថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ក្នុងពិធីសម្ពោធសមិទ្ធផលនានា និងកាត់ឫសសីមា ឆ្លងព្រះវិហារ នៅវត្តអម្ពិលវ័ន្ត ស្រុកថ្ពង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ប្រតិកម្មនេះ ក្រោយពីលោក សមរង្ស៊ី ក្នុងពិធីជួបជុំ នៅវាល​ពិឃាតជើងឯក កាលពីថ្ងៃទី១៧មេសា បានប្រកាសថា នៅពេលរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ឡើងដឹកនាំប្រទេស តាមរយៈ​ការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា នោះមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រួមមាន៖ រដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលលោកសមរង្ស៊ី ថាជាអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម និងជាជនឧក្រិដ្ឋ នឹងត្រូវនាំមកកាត់ទោស។

កាសែតដើមអំពិល ដែលគេស្គាល់ថាមាននិន្នាការផ្អៀង ទៅខាងបក្សកាន់អំណាច បានចាប់អារម្មណ៍ជាមួយ​នឹងការ​វាសវែងដីធ្លី ដោយ បានដាក់ចំណងជើងអត្ថបទរបស់ខ្លួនថា«យុវជនសម្តេចតេជោ បន្តយុទ្ធនាការ វាស់វែងដីធ្លីជាលើក ទីពីរវគ្គទីពីរ»។ ថ្ងៃទី២០ ខែមេសានេះ ក្រុមយុវជនស្ម័គ្រចិត្ត លោក ហ៊ុន សែន បានចេញដំណើរ បន្តយុទ្ធធនាការ ចុះវាស់វែងដីធ្លីជូន ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ វិញហើយ បន្ទាប់ពីពួកគេ បានឈប់សម្រាក់និង ចូលរួមបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណី​ជាតិខ្មែរ អស់រយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃមកនោះ។ ក្រុមយុវជនដែល ចេញ បេសកម្មបន្តជាលើកទីពីរ វគ្គទីពីរនេះ មានចំនួន​១៦៨ក្រុម ស្មើនឹង ២០១២នាក់។ កាសែតនេះបន្តថា ក្នុងការចេញដំណើរដោយរថយន្ត ១២១គ្រឿង ក្នុងបេសកម្មចុះ​វាស់វែងដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៨ខេត្តក្រុងរួមមានខេត្តរតនគិរី ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ កំពង់ចាម ស្វាយរៀង ព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ សៀមរាប កំពង់ធំ បន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង ព្រះសីហនុ កោះកុង កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកំពត ។

«កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់កម្ពុជា គួររក្សាឯករាជ្យភាពពេញលេញ មិនត្រូវរណបបរទេសទាំងនយោបាយ និងទាំង​សេដ្ឋកិច្ចនោះទេ» ជាខ្លឹមសារអត្ថបទ ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១៩នេះ ដោយកាសែតមនសិការខ្មែរ ដែលគេស្គាល់ថា ជា«កាសែតប្រឆាំង»នោះ។ កាសែតមនសិការបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសចិន​ពីថ្ងៃទី០៦ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ។ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិននេះ បាន សម្រេចបង្កើតគណៈកម្មាធិការ សម្រប​សម្រួល អន្តររដ្ឋាភិបាលដើម្បីអនុវត្តន៍ផែនការ សកម្មភាព សហប្រតិបត្តិការភាព ជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យមួយចំនួន។

កាសែតមនសិការបានបន្តថា ចំណុចគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចី និងជំនួយយ៉ាង​ច្រើនសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឱ្យក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំង សម្តែងសេចក្តីព្រួយបារម្ភពីឥទ្ធិពលនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនគ្របសង្កត់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ព្រោះតែ​បច្ចុប្បន្ននេះ មានក្រុមហ៊ុនចិនជាច្រើន បានដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនបានផ្តល់ជាផលប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញក្រុមហ៊ុនចិនខ្លះ កំពុងបំផ្លាញព្រៃឈើ និងធនធានរ៉ែរបស់កម្ពុជា​យ៉ាង​មហន្តរាយ។ សំណង់ស្ពាន ថ្នល់ និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលប្រើប្រាស់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីពីប្រទេសចិន​ភាគច្រើន​ប្រឈមនឹងការរិះគន់ថាជាសំណង់ គ្មានគុណភាពមិនសមទៅនឹងទឹកប្រាក់ ដែលបានចំណាយនោះទេ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២០ មេសា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ