មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈាង វុន បានប៉ះតទល់គ្នាជាមួយ នឹងគូរបដិបក្ខនយោបាយរបស់​លោក គឺលោកសុន ឆ័យ មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយបានបង្កការជជែកគ្នាយ៉ាងតឹងសសៃករ នៅក្នុងវេទិកា​អ្នក​ស្ដាប់របស់ វិទ្យុសេរី រវាងអ្នកទាំងពីរ និងរវាងលោក ឈាន វុន និងគ្រប់គ្រងកម្មវិធីរបស់វិទ្យុនេះ។ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ សូមត្រឡប់​មក​បកស្រាយឡើងវិញ ជុំវិញជំនួបពិភាក្សា ដ៏គួរឲ្យហួសចិត្តនេះ។

ខាងឆ្វេង លោក ឈាង វុន និងលោក សុន ឆៃ។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

អ្វីដែលប្រិយមិត្តអ្នកស្ដាប់ទូទៅទន្ទឺងរងចាំ ក្នុងកម្មវិធីតុមូលរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅយប់ថ្ងៃទី៤ខែសីហានេះ បានបង្កឲ្យ​មានការភ្ញាក់ផ្អើល និងធ្វើឲ្យយល់កាន់តែច្បាស់ ពីអត្តចរិកផ្ទាល់ និងសារជាតិពិតប្រាកដនៃឥស្សរជនអ្នកនយោបាយខ្មែរ ដែលបានចូលខ្លួន មកជជែកពិភាក្សា។ ការជជែកដែលបានបញ្ចប់ទៅ ដោយភាពតឹងតែង និងមានការប្រើប្រាស់ពាក្យ​ធ្ងន់ៗ ដូចជា«ជន ឬរបបផ្ដាច់ការ» និងឈានទៅដល់«អោយក្ដ»គ្នានោះជាដើម។

សូមរលឹកថា លោក ឈាង វុន បានបណ្ដេញលោក​ សុន ឆៃ ចេញពីរដ្ឋសភាដោយចំមុខ​ នៅពេលដែលមន្ត្រីគណបក្ស​ប្រឆាំងរូបនេះ ចូលទៅអង្គុយស្ដាប់លោក ឈាង វុន ធ្វើសន្និសិទការសែត និងបន្ទាប់មកបានជួបជាមួយអ្នកការសែត នៅក្រៅបន្ទប់។ សូមអានព្រឹត្តិការណ៍នេះឡើងវិញ ដោយចុចនៅលើទីនេះ។

«ជា​មនុស្ស​ព្រៃ​ផ្សៃ​​ដូចព្នង»

នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាវិទ្យុ លោក ឈាង វុន បានចាត់ទុកថា ក្រុមគណបក្សប្រឆាំង មិនចេះច្បាប់ឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ខណៈ​ដែលលោក​ខ្លួនឯងបាន​បកស្រាយពីច្បាប់មួយចំនួន តែមិនដឹងមានចែងនៅមាត្រាទីប៉ុន្មាន (Sic) ទាក់ទងនឹងការ​ដកហូត​អសនៈ​តំណាងរាស្ត្រ របស់គណបក្សប្រឆាំង ទៅឲ្យគណបក្សផ្សេងទៀត ក្នុងករណីគ្រាន់តែគណបក្សប្រឆាំង​«មិនចូល»​ប្រជុំ​សភាលើកដំបូង។ លោកសុន ឆ័យ បានប្រើប្រាស់ចំណុចខ្សោយនេះ ដើម្បីវាយបកទៅវិញដោយចាត់​ទុកថា ការបក​ស្រាយរបស់លោក ឈាង វុន មិនយល់ និងមិនសមស្របទៅនឹងខ្លឹមសារ និងគោលការណ៍នៃច្បាប់។

ក្នុងការថ្លែងជាសាធារណៈរបស់ អនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ ស្ដីពី​ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែឯង ដោយមិនត្រូវការវត្តមានគណបក្សប្រឆាំង ក៏ត្រូវបានរងនូវការរិះគន់ដែរថា ជាការលើកឡើង​ស្រេចតែនឹងចិត្ត យកសម្ដីខ្លួនមកដាក់ខ្ពស់ជាងច្បាប់នោះជាដើម។ អ្នកច្បាប់ឯករាជ្យជាច្រើន បានបកស្រាយផ្ទុយ ពី​ពាក្យសម្ដីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយពួកគេទាំងនោះបានចាត់ទុកថា ជាការបកស្រាយ មិនបានយោងតាមគតិយុត្តិ​ពិតប្រាកដ នៃការចែងរបស់ច្បាប់ឡើយ។ សូមអានអត្ថបទនេះឡើងវិញ ដោយចុចលើទីនេះ។

វាគ្មិនមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ ថែមទាំងបានលើកយករឿងអាស្រូវមួយរបស់ លោក ឈាង វុន មក​និយាយរំឮកក្នុងកម្មវិធីវិទ្យុ បែបចំអកថា «កុំយកខ្លឹមសារ ដូចករណីព្នងថាជារឿងធម្មតា ធ្វើព្នងខឹងអស់ម៉ានគរ​នោះ»។

ឃ្លានេះបានធ្វើឲ្យគេនឹកឃើញ ពី​កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋសភា​​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ​១៤ ​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១២​ ដែលលោក ឈាង វុន បានប្រើ​ពាក្យ​ប្រមាថ​ត្មៈដៀល​​ទៅ​លើ​លោក កឹម សុខា ដែលកាលនោះជាអ្នក​តំណាង​រាស្រ្ត​និងជា​​ប្រធាន​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​​ ថា«ជា​មនុស្ស​ព្រៃ​ផ្សៃ​​ដូចព្នង»។ ​សេចក្ដីថ្លែង​នេះ ​​​ត្រូវ​បាន​សហគមន៏​ជនជាតិភាគ​តិច​​ចាត់​ទុក​ថា ​ជា​ការ​ប្រមាថមាក់ងាយ​ពួកគេ ហើយ​​បានទាម​ទារ​ឲ្យ​​លោក ឈាន វុន ធ្វើការ​សុំទោស​ជា​សាធារណៈ​ ។​

«គាត់ឲ្យក្ដខ្ញុំក្នុងរដ្ឋសភា»

ទំនងជាក្ដៅស្លឹកត្រជៀក ដោយត្រូវបានអ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធី បញ្ជាឲ្យគេបិទមីក្រូជាញឹកញ៉ាប់ផងនោះ លោកឈាង វុន បានខ្ជាក់មកមួយឃ្លាទាំងផ្ទាំងថា «ខ្ញុំប្រើពាក្យព្នង ខ្ញុំទទួលយក។ តែអ្វីដែលឯកឧត្តមសុន ឆៃ មិននិយាយ គឺគាត់​អោយ​"ក្ដ"ខ្ញុំក្នុងរដ្ឋសភា» មុននឹងត្រូវបានម្ចាស់កម្មវិធី ប្រកាសផ្អាកកម្មវិធីនេះ (ព្រោះដល់ម៉ោងបញ្ឈប់ការផ្សាយ)។

បើទោះជាមានការប្រកែកពី លោក សុន ឆៃ ក្ដី ក៏លោក ឈាន វុន នៅតែជំនះ ដោយបានបន្ថែមពាក្យមួយទៀត ជាពាក្យ​បារាំងមានន័យថា បត់ដុំដៃ (Bras de fer?) ដែលមានលក្ខណៈជាសញ្ញាប្រទេចផ្ដាសារ របស់ជនជាតិលោកខាងលិច។

សូមស្ដាប់កិច្ចពិភាក្សាដ៏ចម្លែកនេះ ដោយចុចលើទីនេះ។

ប្រតិកម្មភ្លាមៗពីអ្នកស្ដាប់

នេះជាភាសាដ៏ចម្លែកមួយ ដែលគេកម្រនឹងបានលឺ ចេញពីមាត់អ្នកនយោបាយ ជាពិសេសត្រូវបានផ្សាយផ្ទាល់តាមវិទ្យុ​ថែមទៀត។ លោក ព្រាប កុល ប្រធានអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បានសរសេរនៅទំព័រហ្វេសប៊ុក របស់លោក ទំនងជា​ចំអក​ទៅនឹងអ្នកនយោបាយ ដែលប្រើភាសាបែបនេះថា «សំណូមពរមួយដល់អ្នកគ្រប់គ្រងវិទ្យុអាស៊ីសេរី គឺត្រូវបង្កើតវិន័យ​តឹងរ៉ឹងមួយជាដាច់ខាត គឺ "វាគ្មិនណាដែលស្រវឹងស្រា មិនអោយចូលរួមក្នុងវេទិការពិភាក្សាឡើយ"»។

យុវជនយុវនារីមួយចំនួនដែលតាមដានកិច្ចពិភាក្សានេះ ក៏សម្ដែងការងើងឆ្ងល់ដែរ ដោយបានសួរគ្នាទៅវិញទៅមក ថាតើ​វាចំណេញអ្វី ដែលមកបកអាក្រាតគ្នាតាមវិទ្យុបែបនេះ? តើកម្រិតចេះដឹងរបស់អ្នក ដែលរាស្ត្រធ្លាប់ឲ្យតម្លៃធ្វើ​ជាតំណាង​នេះ មានចំណេះចេះប្រើតែពាក្យបែបនេះទេ ឬយ៉ាងណា? យុវជនខ្លះបានសម្ដែងការខឹងសម្បារ និងខ្លះទៀតបាន​សរសេរ​ក្នុង​ហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ថា«ជាកិច្ចពិភាក្សា ដែលហាមក្មេងអាយុក្រោម១២ឆ្នាំស្ដាប់»។

វប្បធម៌នៃការមិនគោរពពេលវេលាស្មើភាព ក្នុងការនិយាយ ព្រោះធ្លាប់ខ្លាំងក្នុងសភា?

ទាក់ទងនឹងក្រិត្យក្រមពេលវេលានៃកម្មវិធី អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីវិទ្យុឧបត្ថម្ភធនដោយសភាអាមេរិក លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ បានប្រកាសជាមុនរួចជាស្រេចហើយ សម្រាប់វាគ្មិនម្នាក់ៗ​ ស្ដីពីការកំណតពេលក្នុងការនិយាយឆ្លើយ។ តែនៅតែមិនអាច គ្រប់គ្រងបាន។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីរូបនេះ បានព្រមានទៅលោក ឈាង វុនថា «ឯកឧត្តម ទីនេះ​មិន​មែនជារដ្ឋសភាទេ ជានាទីរបស់ខ្ញុំ» ដែលទំនងជាចង់មានន័យថា លោក ឈាង វុន អាចធ្វើអ្វីបានស្រេចតែនឹងចិត្តនៅក្នុង​ស្ថាប័នរដ្ឋដ៏ធំនោះ ដោយសារតែលោកជាសមាជិកគណបក្សកាន់អំណាច។

តែអ្វីដែលកាន់តែចម្លែកនោះ គឺការបែងចែកពេលនិយាយឲ្យស្មើភាពគ្នា នៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនេះ មិនមែនជារឿង​មួយថ្មីទេ សម្រាប់លោកវាគ្មិនទាំងពីររូប ដែលសុទ្ធតែធ្លាប់រស់នៅ ក្នុងប្រទេសប្រកាន់លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចយ៉ាង​ប្រទេសបារាំង និងអូស្ត្រាលីនោះ។

ក្នុងប្រទេសបារាំង ការកំណត់ពេលស្មើគ្នាក្នុងការនិយាយ ឬឃោសនាពីគណបក្សរបស់ខ្លួន ក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត មិនត្រឹមតែត្រូវបានគេអនុវត្ត តែពេលជជែកពិភាក្សាគ្នាបែបនេះទេ តែវាជាច្បាប់ ដែលត្រូវតែប្រតិបត្តិតាមដោយ​ខាន​មិន​បាន នៅគ្រប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់ (ទាំងរដ្ឋទាំងឯកជន) ប្រសិនបើមានការលើកយកមកជជែកគ្នា ទាក់ទងនឹងការ​បោះឆ្នោត។

គេក៏អាចដឹងបានដែរ ថាការជជែកតឹងតែងរវាងលោក ឈាង វុន និងលោក សុន ឆៃ នៅពេលនេះ អាចបណ្ដាលមក ពី​កង្វះបច្ចេកទេសមួយចំនួន របស់អ្នករៀបចំកម្មវិធី។ គេគួរតែបំពាក់នូវប្រព័ន្ធ​បង្ហាញពេលវេលា ឲ្យមានសុក្រិត្យភាព​ជាង​នេះ ទៅវាគ្មិន​ចូលរួមទាំងអស់ ដើម្បីឲ្យគាត់ដឹងដោយខ្លួនឯង ថាខ្លួនមានពេលប៉ុន្មាន ត្រូវថែម និងខ្វះប៉ុន្មាន៕

-----------------------------------------------------
ដោយ សេក មនោរកុមារ - ប៉ារីស​ ថ្ងៃទី០៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ