Posts in ‘សម្រាំងស្រាវជ្រាវ វិភាគ’ Category

តើប្រវត្តិនៃការដួលរលំបន្ទាយលង្វែក នៅចុងសតវត្សន៍​ទី១៦ (ក្នុងឆ្នាំ១៥៩៤) បានកើតឡើងដោយសារ​ភាព​លោភ​លន់ និងកង្វះការពិចារណាវែងឆ្ងាយ របស់ប្រជាជនកម្ពុជាខ្លួនឯង រហូតបាន​កាប់ឆ្កា​រ កំពែង​​ព្រៃ​​ឬស្សី​ជុំវិញរាជធានី ដើម្បីយកប្រាក់ឌួង និងដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួល ឲ្យសៀមលើកទ័ពវាយបំបែករាជធានីមែនឬ? មាន​មតិ​ជា​ច្រើន បានលើកឡើងខុសៗគ្នា ជាពិសេសមានការប្រទាំងប្រទើសគ្នា រវាងឯកសារព្រះរាជ​ពង្សាវតា​ខ្មែរ ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា និងព្រះរាជពង្សាវតាអយុធ្យា របស់ប្រទេសថៃ ទាក់ទងនឹងហេតុការណ៍ នៃ​ការ​ធ្វើ​សង្គ្រាម​របស់​សៀម​ប្រឆាំង​ខ្មែរ នៅក្នុងសម័យកាលនោះ។

ដំបូងគេ លោក ចិន្ត ច័ន្ទរតនា ទទួលសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិត ជំនាញខាងបូរាណវិទ្យា [...]

ប្រសិនជាលោក កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសង្គម តែងធ្វើការវិភាគ ទៅលើព្រឹត្តិការណ៍សង្គម និង​នយោបាយ​ថ្មីៗ​នោះ តែលោកក៏បានឆ្លៀតឱកាស ដើម្បីធ្វើការវិភាគ ទៅលើយុទ្ធសាស្ត្រ​ដ៏សំខាន់មួយចំនួន ដែលធ្វើ​ឲ្យ​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​កម្ពុជា មានលទ្ធភាពនឹងឈ្នះឆ្នោត ហើយនៅបន្តកាន់អំណាច តទៅមុខទៀត។ នៅក្នុង​សំណេរ​​​មួយ នៅ​លើ​ទំព័រ​ផ្លូវការ​របស់​លោក អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ បានលើកឡើង​ជាសេចក្ដីផ្ដើម ថាលទ្ធភាព​នោះ​​អាច​​ទៅ​រួច លុះ​ត្រា​តែ​គណបក្ស​​កាន់​អំណាច​សព្វថ្ងៃ ធ្វើកំណែទម្រង់ ទៅលើវប្បធម៌បុគ្គល វប្បធម៌ស្ថាប័ន និង​​ភាព​​ជា​អ្នកដឹកនាំ​បើក​ចំហ តម្លាភាព គណនេយ្យភាព ទំនួលខុសត្រូវសង្គមខ្ពស់ តាមបែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពិត និង​​ជំរុញ​​ឲ្យមាន​ការ​ចូលរួម ពី​សំណាក់​ពលរដ្ឋ ឲ្យបានពេញលេញ និងសកម្ម។

តែផ្ទុយទៅវិញ ក្នុងករណីមិនអាចផ្លាស់ប្តូរ (ឬកែទម្រង់) ខ្លួនឯងបានទេ នោះមានន័យថា គណបក្ស​មួយ​នេះ កំពុង​រង់ចាំ​ឲ្យគេផ្លាស់ប្តូរឲ្យ [...]

«វាអាចដែរ» ដែលមុននឹងស្លាប់ ត្រូវដកចង្កាមាន់សិន សម្រាប់របបកាន់អំណាច នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសព្វ​ថ្ងៃ ដែលកំពុងរងការចោទប្រកាន់ថា បានយកការចាប់ចង មកធ្វើជាដើមទុននយោបាយ និងហាក់​ដូចជា​កំពុងអនុវត្ត​យ៉ាង​ច្រើន តាម​ទ្រឹស្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម ស្ដីពី«កង់ប្រវត្តិសាស្ត្រ កំពុងវិលទៅមុខ ហើយបើហ៊ាន​លូក​ដៃ​ដាច់​ដៃ លូក​ជើង​ដាច់​ជើង លូកក្បាលដាច់ក»។ នេះជាការថ្លែងឡើង របស់អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសង្គម លោក កែម ឡី។

តបទៅនឹងការសាកសួរ របស់វិទ្យុសម្លេងអាស៊ីសេរី ជុំវិញពការចាប់ចង មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស យក​ទៅ​ឃុំ​ក្នុងពន្ធនាគារ​ក្នុង​ពេល​ថ្មីៗនេះ លោក កែម ឡី បានលើកយកករណី នៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀ់ត មក​ពន្យល់ ដូច​ជា​ករណី​របស់​​អតីត​ប្រធានាធិបតី សូហារតូ របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី អតីតប្រធានាធិបតី ម៉ាកូស [...]

ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ប្រទេសមួយចំនួនធំនៅក្នុងពិភពលោក មិនដែលភ្លេចប្រារព្ធ ទិវា​ពលកម្ម​អន្តរជាតិឡើយ។ តើទិវានេះមានប្រវត្តិ និងអត្ថន័យខ្លឹមសារបែបណាខ្លះ? សូមលោក​អ្នក​អញ្ចើញ​តាម​ដាន អត្ថបទ​​ស្រាវជ្រាវ​មួយ ដែលដកស្រង់ពីឯកសារជាច្រើន មកជម្រាបជូន​ដូចខាងក្រោម៖

អត្ថន័យ

«ទិវាពលកម្ម​ ឬទិវាបុណ្យការងារ អន្តរជាតិ» ត្រូវបានគេហៅឈ្មោះម្យ៉ាងទៀតថា ទិវាមួយឧសភា។ ទិវានេះ​ត្រូវ​​បានគេប្រារព្ធឡើង នៅជុំវិញពិភពលោក តាមរយៈការដង្ហែក្រុមហ្វូងមនុស្សជាច្រើន នៅតាមដងផ្លូវ ដោយ​មាន​កាន់បដា និងបន្លឺពាក្យពេចន៍នានា ក្នុងន័យបង្ហាញ រំលឹក ឬទាមទារទៅនិយោជក រដ្ឋាភិបាល និង​មហាជន​ផ្សេង​ទៀត ​ឲ្យគោរពសិទ្ធិបុគ្គលិក កម្មករ ឬនយោជិតស្របតាម ច្បាប់ការងាររបស់ប្រទេស ក៏ដូចជាច្បាប់​ការងារ​​អន្តរជាតិ។

ទិវានេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើង ដោយចលនាពលកម្មអន្តរជាតិ រួមនិងចលនាឆ្វេងនិយម [...]