បើទោះបី ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមសព្វថ្ងៃ ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់ប្រទេសវៀតណាម ក៏ពិតមែន តែអ្វី​ដែល​ជាការចងចាំ គឺស្ថិតនៅត្រង់ថា ទឹកដីនោះជារបស់ខ្មែរ ដែលបានបាត់បង់ទៅ ដោយខ្មែរមិនបានដឹងខ្លួន និងក៏ជា​ការរំលឹក ដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ឲ្យបានដឹងពីប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា ព្រមទាំងជាការរំលឹកដឹងគុណ នូវ​បុព្វបុរស​ខ្មែរ ដែលបានពលីជីវិត ក្នុងការទាមទារទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។ នេះជារការថ្លែង របស់លោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រធាន​សហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅក្នុងពិធីរំលឹកខួបលើកទី៦៦ឆ្នាំ នៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជា។

នៅចំពោះវត្តមាន ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ តំណាងរាស្ត្រ (ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ) និងព្រះសង្គរាប់រយអង្គ ដែលបានមកចូលរួម ក្នុងពិធីរំលឹកខួប កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥នេះ នាវត្តពោធិយារាម (វត្តចាស់) ស្ថិតក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញនោះ លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានថ្លែងឡើងថា កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ ក្នុងអំឡុងពេល ដែលបារាំងគ្រប់គ្រងកម្ពុជា ប្រទេសអាណានិគមមួយនេះ បានកាត់​ដែនដី​បាសាក់​ (រាប់ពីដែនដីសណ្ដ នៃទន្លេមេគង្គក្រោម រហូតដល់សមុទ្រចិនខាងត្បូង) របស់ខ្មែរ ដែលមាន២១ខេត្ត ឲ្យស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង របស់ប្រទេសវៀតណាម។ ហើយការកាត់ទឹកដីនេះ បានធ្វើឡើងដោយសម្ងាត់ មិនឲ្យខ្មែរ​ណា​ដឹងឡើយ។

ប្រធានសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរូបនេះ នៅបានបញ្ជាក់ទៀតថា ការបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរដ៏ធំនេះ ព្រោះបារាំង​ចាញ់​នយោបាយហូជីម៉ិញ ដោយហូជីម៉ិញ បានធ្វើជាបែកបាក់គ្នា ជាមួយបៅដាយ តែបន្ទាប់មក ក៏បានបង្កើត​ក្រុមមួយ ដើម្បីដេញបារាំងចេញពីឥណ្ឌូចិន។ ដោយសកម្មភាពនេះខ្លាំងក្លា បៅដាយបានស្នើទៅបារាំងថា ឲ្យ​ប្រគល់​ដីកម្ពុជាក្រោម មកខ្លួនកាន់កាប់ ដើម្បីខ្លួនការពារ មិនឲ្យហូជីម៉ិញដេញឡើយ។

សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ពង្សនារី មុនីពង្ស ព្រះរាជតំណាង របស់ព្រះករុណា ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី ដែល​មាន​ព្រះវត្តមាន នៅក្នុងពិធីនោះដែរ មិនបានមានព្រះបន្ទូលអ្វី ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលឹកខួប នៃការបាត់បង់ទឹកដី​កម្ពុជានេះឡើយ។ សម្ដេច មុនីពង្ស គ្រាន់តែបានផ្តាំផ្ញើរសួរសុខទុក្ខ និងនាំយកថវិការ ចំនួន១០០០ដុល្លា ពីអង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ចូលរួមក្នុងកម្មវិធីប៉ុណ្ណោះ។

សម្រាប់លោក ណៃ វ៉ង់ដា អនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃសមាគមអាដហុកវិញ បានបង្ហាញការយល់ឃើញ របស់​លោក ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ថា បញ្ហាទឹកដី មិនមែនជាបញ្ហារបស់ខ្មែរណាម្នាក់ ឬក៏ជាបញ្ហារបស់ខ្មែរ​ក្រោមតែមួយដែរ វាជាបញ្ហារួម របស់ខ្មែរទាំងអាស់គ្នា។ លោក បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖ «ជាតិសាសន៍មួយ ដែល​មិនបានគិតគូពីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខ្លួន មិនរៀនសូត្រ ពីបទពិសោធន៍នៃការបាត់បង់ទឹកដី មិនគិតគូរ ពីសុខទុក្ខ​ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ជាតិសាសន៍នោះឯង ឈានទៅរកការបាត់បង់ ឈានទៅរកការរលំរលាយ ក្នុងថ្ងៃណា​មួយ។ (…) ទឹកដីមិនមែនជាការសម្រេច ក្រោមការដឹកនាំរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ ទៅឲ្យជាតិសាសន៍ណាមួយ បាន​ឡើយ។»

អ្នកស្រី មូរ សុខហួ តំណាងរាស្រ្តខេត្តបាត់ដំបង មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលើកឡើង ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្រោមម្នាក់ថា ខ្មែរក្រោម ខ្មែរលើ ខ្មែរកណ្តាល និងខ្មែរឥស្លាម ត្រូវរួមគ្នា គិតគូរ និងរំលឹកជាប្រវត្តិសាស្រ្ត នូវ​ការបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរក្រោម ក្នុងរយៈពេល៦៦ឆ្នាំមកនេះ។ អ្នកស្រីក៏បានបន្តថា ការរំលឹកខួបលើកទី៦៦ឆ្នាំនេះ ថ្វី​បើ​កម្ពុជាក្រោម កំពុងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់វៀតណាមក៏ពិតមែន តែប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាកូនខ្មែរ​ជំនាន់​ក្រោយ នឹងបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ជាទឹកដីរបស់ខ្មែរ៕