ព្រៃឈើមានសារៈ​សំខាន់​ណាស់ ក្នុង​ការ​រក្សា​សំណើម​ដី ទប់​ខ្យល់ ជា​ជំរក​សត្វ​ព្រៃ និង​ស្រូប​យក​ឧស្ម័ន​កាបូនិច​ជា​ដើម។ ការ​កើត​ឡើង​នូវ​គ្រោះ​ធម្មជាតិ ជា​ញឹក​ញាប់ ដូច​ជា​គ្រោះ​ទឹក​ជំនន់ គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត ការ​ឡើង​កំដៅ​ផែន​ដី និង​បញ្ហា​មួយ​ចំនួន​ទៀត ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាស​ធាតុ​នោះ ត្រូវ​បាន​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ចោទ​ប្រកាន់​ថា នេះ​គឺ​បណ្តាល​មក​ពី ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​យ៉ាង​វិនាស នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ឆ្លើយតបនឹងការចោទ​ប្រកាន់​នេះ លោក ជួប បារីស អគ្គ​លេខាធិការ​រង ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជាតិ​អភិវឌ្ឍន៍​បៃតង នៃ​ក្រសួង​បរិស្ថាន បាន​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​វេទិកា​យុវជន នា​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែ​វិច្ឆិកា ស្តី​ពី​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាស​ធាតុ និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម ដោយ​បញ្ជាក់​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា ការ​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា មិន​បាន​ផ្តល់​ឥទ្ធិពល ដល់​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាស​ធាតុ​នោះ​ទេ វា​​គ្រាន់​តែ​មាន​មុខ​ងារ ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ទឹក​ភ្លៀង​ទៀង​ទាត់ សម្រាប់​ជួយ​សម្រួល​ទៅ​កសិករប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា កត្តា​ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​មាន​បម្រែ​បម្រួល​អាកាស​ធាតុ គឺ​បណ្តាល​មក​ពី​ការ​បំភាយ​​ឧស្ម័ន​ចេញ​ពី​រោង​ចក្រ របស់​បណ្តា​ប្រទេស ដែល​មាន​ឧស្សាហកម្ម​រីក​ចម្រើន ដូច​អាមេរិក និង​ចិនជា​ដើម។

លោកបានលើកយកឧទាហរណ៍ នៅទ្វីបអ៊ឺរ៉ុបមកបញ្ជាក់ថា ព្រៃឈើនៅទីនោះត្រូវបាន«កាប់លក់អស់»​ហើយ ដោយសារតែវាមិនបានជួយអ្វី ដល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ លោកនិយាយថា៖ «បើឱ្យវាជួយរឿង Climate change (បម្រែម្រួលអាកាសធាតុ) អាប៉ុណ្ណឹងវា ជួយអត់បានទេ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជួយអាបន្តិចៗ។ បើថាមក​ពី​កម្ពុជា​កាប់ឈើបាន climate change អាហ្នឹងគឺខុសតែម្តង។ កុំបន្ទោសថា មកពីប្រទេសយើងហ្នឹងឯង​កាប់​ព្រៃ​ឈើអស់អញ្ចឹង បានយើងឥលូវក្តៅអី បើទុកព្រៃឈើទាំងអស់ក៏នៅក្តៅដែរ។ (...) នៅអាម៉ាហ្សូន ឥលូវគេ​កំពុង​តែកាប់ឈើ។»

មន្រ្តីរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដែលទើបនឹងចូលកាន់ដំណែង ក្នុងអាណត្តិទី៥នេះ បានលើកឡើងបន្តថា ព្រៃឈើ​នៅកម្ពុជា គ្រាន់តែតំបន់តូចមួយ មិនអាចប្រៀបផ្ទឹមអ្វីនឹងព្រៃធំ នៅក្នុងពិភពលោកបានឡើយ។ លោកថា បើ​ទោះជាព្រៃឈើនៅគង់វង្ស ដូចក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ក៏ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា ក៏នៅតែ​កើតមានដែរ ដូចព្យុះ គ្រោះរាំងស្ងួត និងការកើនកម្តៅជាដើម។

ប្រតិកម្មនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ លោក ជាង សុខា នាយកប្រតិបត្តនៃអង្គការកម្មវិធី​អភិវឌ្ឍធនធាន​យុវជន បានថ្លែងថា ព្រៃឈើមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងការរួមចំណែកធ្វើឱ្យមានរបបទឹកភ្លៀង របបខ្យល់ និងកម្តៅ។ ប្រសិនបើព្រៃឈើត្រូវបានរក្សាគង់វង្សនោះ នឹងអាចកាត់បន្ថយបានកាន់តែខ្លាំង ក្នុងកាត់​បន្ថយ​ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។

សម្ដីសរជាតិ

ខ្លាំងកា្លជាងនេះ លោក ព្រហ្ម គិត មន្ត្រីចូលនិវត្តន៍ម្នាក់ជំនាញខាងច្បាប់ រស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​​បារាំង បាន​បក​ស្រាយប្រាប់​ប្រាប់ទស្សនាវដ្ដី​មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ថាសម្ដីរបស់មន្ត្រីខាងលើ បានបង្ហាញពីសារជាតិពីរ៖ ទីមួយ ជាសារជាតិ​មនុស្ស​ល្ងង់ចង់ធ្វើចេះ និងទីពីរ ជាសារជាតិមនុស្សអន់ ចង់និយាយយកឈ្នះ។

លោកបានពន្យល់ទៀតថា លោកមិនចង់និយាយអ្វីច្រើន ទៅលើសារជាតិទីមួយរបស់មន្ត្រីរូបនេះទេ ព្រោះបើ​គ្រាន់តែនិយាយពីទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប ដែលថាព្រៃឈើត្រូវបានកាប់អស់នោះ បានបញ្ជាក់ច្បាស់ណាស់ទៅហើយ។ នៅ​អ៊ឺរ៉ុប មិនមានឈើខ្លឹមៗ សម្រាប់យកមកធ្វើជាគ្រឿងសង្ហារឹម ឬសាងសង់សំណង់មាំបានទេ។ ហើយមួយទៀត បើមន្ត្រីល្ងង់រូបនោះ មើលតែផែនទីហ្គូហ្គ័ល (Google Map) តាមរយៈផ្កាយរណប ដ៏ដឹងដែរថា តើតំបន់បៃតង​របស់គេមានប៉ុណ្ណា។

ចំពោះសារជាតិទីពីរ ត្រូវបានលោក ព្រហ្ម គិត បកស្រាយថា មន្ត្រីអន់រូបនេះកំពុងខិតខំជួសជុល​រូបភាព​ឲ្យ​ការ​ដឹកនាំដ៏បង្ហិនបង្ហោចរបស់ក្រុមបក្សរបស់ខ្លួន។ លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់និយាយច្រើនដងហើយថា គ្រោះ​ធម្មជាតិ​ទឹកជំនន់ ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ បានកើតឡើងពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ក្រោមរបបដឹកនាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​អន់សព្វថ្ងៃនេះ។ អញ្ចឹង បើនិយាយយកអំណះអំណាងតាមលោក សម រង្ស៊ីដែលជាមេបក្សប្រឆាំង មន្ត្រីនោះនឹង​កាន់​តែអន់ ហើយអាចនឹងខុសពីភាសា«សត្វសេក» ដែលក្រុមបក្សខ្លួនបញ្ជាឲ្យនិយាយ។

យោងតាមរបាយការណ៍រូបភាពផ្កាយរណប ដែលចេញកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ ផែនទីដែលមានលក្ខណៈ​ចលនា គេហទំព័រ Open Development Cambodia (ODC) បានបង្កើតពីរូបភាពផ្កាយរណបណាស្សា (NASA) បានបង្ហាញ​លម្អិត អំពីការបំផ្លាញខ្លាំងក្លាទៅលើព្រៃឈើរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាការបំផ្លាញ​ដែល​បាន​កើន​ឡើងយ៉ាងខ្លាំង ក្នុងរយៈកាល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ គេហទំព័រ ODC បានឲ្យដឹងថា ការវិភាគ​រូបភាព​ផ្កាយ​រណបបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ​១៩៧៣ ប្រហែល ៧២.១១%នៃប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគ្រប់ដណ្តប់​ដោយ​ព្រៃឈើ។ រូបភាពថ្មីៗបានបង្ហាញថា គម្រប​ព្រៃឈើបច្ចុប្បន្ន មានតិចទៅៗ គឺចំនួន ៤៦,៣៣ ភាគរយ ដោយ​រួម​បញ្ចូល​ទាំងចម្ការកៅស៊ូ៕

វីដេអូ របស់​គេហទំព័រ Open Development Cambodia ស្ដីពីការវិវឌ្ឍទៅមុខ នៃការបំផ្លាញព្រៃឈើនៅ​កម្ពុជា គិត​​ចាប់​តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៣ មកទល់បច្ចុប្បន្ន៖