ថៃ៖ អាមេរិកនិងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប ប្រតិកម្មនឹងរដ្ឋប្រហារយោធា
- ដោយ: សេក មនោរកុមារ ដោយ សេក មនោរកុមារ (ទាក់ទង៖ [email protected]) - ប៉ារីស ថ្ងៃទី២២ ឧសភា ២០១៤
- កែប្រែចុងក្រោយ: May 22, 2014
- ប្រធានបទ:
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
បន្ទាប់ពីប្រទេសបារាំង ឥឡូវនេះសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប បានចេញមកធ្វើប្រតិកម្មទៅលើព្រឹត្តិការណ៍«រដ្ឋប្រហារយោធា» នៅថៃ។ អាមេរិកប្រកាសឲ្យមានពិនិត្យឡើងវិញ ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធារវាងប្រទេសទាំងពី ខណៈពេលសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប បានអំពាវនាវឲ្យមានឡើងវិញយ៉ាងឆាប់បំផុត នូវដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។
កងទ័ពថៃ ដែលត្រូវបានគេបញ្ជូនចូលមកក្នុងរាជធានីបាងកក។ (រូបថត AFP)
នយោបាយថៃ - អ្នកនាំពាក្យរបស់មន្ទីរប៉ង់តាហ្គោន (ក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក) បានថ្លែងឲ្យដឹង នៅប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាមួយ នៅប្រទេសថៃថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើការពិនិត្យឡើងវិញ នូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធា ជាមួយនឹងទីក្រុងបាងកក ដើម្បីសម្រេចិត្តថា តើនឹងត្រូវធ្វើការផ្អាកជាបណ្ដោះអសន្នសិន ឬយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារយោធាមួយនៅក្នុងប្រទេសថៃ»។
លោក ស្ទេវេន វ៉ារ៉េន (Steven Warren) អ្នកនាំពាក្យរបស់ស្ថាប័នការពារជាតិអាមេរិក បានបន្តអះអាងទៀតថា៖ «យើងកំពុងតែសម្លឹងមើល ពីចំណងទាក់ទងយោធារបស់យើង នៅក្នុងនោះមានការចូលរួមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងសមយុទ្ធផ្សេងៗ ដែលត្រូវបានរៀបចំធ្វើជាលក្ខណៈទ្វេភាគី ជាមួយកងទ័ពថៃ»។ សមយុទ្ធយោធា អាមេរិក-ថៃ ក្នុងរហស្សនាម ការ៉ាត (CARAT) ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តិនៅធ្វើនោះនៅឡើយ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។
ចំពោះសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុបវិញ បានអំពាវនាវឲ្យមានការវិលត្រឡប់មកវិញ យ៉ាងឆាប់បំផុត នូវដំណើរប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ។
អ្នកនាំពាក្យនៃអ្នកតំណាងការទូតរបស់សហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប លោកស្រី កាតឺរីន អាស្តុន (Catherine Ashton) បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយថា៖ «វាជាជំហរមួយមុតមាំណាស់ ដែលប្រទេសថៃត្រូវវិល ទៅរកដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ឲ្យបានឆាប់បំផុត»។ លោកស្រី បានអំពាវនាវបន្ថែមទៀត ពីការរៀបចំឲ្យបានឆាប់បំផុត នូវការបោះឆ្នោតដោយខានមិនបាន និងអាចទទួលយកបានមួយ ដើម្បីបិទបញ្ចប់ជម្លោះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «កងទ័ពត្រូវទទួលយក និងគោរពអាជ្ញាធរដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាធរមាន។ ច្បាប់ទម្លាប់អន្តរជាតិជាមូលដ្ឋាន និងសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវតែរក្សាឲ្យបាន។»
កងទ័ពថៃ ដែលនៅក្រោមបញ្ជា របស់អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកថៃ លោកឧត្ដមសេនីយ៍ ប្រាយុទ ចាន់អូចា បានប្រកាសធ្វើរដ្ឋប្រហារ នៅថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ទី២២ ខែឧសភានេះ។ នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងមួយ នៅតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ លោកឧត្ដមសេនីយ៍ បានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើរដ្ឋប្រហារនេះ គឺ«ដើម្បីឲ្យប្រទេសវិលត្រឡប់ មករកសភាពធម្មតាវិញ» បន្ទាប់ពីជួបនឹងវិបត្តិវឹកវរអស់ជាង៧ខែមកនេះ។ នៅក្នុងយប់ថ្ងៃដដែល សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានជាច្រើន របស់កងទ័ព ត្រូវបានផ្សាយនៅតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ក្នុងនោះមានការព្យួររដ្ឋធម្មនុញ្ញ តែលើកលែងជំពូកដែលចែងទាក់ទងនឹងរាជានិយម ការប្រកាសហាមឃាត់ការជួបជុំនយោបាយ និងការចេញដើរ នៅពេលយប់ពីម៉ោង១០ រហូតដល់ម៉ោង៥ភ្លឺជាដើម៕