នូវរាល់លិខិត ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដែលចេញដោយក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ឬស្ថាប័នឯកជនមួយចំនួន ដែលបានធ្វើការ​គាំទ្រទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលចុះថ្ងៃទី៥ ខែមេសាកន្លងមកនេះជាសិទ្ធិរបស់ស្ថាប័ន ឬបុគ្គល ឬក្រុមមនុស្សដែលយល់ថា ជាការប្រសើរដែលត្រូវថ្កោលទោសនោះ។ សម្រាប់ករណីនេះ លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគ​ឯករាជ្យ បានចាត់ទុកថាមិនមានអ្វីជាបញ្ហាទេ។ យ៉ាងនេះក្តី លោកនៅតែរិះគន់ទៅលើសកម្មភាព នៃស្ថាប័នរដ្ឋ​ទាំង​នោះថា អាចរងនូវឥទ្ធិពលនយោបាយ ឬជាវប្បធម៌នយោបាយនៅកម្ពុជា។

បណ្ឌិតកែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយកម្ពុជាឯករាជ្យ នៅក្នុងសន្និសីទការសែតថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ នៅសណ្ឋាគារ​អ៊ីមភើរៀល។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

សិទ្ធិ - ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គម នៅកម្ពុជា បានលើក​ឡើងដូច្នេះថា «ជាវប្បធម៌នយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជន ពេលមេដឹកនាំយល់ឃើញអ្វីមួយ គាត់តែងតែ​សរសេរ​លិខិតគាំទ្របន្ថែម បើថ្កោលទោស ថ្កោលទោសបន្ថែម។ (…) វាជាយុទ្ធនាការនយោបាយ ដើម្បីឲ្យមានកម្លាំង និង​មានឥទ្ធិពល។»

អ្នកវិភាគរូបនេះបានបន្ថែមថា សម្រាប់មន្រ្តីថ្នាក់ក្រោមរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំងនោះ ទោះបីជាចង់ ឬមិន​ចង់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែធ្វើតាមដែរ។ តែបើមានយុទ្ធនាការគាំទ្ររាល់ពេលវេលាដូច្នេះយូៗទៅ និងអាចសាប​នូវប្រសិទ្ធិភាព។ លោកបានធ្វើការរំលឹកថា ការចេញនូវញ្ញតិគាំទ្រនេះ អំឡុងទស្សវត្សឆ្នាំ១៩៨០ នោះអាចមាន​ប្រសិទ្ធិភាព តែសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វាអាចជាថមថយនូវប្រសិទ្ធិភាពទៅវិញទេ។ លោកបន្តថា តែបើគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជាគាត់ចង់ធ្វើបែបនេះ នោះក៏ជាសិទ្ធិសេរីភាព។

សូមរំលឹកថា ក្នុងពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយ នៃការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទីប្រាំ កាល​ពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣កន្លេងមក អ្នកតាមដានព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយកម្ពុជា បានមើលឃើញថា​ មាន​ស្ថាប័នរដ្ឋ និងអង្គការសមាគមមួយចំនួន បានចេញនូវសារលិខិតអបអរសាទរ ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍គាំទ្រ ទៅលើ​ជ័យជំនះរបស់គណបក្សមួយ ខណៈពេលដែលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត នៅមិនទាន់បានប្រកាសជាផ្លូវការដោយ គ.ជ.ប នៅឡើយនោះ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋសភាជាតិ ដែលមានតួនាទីក្នុងការប្រកាសតែងតាំងរាជរដ្ឋាភិបាល ឬជ្រើសរើងបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តី មិនទាន់បានចាប់កំណើតផង តែស្ថាប័នជាច្រើនរបស់រដ្ឋ បានចេញនូវសេចក្តី​ប្រកាស ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្នុងការគាំទ្របេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តីរួចបាត់ទៅហើយ។

សូមអានព័ត៌មានលំអិតបន្ថែម ដោយចុចនៅលើទីនេះ។

អ្នកវិភាគឯករាជ្យរូបនេះ បានបង្ហាញនូវគំនិតផ្ទាល់របស់លោកថា គ្រប់ស្ថាប័ន ក្រសួងទាំងអស់មុននឹងចេញ សេចក្តី​ថ្លែងការគាំទ្រទៅលើអ្វីមួយ គួតែពិនិត្យមើលឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនឹងទៅលើទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់ និងនយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា។ លោកបានចាត់ទុកថា ការចេះតែចេញលិខិតគាំទ្រនេះអាចនាំឲ្យសាប និងអស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន (ស្ថាប័ន ឬបុគ្គល) ទៅវិញទេ។

លោកបានលើកជាឧទាហរណ៍មួយថា ដូចការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ របស់សាកលវិទ្យាល៏យជាតិគ្រប់គ្រង ដែល​ប្រមូលផ្តុំទៅដោយថ្នាក់បញ្ញាវ័ន្ត។ ដូច្នេះបើមានការចេញ នូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយ តោងធ្វើការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ តាមបទដ្ឋានច្បាប់។ លោក កែម ឡី បានស្នើដល់ស្ថាប័នទាំងនោះថា «កុំឲ្យចេញ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍ ទៅតាមខ្យល់នៃអ្នកនយោបាយ ដែលធ្វើឲ្យគុណភាពនៃសាលា ឬគុណភាពនៃ​ការ​ចេះដឹងមាន​ការថយចុះដែរ។ (…) មុននិងធ្វើការគាំទ្រទៅលើលិខិតណាមួយ សាម៉ីបុគ្កល ឬសាម៉ីស្ថាប័នទាំងនោះ គួតែពិនិត្យ​មើលពីឬសគល់នៃ ឬមូលហេតុ “បញ្ហា”៕»

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុម វ៉ារី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី០៨ មេសា ២០១៤