ភ្នំពេញ៖ ក្រុមកម្មករប្រមាណ ជាង១ម៉ឺននាក់ ដែលដឹកនាំដោយសហជីបកម្មករជាង ១០០ស្ថាប័ន បានដង្ហែរជាក្បួន ក្នុង​គោល​បំណង​ដាក់​ញត្តិជូន​រដ្ឋសភា ទាក់ទងនឹងលក្ខខណ្ឌការងារនៅកម្ពុជា។ ក្នុងនោះ ការទាមឲ្យមាន ភាពសមរម្យសម្រាប់​កម្មករ​ធ្វើការនៅតាមផ្ទះ ជាចំណុចថ្មីមួយ ដែលពួកគាត់ចង់ឲ្យមាន។ ក្រៅពីនេះផងដែរ ពួកគាត់ចង់ទាមទាឲ្យមាន ការ​តម្លើង​​ប្រាក់​ខែជូនកម្មករ មន្រ្តីរាជការ ទាមទាឲ្យបញ្ចុះតម្លៃប្រេងសាំង កែលម្អលក្ខខណ្ឌការងារ បើកសេរីភាព​សម្រាប់​កម្មករ​ជាដើម។

កម្មការិនី ដែលដង្ហែជាក្បួន នៅថ្ងៃទី០១ខែឧសភាឆ្នាំ២០១៣។ (រូបថត O. Vary/ MONOROOM.info)

កាលពីថ្ងៃទី១ ឧសភា ២០១៣ កន្លងមកនេះ នៅលានប្រជាធិបតេយ្យ ពួកគាត់បានទាមចំនួន៨ចំណុច ដែលមានដូចជា៖ ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ផ្តល់​សច្ចាប័ន​លើអនុសញ្ញាពលកម្មអន្តរជាតិលេខ១៨៩ ស្តីពីការងារសមរម្យ​សម្រាប់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ។ ការ​បញ្ឈប់​ការ​ធ្វើកិច្ចសន្យារយៈពេលខ្លី។ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការងារ ដោយដាក់បញ្ចូលកម្មករ ធ្វើការតាមផ្ទះឲ្យស្ថិត នៅ​ក្រោម​កិច្ចការពារ នៃច្បាប់នេះ។ កំណត់ប្រាក់ឈ្នួលគោលសមរម្យ សម្រាប់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះនៅកម្ពុជា។ សូមដាក់​បញ្ចូល​កម្មករ​ធ្វើការតាម​ផ្ទះស្ថិត នៅក្រោមប្រព័ន្ធនៃកិច្ចគាំពារសង្គម និងចំណុចផ្សេងៗទៀត។

ប្រធានសមាគម ប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រពន្ធ័(IDEA) បានប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូថា៖ មាន​ប្រទេស​​ជា​​ច្រើន​ដែល​បានអនុវត្តអនុសញ្ញាលេខ១៨៩ ដោយឡែកកម្ពុជា​ពុំទាន់អនុវត្ត​នៅឡើយទេ។ ​​ហើយអង្គការ​ចង់ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល ផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញានេះ។ បច្ចុប្បន្នមានតែ ប្រទេសចំនួន៨ដែលបានផ្តល់សច្ចាប័នរួចហើយ ដូចជា​ប្រទេស អ៊ូរ៉ាហ្គាយ (Uraguay) ហ្វីលីពីន(Philipine) មូរីទឺស (Mauritius) អ៊ីតាលី(Italy) បូលវី(Bolvie) នីហ្គារ៉ាគ័រ​(Nicaragore) ប៉ារាហ្គាយ​(Paraguay) និង កូឡាំប៊ី(Colombi) ។ អនុសញ្ញានេះ បានចែងពិសេស​ដល់​សិទ្ធិ​កម្មករ​ធ្វើការ​តាម​ផ្ទះ ដូច ជាការឈប់សម្រាកថ្ងៃអាទិត្យ ធ្វើការមួយថ្ងៃប្រាំបីម៉ោង ឈប់លំហែរមាតុភាព មានប្រាក់ខែ គោល​សមរម្យ​ជា​ដើម។

ដូចគ្នានេះ កញ្ញា វុន សម្ផស្ស ប្រធានបណ្តាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះកម្ពុជា(CDWN) បានប្រាប់ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូថា៖ « ពុំ​ទាន់ ​​មាន​ច្បាប់​សម្រាប់​ការពារ កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះនៅឡើយទេ ចំពោះច្បាប់ការងារ សម្រាប់គ្រប់គ្រងកម្មករលើវិស័យ ផ្សេង​ប៉ុណ្ណោះ។ » កញ្ញាបន្តថា ការទាមទានេះ មិនមែនជាលើកទីមួយទេ តែខាងរដ្ឋាភិបាល រង់ចាំតែខាងអង្គការអាឡូ(ILO) អនុម័ត ​នោះរដ្ឋាភិបាល​នឹង​ផ្តល់​ច្ចាប័នឲ្យ​ហើយ។

ប្រធានបបណ្តាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះកម្ពុជាបន្តថា មន្ត្រីនៃអង្គការអាយឡួធ្លាប់ប្រាប់ថា មូលហេតុដែល មិនទាន់​អនុម័ត​លើ​​អនុសញ្ញាលេខ១៨៩ សម្រាប់កម្ពុជា ដោយសារតែចំនួនអ្នកទាមទាតិច(កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ)។ មន្ត្រីនោះថា «បើ​កម្មករ​ធ្វើការ​តាមផ្ទះមានលក្ខ័ណច្រើនដូចនេះ គេធ្វើខ្លួនឯងក៏បាន(ម្ចាស់ផ្ទះ) មិនចាំបាច់ជួលកម្មករទេ»។ កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា តាម​បទ​ពិសោធន៍អង្គការអាយឡូ បានអនុម័តលើអនុសញ្ញាលេខខាងលើនេះ រួចទៅហើយ សម្រាប់ទីក្រុងហុងកុង ដែល​មាន​កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ ប្រមាណ៥ពាន់នាក់ ជាសមាជិក។ របាយការណ៍ របស់ ILO ឆ្នាំ២០០៨ បង្ហាញ​ថាមាន​កម្មករ​ធ្វើ​ការ​តាមផ្ទះជាង ៥ម៉ឺននាក់។ តែសមាជិករបស់បណ្តាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ ដែលបានបង្កើតឡើងនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ មានមិនដល់ ២០០នាក់ផង។ បច្ចុប្បន្ននេះ កញ្ញាអះអាងថា អង្គការ(ILO) កំពុងតែជម្រុញឲ្យ មានការ អនុម័ត លើ​អនុសញ្ញា​លេខ១៨៩ នេះឲ្យបានឆាប់។

មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបង្ហាញពីលោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ការបរទេស​កម្ពុជា​បានទេក្នុងថ្ងៃនេះ។ តែ​លោក​ធ្លាប់បានលើកឡើងបន្ទាប់ពីជំនួប រវាងលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួង ការបរទេសកម្ពុជា និងលោក ដាតុ ប៉េង​យីរ៉ាន់ ហាជីម៉ូដ ហូសសេន ប៊ីន (Datuk Pengiran Haji Modh Hussein bin) ឯកអគ្គរាជរដ្ឋទូត ម៉ាឡេស៊ី ដែលចប់អាណត្តិ កាលថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ថ្មីៗនេះថា ប្រទេសទាំងពីរ (កម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី) នឹងជំរុញ ឲ្យមាន​ការ​ចុះ​អនុស្សារណៈ​យោគយល់​គ្នាមួយ ក្នុងពេលឆាប់ៗស្តីពី ការការពារសិទ្ធិពលករ ដើម្បីជៀសវាងការ ជួញដូរមនុស្ស និង​ការ​ជួញដូរ​កម្លាំង​ពលកម្ម។ លោកបានបញ្ជាក់​ថា៖ ​«ពលករ​កម្ពុជា ដែលទៅធ្វើការ​នៅក្នុងរោងចក្រ យើងមិនផ្អាកទេ ប៉ុន្តែផ្អាកតែពលករ ទៅ​ធ្វើការ​តាមផ្ទះទេ។ លុះត្រាតែមានការចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នា ស្តីពីការការពារសិទ្ធិពលករ ជាធរមាន​នោះ​ការ​បញ្ជូន​នឹង​ចាប់​ផ្តើមវិញ។»

អនុសញ្ញាលេខ១៨៩នេះ មាន២៧មាត្រា នឹងបានចែងពីគោលសំខាន់ៗ ក្នុងន័យលើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃកម្មករ​ធ្វើ​ការ​​តាមផ្ទះ នៅនឹងកន្លែងការងាររបស់ពួកគេ។ ក្នុងនោះរួមមានកម្មកធ្វើការតាមផ្ទះត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជា​កម្មករ​ដែល​មាន​ ​«ប្រាក់​ឈ្នួល​គោល ការងារមានពេលវេលាត្រឹមត្រូវ ពុំត្រូវគេបង្ខិតបង្ខំអោយធ្វើការ គ្មានពលកម្មកុមារ និង​មាន​សិទ្ធិ​បង្កើត​សហជីព ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេ»។

សូមរម្លឹកថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០១២ ចំនួនពលករដែលធ្វើការនៅរោងចក្រប្រទេសម៉ាឡេស៊ី មានជាង ១ម៉ឺននាក់ រយៈពេល១២ឆ្នាំ និងចំនួនប្រជាពលករ និងពលការនី ដែលបម្រើការងារនៅតាមផ្ទះមានជាង៣ម៉ឺននាក់ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៥ ដល់ឆ្នាំ២០១១។ ហើយពលករ ប្រមាណ ១២ ម៉ឺននាក់ ក៏ត្រូវ បានបញ្ជូនទៅប្រទេសចំនួនបួនផ្សេងទៀតរួមមាន ប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី កូរ៉េ និងជប៉ុន ផងដែរ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី០២ ឧសភា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ