Posts tagged as "Khmer"

អក្សរសាស្ត្រ - ជាទូទៅ ពាក្យថា«អគ្គនាយកដ្ឋាន» មានអត្ថន័យស្មើរនឹងការសម្គាល់ ឲ្យទីស្នាក់ការ​កណ្តាល​របស់ខ្លួន។ នៅក្នុងវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃរាជ ជួនណាត ដែលចេញផ្សាយដោយ វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសន​បណ្ឌិត បានធ្វើការពន្យល់​ពាក្យទាំងនេះថា៖

- អគ្គ មានន័យថា កំពូល, ខ្ពស់ត្រដែត
- នាយក មានន័យថា ប្រធាន ជាអ្នកដឹកនាំ អ្នកត្រួតត្រា
- ចំណែកពាក្យថាដ្ឋាន មិនត្រូវបានពន្យល់ប្រាប់ក្នុងវចនានុក្រមឡើយ ប៉ុន្តែគេអាចយល់បានថា ពាក្យ​នេះ​មាន​ឬស​គល់ ពីពាក្យឋាន ឬស្ថាន ដែលមានន័យថាទីឋាន ឬទីកន្លែង។ ដូច្នេះពាក្យថា «អគ្គនាយកដ្ឋាន» អាច​ពន្យល់​តាមពាក្យ​ផ្គុំខាង​លើ ជាទីកន្លែងគ្រប់គ្រងធំជាងគេ ឬអាចនិយាយបានម្យ៉ាងទៀត ជាទីស្នាក់ការ​កណ្ដាល របស់ស្ថាប័ន ឬផ្នែកអ្វីមួយ ដូច​ជាអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ឬ​អគ្គនាយក​ដ្ឋាន​ទូរទស្សន៍ជាតិ របស់ក្រសួងព័ត៌មាន​ជា​ដើម។ ចុះស្ថាប័នឯកជនមួយចំនួន [...]

បុរសដើមកំណើតខ្មែរម្នាក់ ត្រូវបានគេរកឃើញស្លាប់ដោយចងក នៅក្នុងផ្ទះរបស់ខ្លួន ស្ថិតក្នុងភូមិមួយ នៃតំបន់ជាយក្រុង​ប៉ារីសប្រទេសបារាំង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលចំឡែកនោះ គឺគេទើបតែរកឃើញសាកសពនេះ ខណៈដែលបុរសបានធ្វើអត្តឃាត​តាំងពី«ប្រាំបី»ឆ្នាំមុនម្លេះ ហើយសូម្បីតែញាតិមិត្តរបស់បុរស ឬអ្នកជិតខាង ក៏គ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានធ្វើឲ្យសង្ស័យ ពីការ​បាត់ខ្លួនរបស់បុរសនេះដែរ។

តាំងពីប្រាំបីឆ្នាំមកហើយ ដែលតូម៉ាស ងិន រស់នៅក្នុងអាគារនេះ តែបានបាត់ដំណឹងសូន្យឈឹងរហូត។ (រូបថត Le Parisien)

ទីក្រុងប៉ារីស - ការសែតចេញប្រចាំថ្ងៃរបស់បារាំង មានឈ្មោះថា ឡឺប៉ារីស៊ីយៀង (Le Parisien) បានផ្សាយឲ្យដឹងនៅថ្ងៃ​ទី២៣ខែតុលានេះ ថាសាកសពបុរសដែលនៅសល់តែគ្រោងឆ្អឹង ត្រូវបានគេរកឃើញ [...]

ប្រវត្តិនៃផ្ទាំងចម្លាក់ទាំងនេះ បាននាំមកជាមួយនូវភាពអស្ចារ្យរបស់វា គួរឲ្យកោតស្ងប់ស្ងែង។ វាបានចាប់​ផ្ដើម ពី​បេសកជន​បារាំងម្នាក់ឈ្មោះ ល្វី ឌឺឡាប៉ូត៍ (Louis Delaporte) ដែលបានបំពេញបេសកម្មរបស់ខ្លួន នៅតាម​បណ្ដោយ​ទន្លេងមេគង្គ រវាងពីឆ្នាំ១៨៦៦មកឆ្នាំ១៨៦៨ ហើយបានត្រឡប់មករុករកបន្តទៀត នូវមហារមនីយដ្ឋានអង្គរ​កប់បាត់​កណ្ដាលព្រៃជ្រៅដ៏​ក្រាស់ឃ្មឹក ហើយដែលនៅថ្ងៃនេះ រមនីយដ្ឋានដ៏វិសេសវិសាល បានក្លាយជាសម្បត្តិបេតិកភ័ណ្ឌ​វប្បធម៌ របស់​ពិភពលោក។

នៅឆ្នាំ១៨៧៣ បេសកជនបារាំងបានត្រឡប់ទៅទីនោះម្ដងទៀត ដើម្បីដើរផ្ដិតចម្លង យកនូវក្បាច់ចម្លាក់ដ៏ល្អៗទាំងឡាយ នៅផ្នែកខាងមុខ ឬតាមជញ្ជាំងនានា នៃមហាប្រាសាទខ្មែរ។ ប៉ុន្តែអ្នកធ្វើដំណើរផ្សងព្រេង នៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជារូបនេះ មិន​អាចរកបានសារមន្ទីរណាមួយឡើយ ក្នុងប្រទេសបារាំង ដើម្បីទទួលយកទៅតាំងបង្ហាញ នូវស្នាដៃគូសចម្លងរបស់គាត់។ យ៉ាងណា នៅប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក លោក ល្វី ឌឺឡាប៉ូត៍ [...]

នៅពេលដែលអ្នកធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ​នៃពិភពលោក មិនថាជាបុគ្គលធម្មតា អាជ្ញាធរ ឬសាធារណ​ជន​ទេ ពួកគេ​តែងតែមានចម្ងល់ នៅក្នុងចិត្ត ឬតែងតែងសួរអ្នក ដែលជាអ្នកដំណើរថា តើ​អ្នក​ជា​នរណា? ពាក្យ​នរណា​នេះ ជាពាក្យមួយ ដែលបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា តើអ្នកស្ថិតក្នុងក្រុមជាតិ សាសន៍ណាមួយ? តើ​អ្នកមាន​អត្តញ្ញាណអ្វីជាសម្គាល់ ដែល​គេអាចហៅបាន ម្យ៉ាងទៀតថា អត្តសញ្ញាណជាតិ។

អត្តសញ្ញាណជាតិជា សមាសនាម កើតមកពីនាមបីបូកបញ្ចូលគ្នា គឺ អត្ត+សញ្ញាណ+ជាតិ។

តាមវចនានុក្រមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត លោកបានពន្យល់ថា៖
- អត្ត មានន័យថា ខ្លួន ចិត្ត (អាត្ម័ន អាត្មា)
- សញ្ញាណ មានន័យថា សេចក្តីដឹងជាក់ ការយល់ច្បាស់ សេចក្តីចូលចិត្តស៊ប់ គ្រឿងសម្ពាល់ អ្វីៗ ដែល​ប្រើ​ជាគ្រឿងសម្គាល់ កិច្ចការនីមួយៗ យីហោ
- ជាតិ មានន័យថា កំណើត ប្រភពឈាមជ័រ។

តាមន័យខាងលើនេះ យើងអាចឲ្យនិយមន័យ អត្តសញ្ញាណជាតិថា៖ [...]

ក្រសួងវប្បធម៌នៃប្រទេសកម្ពុជា បានចាត់ទុក គោព្រៃ ត្រយ៉ង អណ្តើកហ្លួង ត្រីគល់រាំង ផ្ការំដួល ចេកពងមាន់ និងតោ្នត ជានិម្មិត្តរូប តំណាងឲ្យសត្វចតុបាត សត្វស្លាប មច្ឆាជាតិ និងរុក្ខជាតិ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែនិម្មិត្តរូបទាំងអស់នេះ ហាក់មិនបានជ្រួតជ្រាប ដល់ស្រទាប់យុវជន យុវនារី ព្រមទាំងប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ។

ដើមត្នោតខ្មែរ។

កាលពីឆ្នាំ២០០៥ ក្នុងសេចក្តីបន្ថែមទី១ដល់ទី៧ នៃព្រះរាជក្រិត្យ បានចែងថាគោព្រៃជានិម្មិត្តរូប តំណាងឲ្យសត្វពាហានៈ ប្រចាំ​ប្រទេសកម្ពុជា ពីព្រោះគោព្រៃជាប្រភេទសត្វដ៏កម្រ ជិតនឹងផុតពូជទៅទៀត។ ត្រយ៉ង អណ្តើកហ្លួង ត្រីគល់រាំង ត្នោត ផ្ការំដូល ចេកពងមាន់ ក៏ត្រូវបានដាក់បញ្ចូល ជាសម្បត្តិធម្មជាតិ នៃប្រទេសកម្ពុជាដែរ ដោយហេតុមកពី [...]