លោក ចន ឃែរី ដែលធ្លាប់ជាប្រធានគណកម្មាធិការកិច្ចការបរទេស នៅព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ជាបុរសម្នាក់ ដែលមានបទ​ពិសោធន៍យ៉ាងជ្រៅជ្រះ ទៅលើសំនុំរឿងការទូតទាំងឡាយ ក្នុងពិភពលោក។ លោកធ្លាប់ជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី​ នៅឆ្នាំ២០០៤ តែបានចាញ់សម្លេងឆ្នោតតែបន្តិច ទល់នឹងប្រធានាធិបតីផុតតំណែងលោក ហ្សក ប៊ូស។

លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ក្នុងពេលប្រកាសតែងតាំង ព្រឹទ្ធសមាជិក ចន ឃែរី
ជាប្រមុខការទូតអាមេរិក។ រូបថត AP/ Carolyn Kaster។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) បានប្រកាសតែងតាំង ពីថ្ងៃសុក្រ ទី២១ធ្នូ ព្រឹទ្ធសមាជិក លោក ចន ឃែរី (John Kerry) មកកាន់តំណែង ជាប្រមុខការទូតប្រទេស ជំនួសលោកស្រីហីឡារី គ្លីនតុន (Hillary Clinton) ខណៈលោកស្រីគ្លីនតុន មិនចង់បន្តអាណត្តិរបស់លោកស្រី ជាបន្តទៅទៀត។ លោកចន ឃែរី ជានិមិត្តរូបនៃ​នយោបាយសម្របសម្រួលមួយ លោកចេះនិយាយ និងសរសេរភាសាបារាំង ហើយជាពិសេសជាងនេះ គឺលោកបាន​ប្រតិបត្តិកិច្ចការងារ ក្នុងវិស័យការទូតតាំងពីច្រើនឆ្នាំមកហើយ។

«ជម្រើសមួយសាកសមបំផុត»

តាមពិតទៅ លោកចន ឃែរី ធ្លាប់ត្រូវបានស្នើអោយឡើងមកកាន់តំណែងនេះ តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មកម្លេះ តែពេលនោះ ប្រធានាធិបតីទើបនឹងជាប់ឆ្នោតថ្មី លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា មានទំនោរចិត្តទៅរក លោកស្រីហ៊ីឡារី គ្លីនតុនជាង។ ប៉ុន្តែ​បួន​ឆ្នាំកន្លងទៅ មិនជាយូរទេ សម្រាប់ប្រជាជនអាមេរិកាំង ដែលបានដឹងពីអ្វី ដែលលោកស្រីគ្លីនតុនបានធ្វើកន្លងមក។

ក្នុងពេលតែងតាំង លោកឃែរី លោកប្រធានាធិបតី បានបន្លឺនូវពាក្យ «ជម្រើសមួយសាកសមបំផុត» យ៉ាងដូច្នេះ ដោយជឿជាក់លើថា «គាត់ទទួលបាននូវការគោរព និងភាពទុកចិត្ត ពីសំណាក់មេដឹកនាំ ក្នុងពិភពលោក។ គាត់មិន​ចាំបាច់ត្រូវការ ហ្វឹកហ្វឺនបន្ថែមទៀតទេ។» វាពិតជាមិនខុសទេ ព្រោះតាំងពីចាញ់ឆ្នោតនៅឆ្នាំ ២០០៤មក លោកឃែរី បានខិតខំយ៉ាងខ្លាំង នៅក្នុងការងារសភា​ និងការងារព្រឹទ្ធសភា ដែលជាហេតុនាំអោយលោក មានឈ្មោះបោះសម្លេង ថាជា«អ្នកជំនាញ»នៅក្នុងបញ្ហាអន្តរជាតិ។

«យើងអាចនិយាយបានថា មានមនុស្សតិចណាស់ ដែលស្គាល់យ៉ាងច្រើន នូវប្រធានាធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីនានាក្នុង​ពិភពលោក ឬដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាត្រូវធ្វើយ៉ាងដូម្ដេច នូវនយោបាយការបរទេស ដូចលោកចន​ ឃែរី។» លោកអូបាម៉ា បានបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ។

បញ្ហាមួយ៖ មិនសូវស្និតនឹងប្រធានាធិបតី

កាលពីឆ្នាំ២០០៩ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ជំនាញខាងការទូតរូបនេះ បានទៅធ្វើទស្សនកិច្ច នៅតំបន់ហ្គាស្សា គ្រប់គ្រង​ដោយពួកហាម៉ាស ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ចាត់ទុកជាក្រុមភេវរជន។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ លោកឃែរី ដដែល​ជា​អ្នកទៅជួបសម្រួលទីក្រុង អ៊ីស្លាម៉ាបាដ ខណៈដែលកងទ័ពអាមេរិក វាយសម្រុកទៅសម្លាប់ អ៊ូសាម៉ា ប៊េនឡាដេន (Oussama Ben Laden) អតីតមេដឹកនាំបណ្ដាញភេវរកម្ម អាល់ កៃដា (Al-Qaïda) ក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្តង់ ដោយ​មិនបាន​អោយដំណឹងជាមុន។

តែបើទោះជាបទពិសោធន៍របស់លោក មានយ៉ាងក្រាស់ក្រែល យ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏លោកចន ឃែរី នៅតែមិនមែនជា​ជម្រើសតំបូង របស់លោកប្រធានាធិបតី នៅក្រោយការលាឈប់របស់ លោកស្រី គ្លីនតុននោះដែរ។ លោក អូបាម៉ា ចង់ងាកទៅរក លោកស្រី ស៊ូសាន រ៉ៃស៍ (Susan Rice) បច្ចុប្បន្នជាអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក ប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។  លោកស្រី រ៉ៃស៍ បានប្រកែកមិនព្រមទទួលយកតំណែងនេះ ដោយទំនងជាលោកស្រី នៅក្រោមសម្ពាធរិះគន់ មិនចេះ​ស្រាកស្រាន្ដ ពីសំណាក់ពួកសាធារណរដ្ឋ ដែលចោទលោកស្រី ថាមានគោលជំហរមិនច្បាស់លាស់ ខណៈមាន​ភេវរកម្មនៅទីក្រុងប៊ែនហ្គាស៊ី (Benghazi) ប្រទេសលីប៊ី ដែលបានសម្លាប់ជីវិត អ្នកការទូតអាមេរិកាំង ចំនួនបួននាក់​នៅ​ពេលនោះ។

ទីប្រឹក្សាម្នាក់របស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា  បានបង្ហើបពីបញ្ហាមួយរបស់លោក ឃែរី៖ គាត់មិនសូវស្និត នឹងប្រធានាធិបតី ដែលខុសពីលោកស្រី រ៉ៃស៍។ បុរសទាំងពីរ លោកអូបាម៉ា និងលោកឃែរី បានជួបគ្នា​​ ជាលើកទីមួយ នៅឆ្នាំ២០០៤ ក្នុង​ពេលដែលលោកឃែរី បានឡើងនិយាយក្នុងវេទិការ ជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី នៅទីក្រុងប៊ូស្តុន រដ្ឋម៉ាស្សាឈូសេត។

សំនុំរឿងដែលពិបាក៖ ស៊ីរី

លោកឃែរី ត្រូវដើរតាមផ្លូវដែលលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន បានត្រួសត្រាយ លាបពណ៌ និងបិតមាសអោយអាមេរិក នៅ​លើឆាកអន្តរជាតិ។ គំនិត និងចរិយាសម្បត្តិរបស់លោកឃែរី ជារឿងដ៏សំខាន់ជាងអ្វីៗទាំងអស់ ប្រសិនបើលោកចង់​អោយមានសន្តិភាព នៅតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា។ គេត្រូវចាំមើលបន្តិចសិន ថាតើលោកអូបាម៉ា ចង់លូកដៃចូលក្នុងសំនុំរឿង​នេះ ឬយ៉ាងណា និងតាមរបៀបម៉េច។ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏លោកឃែរី ច្បាស់ជានឹងឆ្លៀតឱកាសនេះ ដើម្បីបង្ហាញពី​ថ្វី​ដៃ​របស់លោក។

គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នុយក្លេអ៊ែរ របស់អៀរ៉ង់ និងជម្លោះនៅស៊ីរី ជាសំនុំរឿងធំពីរ ដែលលោកឃែរី ត្រូវទទួលបន្ទុកមុនគេ។ បដិវត្តន៍នៅស៊ីរី ជាសំនុំរឿងដ៏ពិបាកមួយ ដោយហេតុថា លោកឃែរី ធ្លាប់ត្រូវបានរិះគន់ ពីការធ្វើមិនដឹងមិនលឺ ហើយ​នៅបន្តគាំទ្រលោកបាល់ឆា អាល់ អាសាដ (Bachar al-Assad) តាំងពីជម្លោះបានផ្ទុះក្នុងសប្ដាហ៍ដំបូងមកម្លេះ។ ប៉ុន្តែ​យើងនឹងរងចាំមើល តើសកម្មភាពជាបឋម របស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកនេះ នឹងចាប់ផ្តើពីកំរិតណា និងមានប្រសិទ្ធិភាព​បែបណា៕

------------------------------------------------
ដោយ៖ សេក មនោរកុមារ - ប៉ារីស ថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ