រួមគ្នាសំអាតបរិស្ថាន ដើម្បីជិវិត និងការរស់នៅ
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ ៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) - យកការណ៍៖ស្រ៊ុន ទិត្យ -ភ្នំពេញថ្ងៃទី៨ មិថុនា ២០១៥
- កែប្រែចុងក្រោយ: June 08, 2015
- ប្រធានបទ: បរិស្ថាន
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
នៅតាមបណ្តាផ្លួវសំខាន់ៗ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនាម្សិលម៉ិញនេះ និស្សិត ព្រះសង្ឃ បានដើរប្រមូលនូវសំបកសេសសល់ ឬសំណល់សល់ពីការប្រើប្រាស់ ដោយបោះពង្រាយ ចោលតាមដងផ្លូវ។ ក្រៅពីការដើរសំអាត ដើម្បីចូលរួមក្នុងទិវាបរិស្ថាននេះ ក្រុមយុវជន និងព្រះសង្ឃ ដែលមានគ្នារាប់រយនាក់ មានតាំងបង្ហាញ នូវពាក្យស្លោកនានា ដូចជា «បរិស្ថានស្អាត ចាប់ផ្តើមពីខ្ញុំ, បរិស្ថានជាមូលដ្ឋាននៃជីវិត, ធនធានធម្មជាតិយើង បរិស្ថានយើង ជីវិតយើង ព្រៃឈើជាដើមចម នៃដង្ហើមបរិស្ថាន»ជាដើម។
យុវជន ខេមរិន្ទ្រ ជានិស្សិតមួយរូប នៃសកម្មវិទន្យាល័យកសិកម្ម ឆ្នាំទី៣ ក្នុងកិច្ចសម្ភាស ជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ បានលើកឡើងថា នេះជាលើកទីមួយហើយ ដែលយុវជនបានចូលរួម ក្នុងការសម្អាតបរិស្ថាន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលពោរពេញដោយសម្រាម និងខ្វះភាពអនាម័យ។ ក្នុងសកម្មភាពយុវជន មកពីអង្គការកុមារមេគង្គ ប្អូនបានចាត់ទុកថា សម្រាម ជាផ្នែកមួយ ដែលនាំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ យុវជន ខេមរិន្ទ្រ បាននិយាយថា៖ «ទីក្រុងភ្នំពេញ ជាទីក្រុងដែលស្អាត។ ការបង់សម្រាមចោល គ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទេសចរណ៍។ ថង់ផ្លាស្ទិក ហោះទៅហោះមក អាអាក្រក់មើលណាស់។ (...) សូបបងប្អូនទាំងអស់ រៀបចំសំរាមទៅតាមផ្នែក និងទុកដាក់នៅកន្លែងមួយ ដែលសមគួរ មានសណ្តាប់ធ្នាប់ តាមការកំណត់ របស់ក្រុមហ៊ុនប្រមូលសម្រាម។»
និស្សិតឆ្នាំទី៣រូបនេះ បានលើកឡើងទៀតថា៖ «យុទ្ធនាការនៃការរើសសម្រាម និងសំអាតបរិដ្ឋាននាពេលនេះ មានសារសំខាន់ណាស់ ដើម្បីចូលរួមដាស់តឿន និងពញ្ញាក់ដល់សតិអារម្មណ៍ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ឲ្យមានការចាប់អារម្មជាថ្មី លើការទុកកដាក់សម្រាមនេះ។ (...) ក្នុងសម្រាម ប្រាកដជាមានមេរោគ ។ សុខចិត្តប៉ះពាល់ថ្ងៃនេះ ដើម្បីអនាម័យថ្ងៃក្រោយ។ សម្អាតឥឡូវនេះ ដើម្បីជៀសវាងប៉ះពាល់ដល់អ្នកដទៃ។»
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ គេឃើញក្រុមយុវជន បានបែងចែកគ្នាជាក្រុមៗ ក្នុងការសម្អាតអនាម័យ តាមបណ្តាផ្លូវសំខាន់ៗ ពិសេសតាមមាត់ទន្លស និងមុខព្រះបរមរាជវាំង ដោយគ្មានការរារាំង ឬហាមឃាត់ ពីសមត្ថកិច្ចអ្វីឡើយ។
ភិក្ខុសង្ឃ ឌឿន ឌុយ និមន្តមកពីវត្ត ពោធិយារ៉ាម ហៅវត្តចាស់ ក្នុងទិវាសម្អាតបរិដ្ឋាននៅភ្នំពេញ បានមានសង្ឃដីកាថា ចង់បានរាជធានីផ្នំពេញមួយ ដែលមានបរិស្ថានមួយល្អ និងចង់ឲ្យពលរដ្ឋទូទៅ ចេះស្រឡាញ់បរិស្ថាន ដោយខ្លួនឯង។ ព្រះអង្គយល់ឃើញថា បរិស្ថាននេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់សុខភាពមនុស្សលោកទូទៅ ពិសេសកូនខ្មែរទាំងអស់។
ព្រះភិក្ខុ ឌឿន ឌុយ បានមានថេរដីកាថា៖ «ពិភពលោក បានកំពុងផ្តោតសំខាន់ ទៅលើបរិស្ថាន។ (...) បើហូបឆ្ងាញ់ តែគ្មានអនាម័យ ឬបានធ្វើអ្វីជុំវិញខ្លួនឯង ដើម្បីបរិស្ថានទេ នោះវាអាចធ្វើឲ្យខូចសុខភាពខ្លួនឯង។ នេះបញ្ជាក់ថា គ្មានការស្រលាញ់ខ្លួនឯងឡើយ។ (...) ជៀសវាងទេសចរណ៍មើលងាយខ្មែរ ចំពោះការមិនចេះសម្អាតបរិស្ថាននេះ។ »
កញ្ញា ប៉ុក សាវតី និស្សិតឆ្នាំទីបួន នៃសកម្មវិទ្យាល័យភូមិន្ទ្រភ្នំពេញ បានបង្ហាញនូវទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនថា ចង់បានទីក្រុងមួយ ដែលគ្មានសម្រាម។ កញ្ញា បន្តថា ក្លិនអសោច ដែលចេញពីសម្រាម មានផល់ប៉ះពាល់ច្រើន ដល់ផ្លូវដង្ហើម និងសុខភាពមនុស្ស ពិសេសស្រ្តី និងកុមារ។ ប្អូនស្រីស្នើឲ្យអាជ្ញាធរជំនាញ ជួយបន្ថែមការផ្សព្វផ្សាយរបស់ខ្លួន ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ឲ្យមានការយល់ដឹង ពីបញ្ហាបរិស្ថាននេះ។ «ស្នើយល់យុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមស្វែងយល់ និងជួយសម្អាតបរិស្ថាន ទាំងអស់គ្នា មិនថានៅទីណាឡើយ។ (...) បរិស្ថានជាមុខមាត់យើង និងជាសោភ័ណ្ឌភាពនៃជីវិតយើង។»
ពេលកន្លងមក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្លាប់បានយកចិត្តទុកដាក់ និងបំផុសទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ឲ្យចូលរួម ក្នុងការសំអាតបរិស្ថានជុំវិញខ្លួន តាមរយៈការបង្កើត ឲ្យមានធុងសម្រាប និងបំណែងចែកសម្រាម ឬកាកសំណល់ទាំងនោះ ឲ្យនៅដាច់បីគ្នា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានាពេលកន្លងម តែងលើកឡើងថា អ្វីៗនៅជុំវិញខ្លួនយើង សុទ្ធសឹង«បរិស្ថាន»ទាំងអស់។ បរិស្ថាន ចាំបាច់មានដំណរភ្ជាប់ រវាងមនុស្ស សង្គម វប្បធម៌ និងធម្មជាតិ។ បរិស្ថានរួមមាន គឺ បរិស្ថានធម្មជាតិ (ដើមឈើ មច្ឋាជាតិ ទឹកភ្លៀង), បរិស្ថានវប្បធម៌ (ចំណេះដឹង និងជំនឿផ្សេងៗ), បរិស្ថានសង្គម(មាគ៌ាដឹកនាំ), បរិស្ថានសេដ្ឋកិច្ច (ទ្រព្យសម្បត្តិ) និងបរិស្ថានបង្កើតដោយមនុស្ស ( សម្ភារៈប្រើប្រាស់នានា ទូរទស្សន៍ និងរថយន្ត)។
យុវតីម្នាក់ទៀត មកពីបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា(YCC) កញ្ញា សេង សុភ័ក្រ បានថ្លែងការយល់ឃើញរបស់កញ្ញាដែរថា ការកាប់ព្រៃឈើ ក៏ជាមូលហេតុចំបងមួយ នៃការបំផ្លាញបរិស្ថានផងដែរ។ កញ្ញា សុភ័ក្រ បានថ្លែងឡើងថា៖ «ការការពារព្រៃឈើបានល្អ បរិស្ថានមានសោភណ្ឌភាព ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅមានសុខភាពបរិបូរដែរ»៕