តើនណាខ្លះ អាចជាសមាជិកទាំង៩រូប របស់គ.ជ.បថ្មី?
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៤ មីនា ២០១៥
- កែប្រែចុងក្រោយ: March 25, 2015
- ប្រធានបទ: បោះឆ្នោត
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ក្រោយពីបានធ្វើ សម្បទានឲ្យគ្នា ទៅវិញទៅមក ក្នុងការពិភាក្សា នៃក្រុមបច្ចេកទេស របស់គណបក្សទាំងពីរលើ សេចក្តីព្រៀងសេចក្តីស្នើច្បាប់ ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃ គ.ជ.ប និងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនោះមក គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទាន់មានការបង្ហាញ ជាសាធារណៈ ពីគោលជំហររបស់បក្សទាំងពីរ ជុំវិញសមាសភាព ទាំង៩រូប នៃ គ.ជ.ប នៅឡើយ។
ការពិភាក្សា និងកែប្រែច្បាប់ថ្មី ទាក់ទងនឹង គ.ជ.ប នេះ ក៏ព្រោះតែចង់ដោះស្រាយ ភាពជាប់គាំងនយោបាយ ក្រោយការបោះឆ្នោត សម្រាប់អាណត្តិក្រោយ និងតាមអ្វីដែលគណបក្សប្រឆាំង បានលើកឡើងថា គ.ជ.ប នៅពេលមុន គ្មានភាពឯករាជ្យ និងអព្យាក្រិត្យ។ គេនៅចាំបានថា ក្នុងកិច្ចពិភាក្សា នៃក្រុមបច្ចេកទេសទាំងពីរគណបក្ស នាពេលកន្លងមក បានធ្វើការបែងចែក នូវចំនួនសមាសភាព ដែលជាសមាជិករបស់ គ.ជ.ប រួចរាល់ហើយដែរ ដែលបួនរូប មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បួនរូបទៀត មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមួយរូប មកពីសង្គមស៊ីវិល ដែលស្ថិតក្រោមការឯកភាពព្រមគ្នា នៃគណបក្សទាំងពីរ។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ ដែលស្និតនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបង្ហាញឈ្មោះ បានថ្លែងប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ ក្នុងថ្ងៃទី២៤ ខែមីនានេះថា សមាជិក គ.ជ.ប ៤រូបរបស់គណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិ មាន ២រូប ត្រូវបានជ្រើសចេញ ពីសមាជិកគណបក្សផ្ទាល់ និង ២រូបទៀត ត្រូវជ្រើសចេញ ពីសង្គមស៊ីវិល ដែលជាការសម្រេច ដោយឯកតោភាគី របស់គណបក្សនេះ។ តែលោកមិនប្រាកដថា ឯសមាសភាពទាំង ៤រូប ដែលមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងត្រូវរៀបចំ ដូចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែរ ឬយ៉ាងណាទេ។
ប៉ុន្តែលោក បានសន្និដ្ឋានថា លោក ប៊ិន ឈិន ប្រធានក្រុមចរចារ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក គួយ ប៊ុនរឿន ប្រធានក្រុមចរចារ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អាចជាសមាជិកនៃគ.ជ.បថ្មីនេះ ដែលត្រូវបានស្នើឡើង ដោយគណបក្សសាម៉ីរបស់ខ្លួន ដោយសារអ្នកទាំងពីរ បានដឹកនាំការជជែកចរចា ក្នុងពេលកន្លងមក។
មន្ត្រីរូបនោះ បានពន្យល់ តាមភាសាសមញ្ញថា យ៉ាងហោចណាស់ សមាជិក គ.ជ.ប អាចនឹងមានសមាសភាព ៣+២+៤ ឬ ២+២+៥ ។ លោកថ្លែងថា៖ «សមាជិក គ.ជ.ប ៩រូប។ ៤រូប មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងនោះពីររូប មកពីសង្គមស៊ីវិល។ (…) ឯគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ខ្ញុំមិនសង្ឃឹមថា នឹងប្រើប្រាស់រូបមន្ត ដូចសង្គ្រោះជាតិនោះទេ។ (…) តែបួនរូប អាចមាន ១រូប ឬពីររូប នៃសមាជិក មកពីគណបក្សប្រជាជន ត្រូវបានគណបក្សនេះ ជ្រើសរើសពីសង្គមស៊ីវិលដែរ។ ឯ ១រូប ទៀត ក្រោមការជ្រើសតាំង ដោយបានឯកភាព របស់គណបក្សទាំងពីរ ដាច់ខាតត្រូវមកពីសង្គមស៊ីវិល។»
នាពេលកន្លងមក លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏ធ្លាប់បានអះអាងថា បេក្ខភាពទាំងបួន របស់គណបក្សលោក ដែលត្រូវមកធ្វើជាសមាជិក គ.ជ.ប ហើយត្រូវបានជ្រើសតាំង មាន ២រូប ចេញពីគណបក្ស និង ២រូប ទៀតចេញពីសង្គមស៊ីវិល។ ឯ ២រូប ដែលចេញពីសង្គមស៊ីវិលនោះ អាចជ្រើសតាំង យកប្រធានអង្គការខុមហ្វ្រែល លោក គល់ បញ្ញា និងប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់ សម្រាប់សហគមន៍ លោក យ៉េង វីរៈ។
សម្រាប់សមាសភាពសមាជិក ១រូប ដែលត្រូវបានគេគិតថា អាចឈរជាប្រធាន គ.ជ.ប ក្រោមការជ្រើសតាំង របស់គណបក្សទាំងពីរនោះ ត្រូវបានមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិខាងលើ លើកឡើងថា បើគ្មានអ្វីប្រែប្រួល គ្មានការជំទាស់ ឬបដិសេធពីសាម៉ីខ្លួនទេ បេក្ខភាពប្រធាន គ.ជ.ប ថ្មីនេះ អាចជាលោកស្រី ពុង ឈីវកេក មកពីអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ។ ចំពោះករណីនេះ ត្រូវបានគណបក្សទាំងពីរ ង្ហាញជំហរផ្ទុយមកវិញ ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាមទារឲ្យ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល ឬបេក្ខជនមកពីគណបក្សណាក៏ដោយ ដែលអាចឈរជាសមាជិក គ.ជ.ប បាន លុះត្រាតែមានសញ្ជាតិខ្មែរ ពីកំណើត និងមានសញ្ជាតិ តែមួយគត់។
ក្នុងសន្និសិទសារព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនានេះ នាទីស្តីការរដ្ឋសភា លោក ឈាង វុន មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការទី៥ នៃរដ្ឋសភា បានលើកឡើងថា គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ រដ្ឋសភា នឹងប្រជុំជ្រើសរើស សមាសភាព គ.ជ.ប ថ្មី នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ក្រោយច្បាប់ទាំងពីរនេះ បានចេញផុតដៃរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធិសភា។ មន្រ្តីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះ បានបន្តថា ការប្រកាសជ្រើសរើសបេក្ខភាព សមាជិក គ.ជ.ប ថ្មីនេះ មានចំនួន៩រូប។ លោកបន្តថា បន្ទាប់មកត្រូវប្រើប្រាស់រូបមន្ត ៤+៤+១ នឹងដាក់ចូលសភាពេញអង្គ ដើម្បីអនុម័តឲ្យបាន មុនចូលឆ្នាំខ្មែរ នាពេលខាងមុខនេះ។ លោក ឈាង វុន បានបន្ថែមថា សមាជិក គ.ជ.ប ថ្មី ១រូប ដែលគណបក្សទាំងពីរ ធ្លាប់បានធ្វើការស្នើសុំ ពីសង្គមស៊ីវិល មកឈរឈ្មោះនោះ គឺលោកស្រី ពុង ឈីវកេក មកពីអង្គការលីកាដូ។
សូមបញ្ជាក់ថា តាមច្បាប់ថ្មី ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃគណៈកម្មាធិការជាតិ រៀបចំកាបោះឆ្នោត មាត្រា៤ បានចែងថា គណៈកម្មាធិការជាតិ រៀបចំការបោះឆ្នោត មានសមាសភាព៩រូប។ ក្នុងនោះ ១រូបជាប្រធាន ១រូប ជាអនុប្រធាន និង៧រូប ជាសមាជិក។ តាមមាត្រា៦ នៃច្បាប់ដដែលនេះ បានចែងបន្ថែមថា សមាសភាពទាំង ៩រូប នោះ ត្រូវជ្រើសរើស ដោយគណបក្សកាន់អំណាចចំនួន៤រូប ជ្រើសរើសដោយ គណបក្សសម្លេងភាគតិច នៃរដ្ឋសភា ដែលមិនកាន់អំណាច (មិនមែនរដ្ឋាភិបាល) ចំនួន ៤រូប និង ១រូប ទៀត ជ្រើសរើសដោយមានការព្រមព្រៀងគ្នា រវាងគណបក្សទាំងអស់ ដែលមានអាសនៈ ក្នុងរដ្ឋសភា៕