បាត់ដំបង - ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៥៧នាក់ បានសំណូមពរដល់តុលាការ ដែលជាស្ថាប័នយុត្តិធម៌ឯករាជ្យ ជួយរក​យុត្តិធម៌ដល់ពួកគាត់ជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ហើយត្រូវបានបុគ្គលមានអំណាច រំលោភបំពានយកដីស្រែ ចំការ រហូតជិត​២០ឆ្នាំ ដោយគ្មានកិច្ចអន្តរាគន៍ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឡើយ បើទោះជាបានបង្ហាញប្លង់កម្មសិទ្ធិស្លាបមាន់ស្របច្បាប់ របស់ពួកគាត់ជាសាធារណៈក៏ដោយ ។

ក្រុមពលរដ្ឋលើកបង្ហាញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធ ដាក់អ្នកសារព័ត៌មាន។ (រូបថត MONOROOM.info/ ប.ព.ម.អ)

វិបត្តិដីធ្លី - តំណាងប្រជាពលរដ្ឋបួននាក់ ដែលត្រូវតុលាការកោះហៅមកសាកសួរ កាលពីថ្ងៃទី០២ ខែកក្កដានេះ ក្នុងករណីទំនាស់ដីធ្លីនោះ មកពីភូមិគ្រួស ឃុំ​អន្លង់រុន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ ដីធ្លី ស្រែចំការពួកគាត់ ត្រូវបាន​បុគ្គលមានអំណាចម្នាក់ ឃុបឃិតជា​មួយ​អាជ្ញាធរថ្នាក់ភូមិ ឃុំ និងស្រុក រំលោភយក និងគ្រង់គ្រងអស់រយៈពេល​ជិត​២០ឆ្នាំ។ មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ពួកគាត់​ដែលមានប្លង់ និងឯកសារត្រឹមត្រូវ ត្រូវបានប្រែក្លាយជាចុងចោទ នៃអ្នក​រំលោភយកដីគេទៅវិញ។ តំណាងបួននាក់​ដែលតុលាការកោះហៅនោះ រួមមានលោក ឈឺន ឆប លោក លន់ កីឡា លោក លេង ប្រុស និងអ្នកស្រី ចក់ សុខ។

ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ អ្នកស្រី ចក់ សុខ ដែលជាប់ឈ្មោះ និងត្រូវតុលាការកោះហៅ​ដែរនោះ បានលើកឡើងថា អ្នកស្រីមិនដឹងថាតុលាការកោះហៅក្នុងរឿងអ្វីទេ។ អ្នកស្រីបន្តថា «ដីពួកយើងមាន​កម្មសិទ្ធិ មានប្លង់រឹង តែគេឃុបឃឹកគ្នា​រំលោភ​យកជាយូរមកហើយ។ (...) យើងប្តឹងគ្មានប្រយោជន៍ទេ ព្រោះអាជ្ញាធរ​សុទ្ធតែជាគ្នាគេទាំងអស់ហ្នឹង។»

តាមការឲ្យដឹងរបស់តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ លោក ឈឺន ឆប ក្រោយចេញពីតុលាការបានបញ្ជាក់ប្រាប់ ទស្សនាវដ្តី​មនោរម្យ.អាំងហ្វូថា តុលាការហៅមកនេះ ដើម្បីចង់ដឹងពីប្រវត្តិដីដែលមានទំនាស់នោះ។ លោកបន្តថា ដីនេះត្រូវ​បានរដ្ឋាភិបាលចែកជូនមាតុភូមិនិវត្ត និងគ្រួសារប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣។ លោកបាន​បន្តថា ក្រោយឆ្នាំ១៩៩៥ ទាហានដឹកជញ្ជូនជើងគោកមួយរូប លោក លឹម ជាឡេង  ដោយមានការគាំទ្រពី​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន បានមកឈូសឆាយ ដី និងផលដំណាំប្រជាពលរដ្ឋអស់។ ក្រោយមក ប្រជាពលរដ្ឋក៏បានបន្តព្យួរដី​ដោយ​នង្គ័ល ឯលោក លឹម ជាឡេង បានមកព្យួរពីលើដោយត្រាក់ទ័រ។ «ប្តឹងជាបន្តបន្ទាប់ មកដល់ក្រសួង ព្រោះក្រសួងដឹង​ថាដីនោះ​ ត្រូវបានចែកជូនពលរដ្ឋធ្វើមាតុភូមិនិវត្ត និងគ្រួសារប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ។ ដល់២០០២ ក៏ផ្អាកប្តឹង ព្រោះ​តែ​មិនបានផល បើទោះមានលិខិតពីលោក ហេង សំរិន អន្តរាគមក៏ដោយ។ (...) លុះមានក្រុមនិស្សិតមកវាសវែង ទើប​ពួកលោកមកធ្វើការប្តឹងជំទាស់ជាថ្មី។»

ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ១៣៩ គ្រូសារ ត្រូវបានលោក លឹម ជាឡេង សំឡុតគម្រាមលក់ក្នុងតម្លៃថោកៗ ទៅឲ្យខ្លួន បើអ្នកណាមិនលក់ទេអ្នកនឹងត្រូវបាត់ដី ប្រាក់ក៏មិនបាន ហើយស្ពាយតែក្រដាសទៅ (ប្លង់កម្មសិទ្ធិ)។ លោក ឈឿង ទូច យោធាព្រំដែនដែលជាជនរងគ្រោះ បាត់បង់ដី២ហិកតាដែរនោះ បានបន្តថា ដោយការភ័យខ្លាច ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន បានលក់ដីនោះអស់ ជាក់ស្តែងនៅតែ៥៧គ្រួសារទេ ដែលមិនព្រមលក់។ លោកបញ្ជាក់​ទៀត​ថា ទំនាស់ដីនេះ នឹងមានការអន្តរាគមន៍ពីលោកអភិបាលខេត្តថ្មី ហើយប្រជាពលរដ្ឋនឹងមានសង្ឃឹមច្រើន ក្នុងការ​ទទួលបានដីនោះមកវិញ។ «ប្រជាពលរដ្ឋជឿជាក់លើប្លង់(ដី)របស់គាត់ ព្រោះប្លង់មិនបានបញ្ជាក់ ពីពេលវេលា​នៃ​សុពលភាពទេ ឯរបប(ការគ្រប់គ្រង) ក៏នៅមិនទាន់មានការផ្លាស់ប្តូរនៅឡើយ នោះប្លង់ទាំងនៅតែមានប្រសិទ្ធិភាព ក្នុងការប្រើប្រាស់។»

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមបញ្ហានេះ ពីលោកអភិបាលខេត្តបាត់ដំបង ចាន់ សុផល លោក នួន សាន ព្រះរាជអាជ្ញារងអមសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង និងលោកលោក លឹម ជាឡេង ជាភាគី​ទំនាស់​បាន​ទេ ដោយគ្មានអ្នកទទួលទូរសព័្ទ និងមិនអាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងបាន។ តែលោក យិន ម៉េងលី មន្ត្រីសំរបសំរួលនៃ​សមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះមានប្លង់រឹង (ស្លាបមាន់) ដែលចេញដោយ​អតីតអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងលោក អ៊ុង សាម៉ី។ បើតាមការអះអាងរបស់លោក ឈឿង ទូច បានបញ្ជាក់ថា លោក​អភិបាលខេត្តបាត់ដំបងថ្មីលោក ចាន់ សុផល ជាអ្នកជំរុញឲ្យតុលាការធ្វើការដោះស្រាយរឿងនេះ ដោយយុត្តិធម៌ ដើម្បីស្វែងរកម្ចាសដីពិតប្រាកដ។ ចំណែកលោកព្រះរាជអាជ្ញា ក្រោយឃើញឯកសារដែលមាន បានបង្ហាញការ​ភ្ញាក់ផ្អើលថា ឯកសារមានគ្រប់គ្រាន់អស់ហើយ ហេតុអ្វីមិនបន្តប្តឹងមកតុលាការ?

មន្ត្រីសំរបសំរួល នៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់នោះថា ព្រោះតែ​អំឡុង​ឆ្នាំ១៩៩៣ មានអសន្តិសុខ ដោយមានទ័ពខ្មែរក្រហមផង និងតំបន់នោះជាព្រៃផង ទើបប្រជាពលរដ្ឋបាន​អាក់ខានក្នុងការបង្កបង្កើនផល។ លុះឆ្នាំ១៩៩៦ ពួកគាត់ត្រឡប់ទៅវិញក៏ស្រាប់តែមានគេលួចលក់ និងកាន់កាប់​អស់។ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះក៏សម្រេចចិត្តទៅបោះតង់ ធ្វើកូនរោងយាមដីក្នុងអំឡុងថ្ងៃទី២២ ដល់២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ ដើម្បីរារាំងកុំឲ្យមានការដាំដុស។

លោកបានបន្ថែមថា ករណីនេះលោក លឹម ជាឡេង ជាយោធា បានឲ្យបងប្រុសបង្កើតខ្លួន ឈ្មោះ លឹម ជាសុង និង​មនុស្សពីរបីនាក់ផ្សេងទៀត ចេញមុខដោះស្រាយរឿងនេះ ទើបថ្ងៃនេះ មានដីការកោះហៅតំណាងប្រជាពលរដ្ឋ​មក​សាកសួរដោយតុលាការ តាមការចោទប្រកាន់ថា ប្រជាពលរដ្ឋបានមកប៉ះពាល់កម្មសិទ្ធិឯកជន។ ជាមួយនឹងការ​កោះហៅតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនេះ សមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានស្នើដាក់មេធាវីដើម្បីការពារ​តាមផ្លូវច្បាប់​ហើយ។