ឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើ - កំហឹងរបស់លោក ឡាំ ជិន តំណាងប្រជាពលរដ្ឋមកពីស្រុកពេជ្រដា បានថ្លែង​តាម​រយៈ​ការ​​កត់​សំគាល់របស់ខ្លួនថា កាលពុំទាន់មានច្បាប់ព្រៃឈើនិងច្បាប់បរិស្ថាន ព្រៃឈើនៅខេត្តនេះ​គង់វង្ស​ច្រើន។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​ពីច្បាប់នោះ​បង្កើត​មក បានធ្វើព្រៃឈើហិនហោច។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា៖ «ដុត​ច្បាប់ទាំងអស់នោះ​ចោល​ទៅ ​ពីព្រោះច្បាប់​ព្រៃឈើ ​និងច្បាប់បរិស្ថានវាមិនមានប្រយោជន៍ ប្រជាពលរដ្ឋ​អនុវត្តន៍ ច្បាប់នោះ ប៉ុន្តែមន្ត្រីទាំងនោះ​មិនអនុវត្តន៍ទេ ច្បាប់នោះវាមានប្រយោជន៍ សម្រាប់តែក្រុមហ៊ុន​ប៉ុណ្ណោះ ពី​ព្រោះមន្ត្រីទាំងនោះការពារក្រុមហ៊ុន»។

បុរសចំណាស់រូបនេះ កំពុងព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង អំពីការកាប់ព្រៃឈើពីសំណាក់ឈ្មួញ ដែលកំពុង​បំផ្លាញ​ជ័រទឹក ព្រៃ​តំណមនិងព្រៃខ្មោច ដែលជាព្រៃប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិភ្នង។ លោកគិតថា សកម្មភាព​វិនិយោគ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនោះ នឹងងធ្វើឲ្យជនជាតិដើមភាគតិចស្លាប់តែម្តង។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «តើព្រៃ​និង​ដី នៅក្នុងខេត្តនេះ​មាន​ប៉ុន្មាន បានជាផ្តល់មិនចេះចប់មិនចេះហើយសោះ សូមមេត្តាគិតគួរ​ពីជីវិត​របស់​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ផង សូមធ្វើឲ្យ​ពួកគេរីករាយផង កុំធ្វើឲ្យពួកយើងមានទុក្ខរាល់តែថ្ងៃនោះ»។

មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានរបស់អ្នកស្រុកពេជ្រដានោះ លោក ម្លឹក ម៉ាល តំណាងប្រជាពលរដ្ឋស្រុកសែនមនោរម្យ បាន​ថ្លែង​ឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតច្បាប់ព្រៃឈើ ច្បាប់ភូមិបាល ច្បាប់បរិស្ថាន និងច្បាប់​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិត ហើយ​នៅក្នុងច្បាប់ព្រៃឈើបានចែងថា កុំឲ្យពលរដ្ឋកាប់ព្រៃឈើ កុំធ្វើបទល្មើសព្រៃឈើ ដូច្នេះពលរដ្ឋ​ពុំ​ហ៊ាន​ធ្វើនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរជាអ្នកកាប់បំផ្លាញ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «កន្លែងណាមាន​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ និងបរិស្ថាន គឺព្រៃ​យើងអស់រលីងតែម្តង សូម្បីតែដើមជ័ររបស់ពួកយើងក៏កាប់អស់ទៀត។ តើឲ្យពួក​យើង​រស់នៅ​របៀបម៉េច ពីព្រោះ​យើងជាជនជាតិភ្នងរស់នៅពឹងដើមជ័រនិងដី គឺពួកយើងមានតែរងចាំងាប់ ពីព្រោះ​យើង​មិន​ដែលចេះ រកស៊ី ឬក៏ស៊ី​ឈ្នួលគេទេ»។

មានតែច្បាប់ តែព្រៃឈើអស់រលីង ...

ចំណែកឯលោក ស្រឿង ណាក ជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅស្រុកកែវសីម៉ា បានថ្លែងឲ្យដឹងថា ទាក់ទិន​ទៅនឹង​បទ​ល្មើសព្រៃ គឺមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មន្ត្រីប៉ូលីស ទាហាន ជាអ្នកប្រព្រឹត្តិ ហើយអាជ្ញាធរទាំងនោះ​ចាប់ឈើ​មែន ប៉ុន្តែ​ចាប់តែឈើប្រជាលរដ្ឋដឹកធ្វើផ្ទះ រឺក៏ដឹកឲ្យគេប៉ុណ្ណោះ ចំពោះឈ្មួញដឹកឈើតាមឡានធំៗ ដឹកទៅ​ស្រុក​យូនឡើង​សឹកផ្លូវទៅហើយ សមត្ថកិច្ចថាមិនដែលឃើញម្តងណានោះទេ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាល​បានបង្កើតច្បាប់​ព្រៃឈើមកល្អណាស់ ប៉ុន្តែមានតែច្បាប់ ព្រៃឈើបែរជាអស់រលីង ហើយច្បាប់​នោះ ក៏​ការពារ​ឲ្យតែពួកឈ្មួញ​នាំទៅ​វៀតណាម រឺចិនប៉ុណ្ណោះ»។

ចំពោះលោក ផ្លាញ់ វិន មកពីស្រុកមេម៉ង់ ខេត្តមណ្ឌលគីរី បានថ្លែងឲ្យដឹងថា នៅខាងស្រុករបស់លោកនោះ មាន​ក្រុមហ៊ុន ទ្រីភាព បានកំពុងកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយ៉ាងខ្លាំងខ្លា ហើយប្រជាសហគមន៍ពុំអាច​ទប់​ស្កាត់​បាន​នោះ​ទេ។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំសូមឲ្យអាជ្ញាធរ ចាត់វិធានការចំពោះក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ហើយមេត្តា​ទុក​ដី​ព្រៃ​សម្រាប់​​ពួកខ្ញុំផង ជាពិសេសព្រៃអារក្សនិងដីចម្ការ»។

ស្រីដែលសកម្មក្នុងការចេញល្បាត ប្រឆាំងនឹងបទល្មើសព្រៃឈើ អ្នកស្រី ពើត សុវណ្ណ រស់នៅក្នុងក្រុង​សែន​មនោរម្យ បានថ្លែងឲ្យដឹងថា អ្នកស្រីខំដើរល្បាតព្រៃកាត់ព្រៃកាត់ភ្នំ កាត់ភ្លៀងប៉ុន្តែហាមឃាត់គេមិនស្តាប់ ដោយ​សារតែអ្នក​ដែលប្រព្រឹត្តិគឺជាមន្ត្រីធ្វើការនៅផ្នែកបរិស្ថាន ពួកគេកាប់មិនប្រណី គឺគេកាប់ទាំងព្រៃអារក្ស ព្រៃ​តំណម។ អ្នកស្រី​បាន​ថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «យើងលែងបានទទួលផលពីអនុផលព្រៃឈើទៀតហើយ ដោយ​សារ​តែពួកគេបានកាប់បំផ្លាញអស់ ទាំងយើងទាំងសត្វព្រៃ គ្មានទីជម្រកតើឲ្យពួកយើងទៅនៅឯណា? បើពួក​ខ្ញុំ​កាប់​ព្រៃឈើ ចាប់ពួកខ្ញុំចុះ ប៉ុន្តែពួកអស់​លោកកាប់ឈើនោះ យ៉ាងម៉េចដែរ?»។

យើងមិនចង់បានផ្លូវស្អាត សាលារៀន ជាថ្នូនឹងការបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់នោះទេ

អ្នកស្រីបានថ្លែងថា ពួកជនជាតិភ្នងរបស់អ្នកស្រី សុំអង្វរមេត្តាអាជ្ញាធរក្រឡេកមើលបទល្មើសព្រៃឈើ ដើម្បី​ទុកឲ្យ​ពួក​គាត់​បានរស់នៅផង ពីព្រោះជនជាតិពឹងផ្អែក តែលើព្រៃឈើតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកស្រីថា៖ «សត្វ​ព្រៃ​ផុតពូជ​ហើយ តើអស់លោកចង់ឲ្យពួកខ្ញុំផុតដូចសត្វព្រៃមែនទេ។ ហើយក៏មិនបាច់​ឲ្យ​អំណោយ​ឲ្យ​អី​ទេ ពួកយើងអាចរស់​ដោយ​ខ្លួនឯងបាន មេត្តាទុកតែព្រៃឈើឲ្យពួកខ្ញុំបានហើយ»។

អ្នកស្រីបានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា បច្ចុប្បន្ននេះអាជ្ញាធរ កំពុងតែសម្លាប់ជនជាតិភាគតិចដោយគំនិត គេពុំមែន​សម្លាប់​​ដោយ​កាំបិត​និងអាវុធទៀតទេ ពីព្រោះគេប្រើគំនិត ផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជន ធ្វើឲ្យពួកគេកាប់​បំផ្លាញព្រៃឈើរបស់ប្រជាសហគមន៍អស់រលីង។ អ្នកស្រីបានថ្លែងថា៖ «យើងមិន​ចង់​បាន​ផ្លូវ​ស្អាត សាលារៀន​នោះ​ទេ បើមានវាហើយ ពួកយើងបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់នោះ»។

កំពុងតែភ័យខ្លាចក្នុងការបាត់បង់ដើមជ័រទឹកនោះ អ្នកស្រី ច្រឹក ពែង អាយុ ៤៥ រស់នៅក្នុងឃុំស្រែព្រះ ដែល​កំពុង​​តែ​ព្រួយបារម្មណ៍ អំពីក្រុមឈ្មួញកាប់បំផ្លាញដើមឈើរបស់ខ្លួន បានថ្លែងថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ​មាន​ជនជាតិ​វៀតណាម និង​ពលរដ្ឋមកពីខាងក្រៅ បានចូលមកអាឈើ និងលួចកាប់ឈើជ័រទឹករបស់អ្នកស្រី ស្ទើរ​តែ​រាល់​ថ្ងៃ ប៉ុន្តែគ្រួសារ​អ្នកស្រី ពុំអាចធ្វើអ្វីទប់ស្កាត់បាន ដោយសារក្រុមទាំងនោះមានកាំភ្លើងមកជាមួយ។ អ្នកស្រី​បាន​ថ្លែង​ថា៖ «យើងឃើញគេ​កាប់​ដើមជ័ររបស់យើង ប៉ុន្តែយើងមិនហ៊ានតតាំងជាមួយគេ ដោយសារតែ​គេ​មាន​កាំភ្លើង​ខ្លាចគេបាញ់ ពីព្រោះអីគេ​ធ្លាប់​បាញ់ម្តងរួចមកហើយ។ យើងស្តាយវាខ្លាំងណាស់។»។

អ្នកស្រីបានថ្លែងថា ទៅថ្ងៃអនាគត់អ្នកស្រីមិនដឹងថា ត្រូវធ្វើយ៉ាងណានោះទេ នៅពេលដែលគេលួចកាប់ អស់​ដើម​ជ័រទឹករបស់អ្នកស្រី ពីព្រោះអ្នកស្រីមានជ័រទឹក៤០០ដើម ប៉ុន្តែរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ គេបានកាប់​បំផ្លាញអស់​ជាង​​៧០ដើម​ទៅហើយ។ អ្នកស្រីបានថ្លែងថា៖ «យើងមិនដឹងទៅប្តឹងអ្នកណា បើមេឃុំគាត់ស៊ី​សំណូក​ជាមួយឈ្មួញ ប្តឹង​រាប់ភ្លេចដង តែគេមិនដែលចាត់ការសោះ»។

កូនខ្ញុំនឹងមិនបានស្គាល់ បេង នាងនួន ទៀតទេ ...

លោក វ៉ាន ញ៉ៃ នៅឯស្រុកដាក់ដាំ ឯនោះវិញបានថ្លែងឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋរបស់លោក ដែលជាជនជាតិភាគតិច គឺពឹង​​ផ្អែកលើកអនុវផលព្រៃឈើ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន គេចាប់ផ្តើមធ្វើលើដីសម្បទានរបស់ពួកគេ បាន​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​​ទាំងអស់នោះគ្មានសល់។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «ព្រៃទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែព្រៃក្រាស់​ហើយ​ជា​ព្រៃ​ការពារ​ទៀត ប៉ុន្តែគេកាប់អស់ ដូច្នេះយើងប្រហែលជាគ្រោះថ្នាក់ហើយ ដោយសារតែវាប៉ះពាល់​យ៉ាងខ្លាំង ទៅលើបរិស្ថាន​និង​ជីវិតមនុស្ស»។

លោកឲ្យដឹងទៀតថា លោកស្នើរឲ្យអាជ្ញាធរមេត្តាជួយការពារព្រៃឈើផង ពីព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះឈ្មួញ​កាប់​អស់​ហើយ ពីមុនគេកាប់ក្រញូង បេង នាងនួន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះសូម្បីតែជ័រទឹកក៏គេកាប់គ្មានសល់ដែរ។ លោក​បាន​ថ្លែង​ឲ្យ​​ដឹង​​ទៀត​ថា៖ «យើងមិនប្រឆាំងនិងការវិនិយោគនោះទេ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនវាធ្វើហួសពេក កាប់ឈើអស់​គ្មាន​សល់។ ប្រជាជន​គ្រាន់តែកាប់ឈើធ្វើផ្ទះ ចាប់ដុតទាំងរទេះគោ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនដឹកឈើពេញឡាន គេមិន​ដែល​ចាប់​សោះ។ កូនខ្ញុំនឹង​មិនបានស្គាល់បេង នាងនួនទៀតទេ បើបំផ្លាញបែបនេះ។»។

ព្រៃឈើក្នុងតំបន់មួយ នៅខេត្តមណ្ឌលគីរី។ (រូបថត ឯកសារខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤)

លោក ព្ចើប ប៉េ មេឃុំ ស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីម៉ា ដែលត្រូវបានរងនូវការចោទប្រកាន់ ឃុបឃិតយក​លុយ​ពី​ឈ្មួញ​​ព្រៃ​​ឈើ ក៏បានចេញមុខមករារាំង ដោយបានបញ្ជូនកម្លាំងនគរបាលមិនអនុញ្ញាតិឲ្យអ្នកសារព័ត៌មាន ចូលយកព័ត៌មាន​នៅក្នុងភូមិរបស់លោក នៅក្នុងកន្លែងដែលមានការបំផ្លាញព្រៃឈើជាប្រព័ន្ធ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំមិន​ឲ្យចូលក្នុងភូមិនេះ ដោយពួកលោកពុំមានការអនុញ្ញាត ពីអាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ជា​មុន។ ហើយបើចោទខ្ញុំប្រព្រឹត្តិអំពើ​ពុករលួយ បង្ហាញភស្តុតាង។»។

ការវិវត្តន៍នៃព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ...

យោងតាមរបាយការណ៍រូបភាពផ្កាយរណប ដែលចេញកាលពី ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ផែនទីដែលមានលក្ខណៈ​ចលនា​គេហទំព័រ Open Development Cambodia (ODC) បានបង្កើតពីរូបភាពផ្កាយរណប ណាស្សា (NASA) បានបង្ហាញ​លម្អិតអំពីការបំផ្លាញខ្លាំងក្លាទៅលើព្រៃឈើរបស់ ប្រទេសកម្ពុជា ជាការបំផ្លាញ​ដែល​បាន​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង ក្នុង​រយៈកាល ៥ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ គេហទំព័រ ODC បានឲ្យដឹងថា ការវិភាគរូបភាព​ផ្កាយ​រណប​បង្ហាញ​ថា នៅក្នុង ឆ្នាំ​១៩៧៣ ប្រហែល ៧២,១១ ភាគរយនៃ ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគ្របដណ្តប់​ដោយ​ព្រៃឈើ។ រូបភាពថ្មីៗបានបង្ហាញថា គម្របព្រៃឈើបច្ចុប្បន្នមានតិចទៅៗគឺចំនួន ៤៦,៣៣ ភាគរយ ដោយ​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​ចម្ការកៅស៊ូផង។

ចំណែកឯរបាយការណ៍របស់អង្គការស្បៀងអាហារ និងកសិកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលហៅ​កាត់​ថា ហ្វៅ (FAO) បង្ហាញថា ព្រៃឈើរបស់កម្ពុជា មានទំហំជាង ១៣លានហិកតារ គ្របដណ្ដប់លើ​ផ្ទៃដី​ទូទាំង​ប្រទេស ប៉ុន្តែព្រៃ​ឈើទាំងនេះបានបន្តបាត់បង់ជាង ៣សែនហិកតារក្នុង១ឆ្នាំៗ ដោយសារបទល្មើសព្រៃឈើ កើតឡើងព្រោងព្រាត យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ។

លោក វង្ស កុសល មន្ត្រីច្បាប់នៃអង្គការ NGO forum មានប្រសាសន៍ថា ការស៊ើបអង្កេត ឬរកជនល្មើស មិន​ចាំ​បាច់​​ផ្តល់ដំណឹងទៅអាជ្ញាធរទេ ព្រោះខ្លាចបែកការណ៍ ជនល្មើសរត់បាត់អស់។ លោកថា៖ «សកម្មភាព​កាប់​ព្រៃឈើ ធ្វើ​ជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធខ្លាំងបំផុត ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២ បន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ប្រជាពលរដ្ឋមក​ពី​ខេត្ត​នានា មកកាប់​ឈើលក់ឲ្យឈ្មួញកណ្តាល ហើយលក់បន្តឲ្យទៅឈ្មួញអ្នកមានអំណាច។»។

ឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់របស់លោក សារ៉ូ រតនា នាយរងរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តមណ្ឌលគីរី បានថ្លែង​ឲ្យ​ដឹងថា ទាក់ទិនទៅនឹងបទល្មើសព្រៃឈើនោះ គឺអាជ្ញាធរបានចូលរួមបង្ក្រាបទប់ស្កាត់ឲ្យខាងតែបាន ប៉ុន្តែ​មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​​ព្រៃ​ឈើ​នៅទូទាំងខេត្ត មានចំនួនតែ៤៦ នាក់ ក្នុងនោះដីខេត្តធំទូលាយណាស់ ដូច្នេះតែងតែមានឆក​ល្វែង​ខ្លះ។ លោក​បានថ្លែងឲ្ទៀតថា៖ «បើឃើញថាមានមន្ត្រីណាឃុបឃិត ជាមួយឈ្មួញរកស៊ីព្រៃឈើ ហើយ​មាន​វត្ថុតាង​​ជាក់​ស្តែង មេត្តារាយការណ៍មកខ្ញុំ ខ្ញុំនិងចាត់វិធានការដ្ឋបាលចំពោះមន្ត្រីនោះ ប៉ុន្តែបើគ្មាន​វត្ថុតាង​ជាក់​ស្តែង មិនអាច​និយាយ​ចោទគេបាននោះទេ។ ខ្ញុំមិនដែលប្រព្រឹត្តិអំពើរពុករលួយ ពាក់ព័ន្ធឧក្រិដ្ឋកម្ម​ព្រៃឈើ​នោះ​ទេ»។

ព្រៃឈើខ្មែរ ក៏របស់ពិភពលោកដែរ

ចំណែកឯលោក យឹម ឡុច អភិបាលរងខេត្តមណ្ឌលគីរី បានថ្លែងឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធររបស់លោក បានព្យាយាម​ធ្វើ​ការងារណាស់ក្នុងការការពារបរិស្ថាន ការពារព្រៃឈើ គឺយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងណាស់។ លោកបានថ្លែង​ថា៖ «បញ្ហា​បទល្មើសព្រៃឈើនោះ យើងបង្កើតយន្តកាច្រើនណាស់ ហើយមិនមែនតែរដ្ឋបាលព្រៃឈើ រឺក៏​បរិស្ថាន​នោះ​ទេ ដែល​​ការពារនោះ គឺយើងចាត់វិធានការក្តៅគគុកចំពោះបញ្ហាព្រៃឈើនេះ ពីព្រោះព្រៃទាំងនោះ យើង​អាច​និយាយ​បាន​ថា សឹងពុំមែនតែជារបស់ខ្មែរទេ គឺរបស់ពិភពលោក ពីព្រោះព្រៃឈើនៅក្នុងស្រុកខ្មែរយើង ក៏​ចូលរួម​រក្សារ​កំណើនកំដៅ ទៅដល់ពិភពលោកទាំងមួលដែរ»។

លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា ទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហា ដែលឃើញមានការដឹកជញ្ជូនឈើនោះ ពុំមែនមានន័យថា​អាជ្ញាធរ​​ឃុបឃិតគ្នា អនុញ្ញាតិឲ្យគេដឹកទៅនោះទេ ប៉ុន្តែឈើទាំងនោះ គឺជាឈើដែលមានច្បាប់អនុញ្ញាតិ។ លោកបានថ្លែង​ឲ្យដឹងថា៖ «ប្រទេសយើងមានច្បាប់ អ្នកដែលប្រព្រឹត្តិខុស ត្រូវតែផ្តន្ទាទោសទៅតាមច្បាប់»។

លោក បានឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរីមានក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមាន ២៨ ក្រុមហ៊ុន ក្នុងនោះមាន​ទីតាំង​​ដែល​គ្រប់គ្រងដោយដែនដីបរិស្ថាន មានចំនួន១១ក្រុមហ៊ុន និងគ្រប់គ្រងដោយខាងកសិកម្ម មានចំនួន​១៧ក្រុមហ៊ុន ដែល​មានផ្ទៃដីសរុបទាំងអស់ចំនួន១៧៩១៨៧ ហិកតា។ ហើយទំនាស់ដីធ្លី មានចាប់​ផ្តើម​មាន​ក្រុមហ៊ុន ចូលមកវិនិយោគ​នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៦។

ចំណែកឯ អង្គការ Global Witness កាលពី ឆ្នាំ២០០៨ ថា លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ជាអ្នកនៅពី​ក្រោយ​ក្រុមហ៊ុន​របស់ វៀតណាម មួយឈ្មោះ (Hongfu) ដែលរកស៊ីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើរាប់ម៉ឺនហិកតា។ របាយការណ៍នោះ ក៏​បាន​ឲ្យ​ដឹង​​ផង​ដែរ​ថា លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ម្នាក់នេះ គឺជាមនុស្សដែលមានអំណាច និងជាមនុស្សពូកែ​រក​លុយ​ឲ្យ​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​កម្ពុជា៕