ប្រទេសគេ ចាត់ទុកប្រជាពលរដ្ឋជាស្តេច ដោយឡែកសម្រាប់កម្ពុជា បែរជាចាត់ទុកប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងជាឆ្កែ ជាឆ្មា វាយដំ ទាត់ធាក់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលជាម្ចាស់ប្រទេសទៅវិញ។ ពួកគេ (សមត្ថកិច្ច) មិនមែនជាមនុស្សទេ យ៉ាងណាក៏​ដោយ​ឆ្កែឬឆ្មា​ក៏ស្គាល់ម្ចាស់ដែរ តែនេះជា “ម្នឹះ” ដែលបានដឹកនាំតាមបែបកុំម្មុយនីសផ្តាច់ការ វាយប្រហារប្រជាពលរដ្ឋ និងបាញ់​ប្រជា​ពលរដ្ឋដោយកាំភ្លើង។ ពិសេសបានវាយព្រះសង្ឃ និងបង្ខំឲ្យព្រះសង្ឃសំពះខ្លួនថែមទៀត ទោះបីប្រជាពលរដ្ឋ ឬ​ព្រះសង្ឃ​បកស្រាយប្រាប់យ៉ាងណា ក៏ក្រុមនេះមិនបានស្តាប់ឡើយ។ នេះជាសង្ឃដីការរបស់សង្ឃមួយអង្គ ដែលបាននៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍តទល់គ្នារវាងពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរ នៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣។

ពលរដ្ឋរួបនេះ កំពុងរត់គេចពីការវាយដុំច្រំធាក់ របស់កងកម្លាំង។ (រូបថត AP)

រាជធានីភ្នំពេញ - វត្តស្ទឹងមានជ័យជាវត្តមួយ ដែលជាចំណុចរសើបរបស់រដ្ឋាភិបាល ព្រោះតែវត្តនេះមានព្រះសង្ឃ​ភាគ​ច្រើន ជាព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិ ស្នេហាទឹកដី។ តួនាទីព្រះសង្ឃក្រៅពីរៀនសូត្រ ឆាន់បាយឧបាសកឧបាសិកា ព្រះសង្ឃ​ក៏ជាអ្នកស្វែងរកនូវសន្តិភាព ជូនជាតិ មាតុភូមិ ជាពិសេសសម្រាប់ពុទ្ធបរិស័ទវិញ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ភិក្ខុសង្ឃ យិន រតនៈសុធាវី សាមនៈនិស្សិតមួយអង្គ គង់នៅវត្តស្ទឹងមានជ័យ។

ព្រះសង្ឃអង្គនេះបានបង្ហាញនូវទស្សនៈផ្ទាល់ព្រះអង្គ ក្រោយបីមានព្រឹត្តិការណ៍ប្រយុទ្ធស៊ីសាច់ហុតឈាម រវាងក្រុម​សមត្ថកិច្ច និងក្រុមកម្មករ ដែលទាមទានូវសិទ្ធិសេរីភាពដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សាថា បើប្រជារាស្រ្តមានទុក្ខ នោះ​ព្រះសង្ឃនឹងចូលរួម តែផ្ទុយមកវិញ បើព្រះសង្ឃមានទុក្ខនោះ ប្រជាពលរដ្ឋមុខជា នឹងចូលរួមជួយដោះស្រាយដែរ។ ព្រះអង្គបន្តរថា «ទុក្ខរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ ជាទុក្ខរបស់អាត្មា អាត្មាឆាន់បាយពុទ្ធបរិស័ទ។ (...) បើកម្មកររោងចក្រ​ប្រាក់ខែ​តិចតួច បីខែមិនទាន់បើកឲ្យផង ជាកូនអ្នកក្រីក្រ តើនឹងរស់អី យើងត្រូវតែតវ៉ា ការតវ៉ានេះ ជាការតវ៉ារកយុត្តិធម៌សម្រាប់​ថ្ងៃនេះ និងថ្ងៃខាងមុខ។»

ជាមួយគ្នានេះ ព្រះអង្គក៏បានបង្ហាញនូវមូលហេតុ ដែលបន្តាលឲ្យមានកើយនូវអំពើហិង្សានេះថា ជាការចាប់ផ្តើមដោយ​ក្រុមសមត្ថកិច្ច ដែលបានប្រើប្រាស់នូវអំពើហិង្សា ប្រកបដោយភាពឃោឃៅ។ ព្រះអង្គបន្តរថា ជំហានដំបូងពួកគេ (សមត្ថកិច្ច) បានបាញ់ទឹកដែលមានជាតិគីមី និងម្ទេស រួមទាំងគ្រាប់បែកផ្សែងក្នុង គោលបំណងគេចវេសការដោះស្រាយ និងមានចេតនាក្នុងការបំបែកហ្វូងបាតុករនៃកម្មករទាំងនោះ។

សមត្ថកិច្ចប្រាំនាក់ គេចចូលវត្តត្រូវបានព្រះសង្ឃ និងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សការពារ

មូលហេតុបន្ទាប់ដែលសមត្ថកិច្ច​ទាំងនោះ ឈានដល់ការប្រើប្រាស់នូវកាំភ្លើង«គ្រាប់»ពិត បាញ់សំដៅមកលើក្រុម​បាតុករ​នោះ ក្រោយពីបាញ់ទឹក គ្រាប់បែកផ្សែង ក្នុងបំណងបំបែក តែផ្ទុយមកក្លាយជាការបង្កើននូវកំហឹង ធ្វើឲ្យកម្មករ​រឹតតែ​សំរុក​ចូល។ ពេលនោះមានសមត្ថកិច្ចមួយក្រុម មានគ្នាប្រាំនាក់រត់មិនទាន់ បានដាច់ប៉ែកពីគេ ហើយរត់ចូលក្នុងវត្ត​ព្រមទាំង​ដោះចោល នូវឯកសណ្ឋានរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្ហាញថាជាជនស៊ីវិល ដោយឡែកមិនបានដោះស្បែកជើងទេ។ ព្រះអង្គ​មាន​សង្ឃដិការបន្តរថា មានក្រុមសមត្ថកិច្ចប្រាំនាក់នោះ ក៏បានមកចូលពួនក្នុងសាលាធម្មសភា ឃើញបែបនេះ​ព្រះសង្ឃ​ជា​ច្រើន រូមជាមួយមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានជួយអន្តរាគមន៍ ដើម្បីការពារពីការ​វាយ​ប្រហារ​របស់​កម្មករ។ ជាមួយគ្នានេះក្រុមកម្មករ ក៏បានយករថយន្តរបស់សមត្តកិច្ចមួយគ្រឿងទៅដុត បន្ទាប់មកក៏យកម៉ូតូ​មួយគ្រឿង​ទៀត និងចុងក្រោយបានយកឡានមួយទៀតទៅដុត តែដុតមិនទាន់ ព្រោះតែមានការបាញ់រះ មកលើប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដូច​ឆ្កែដូចឆ្មានោះ។

ព្រះសង្ឃអង្គនេះបន្តរថា វត្តអារាមជាទីធ្វើបុណ្យធ្វើទាន ជាទីគោរពសក្ការៈ បែរជាក្លាយជាទីលានប្រយុទ្ធដូចសង្គ្រាម​លោកលើកទីបី បាញ់ព្រះសង្ឃ បាញ់ផ្សែងពេញតែក្នុងវត្ត និងបានចាប់ព្រះសង្ឃជាច្រើនអង្គថែមទៀត។ «សង្គមវិកវរ និងមានអំពើពុករលួយមិនមែនមកពីប្រជារាស្រ្តនោះទេ មកពីក្រុម (អាជ្ញាធរ) ទាំងអស់ហ្នឹង ពិសេសថ្នាក់លើដែល​ជា​អ្នកបញ្ជានោះ។ (...) សុខចិត្តស្លាប់ខ្លួន កុំឲ្យតែស្លាប់ជាតិ ដូចប្រទេសឡាវ។ ហេតុការណ៍ទាំងនេះ ក៏នឹងអាចបង្ហាញឲ្យ​អន្តរជាតិមើលឃើញថា តើជីវិតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឈឺចាប់ នឹងរងទុក្ខបែបណា។ (...) យើងធ្វើថ្ងៃនេះ សម្រាប់ថ្ងៃ​ស្អែក​ទៀត។ យើងនឹងបន្តរការតវ៉ាដើម្បីរកសន្តិភាព ត្រូវតែធ្វើការតស៊ូតទៅទៀត ដែលមានប្រទេសភូមាជាឧទាហរណ៍។»

ព្រះអង្គបានបញ្ជាក់ជាចុងក្រោយថា «ទីណាមានការគាបសង្កត់ ទីនោះត្រូវតែមានព្រះសង្ឃ រួមទាំងអាត្មានិងព្រះសង្ឃ​ដ៏ទៃទៀត។ (...) អាត្មាជាកូនខ្មែរ មានបេះដូងជាខ្មែរ ជាព្រះសង្ឃខ្មែរ។ (...) មិនរៀនក្រោមដើមឈើ ហើយរង់ចាំផ្លែឈើ​ធ្លាក់មកនោះទេ ដូច្នេះទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋកើតមានពេលណា ត្រូវតែធ្វើការតវ៉ាពេលនោះ។ យើងមិនត្រូវការការគាបសង្កត់​នោះទេ យើងត្រូវការលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ និងពិតប្រាកដ ការគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមក។»

---------------------------------------------------------
ដោយ៖ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ