វិភាគ៖ ប្រើប្រាស់«បន្លាលួស»ឃាំងផ្លូវសាធារណៈ ដូច«ឃុំឃាំង»ពលរដ្ឋ
- ដោយ: ដារា រិទ្ធ
- កែប្រែចុងក្រោយ: September 17, 2013
- ប្រធានបទ:
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ការប្រើប្រាស់រនាំងបន្លាលួស មកដាក់បាំងនៅតាមទ្រូងផ្លូវកណ្ដាលរាជធានី ត្រូវបានអ្នករស់នៅក្នុងរាជធានីជាទូទៅ សម្ដែង ការមិនពេញចិត្ត ហើយរហូតមានអ្នកខ្លះបានខឹងសម្បា ដោយបានអូសរនាំងបន្លាលួសទាំងនោះចេញទៀតផង។ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា បានវាយតម្លៃថា នោះជាមធ្យោបាយ«មិនស៊ីវីល័យ» ហើយមិនដូចទៅនឹងអ្វី ដែលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ធ្លាប់និយាយថា ខ្លួនចង់ឲ្យកម្ពុជាក្លាយជានិតិរដ្ឋនោះ។
កងកម្លាំងនគរបាល កំពុងពន្លាបន្លាលួស ដាក់បាំងនៅចំនុចមុខវត្តឧណ្ណាលោម។ (រូបថត Thomas Cristofoletti)
រាជធានីភ្នំពេញ - រនាំងបន្លាលួសជាច្រើន ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលត្រៀមបម្រុងទុក តាំងតែពីមានការលេចលឺដំណឹងថា នឹងមានការតវ៉ាដ៏ខ្លាំងក្លាមិនដែលធ្លាប់មាន នៅក្នុងប្រវត្តិនៃការដឹកនាំរបស់ខ្លួន ប្រឆាំងនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា។ អ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅនឹកស្មានមិនដល់ ថាតើអាជ្ញាធរនឹងយករនាំងបន្លាលួសទាំងនេះ មកប្រើប្រាស់យ៉ាងដូចម្ដេចនិងរបៀបណានោះ នៅតែជាអាថ៌កំបាំងរហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៥ខែកញ្ញា ដែលថ្ងៃទីមួយនៃមហាបាតុកម្មទី២ របស់ក្រុមអ្នកតវ៉ា។
នៅយប់ម៉ោងរវាងពី១ទៅម៉ោង៤ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី១៥ខែកញ្ញា រនាំងបន្លាលួសទាំងនេះ ត្រូវបានកងកម្លាំងអាជ្ញាធរ បញ្ជូនមកពង្រាយនៅតាមចំនុចនានា ក្នុងគោលបំណងយកមកបិទផ្លូវ និងច្រកសំខាន់ៗមួយចំនួននៅក្នុងរាជធានី ដើម្បីធ្វើការហាមឃាត់ក្រុមអ្នកតវ៉ាមិនឲ្យឆ្លងកាត់។ បទបញ្ជានេះបានដាក់ចុះមក ដោយមានលក្ខណៈជាកំហិតនិងដាច់ខាត មិនថាតែបាតុករប៉ុណ្ណោះទេ តែសម្រាប់ឲ្យមនុស្សទូទៅគោរព។ អាជ្ញាធរបានពន្យល់ថា វិធានការនេះ មានគោលបំណងតែមួយគត់ នោះគឺរក្សាឲ្យបាន សន្តិសុខ សុវត្ថិភាពសាធារណៈ ជាពិសេសតំបន់ដែលមានស្ថាប័នរដ្ឋសំខាន់ៗ។
ផ្ទុយទៅវិញ ការរាយរបាំងបន្លាលួសនេះ ក៏ត្រូវបានពង្រាយផងដែរ នៅតាមច្រកផ្លូវមួយចំនួន ដែលសម្រាប់អាជ្ញាធរគិតថា ជាច្រកយុទ្ធសាស្ត្រ តែបានប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ទៅគ្រប់បណ្ដាជនអ្នកប្រើប្រាស់ច្រកផ្លូវនោះ សូម្បីតែអ្នករស់នៅក្នុងតំបន់ ដែលបានខិតខំពន្យល់ប្រាប់ហេតុផលថា ពួកគេមិនមែនជាបាតុករក៏ដោយចុះ។ និយាយបែបផ្សេង អាជ្ញាធរតែងបានអួតអាង ប្រកបដោយមោទនភាពនិងជាញយដង ថាខ្លួនធ្វើអ្វីៗក៏ដោយ គឺតែងចង់ការពារក្រុមបាតុករ និងសន្តិសុខសុវត្ថិភាព ឲ្យដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពជារឿយៗរបស់អាជ្ញាធរ នៅកណ្ដាលរាជធានី បានធ្វើឲ្យគេមើលឃើញថា អាជ្ញាធរកំពុងប្រព្រឹត្តិផ្ទុយពីអ្វីដែលខ្លួននិយាយ ហាក់ដូចជាអាជ្ញាធរត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ មនុស្សមិនយល់ពីច្បាប់ឬនៅស្ទើផ្នែកច្បាប់ ជាពិសេសនៅក្នុងករណីប្រើប្រាស់«បន្លាលួស»នេះជាដើម។
នៅឆ្នាំ២០១៣នេះ ការពង្រាយបន្លាលួសណាក៏ដោយ មិនមែនជាអំពើរមួយ«សមល្មម» ឬ«ធម្មតាសមញ្ញ» ដូចដែលគេធ្លាប់ឃើញការរាយបន្លាលួស ក្នុងសម័យកាលសង្គ្រាម ឬក្នុងសម័យកាលកុំម្មុយនីសនោះទេ។ គេកម្រឃើញមានការរាយបន្លាលួសរបៀបនេះ ដើម្បីចែកព្រំដី ដាក់របងផ្ទះ ឬការពារចម្កាច្បារដំណាំក្នុងសម័យនេះណាស់ ជាពិសេសសម្រាប់រដ្ឋមួយដែលមានភាពស៊ីវីល័យ ប្រកាន់និន្នាការប្រជាធិបតេយ្យសេរី។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេសកុំម្មុយនីសផ្ដាច់ការ ការពង្រាយរបាំង«បន្លាលួស»ដោយអាជ្ញាធរ ជាមធ្យោបាយដ៏«ធម្មតា» និងប្រសើរជាទីបំផុត សម្រាប់បិតបាំងកន្លែងណាមួយ ដែលគេមិនចង់ឲ្យពលរដ្ឋឆ្លងកាត់ ឬចូលទៅឃើញអាថ៌កំបាំងណាមួយ។
«បន្លាលួស»បីម៉ាត់នេះ បើគេយកវាមកពង្រាយនៅទីណាមួយ វាមានន័យស្មើនឹងការបង្ខាំងដោយបង្ខំ ឬបង្ខាំងដោយភាគីម្ខាងអស់សិទ្ធិជានិតិបុគ្គល (អ្នកទោស) ឬវាជាឧបករណ៍ដើម្បីខ័ណ្ឌចែករវាងមិត្តនិងសត្រូវ ឬរវាងគូរបដិបក្ខដែលមានការប្រឈមមុខគ្នាខ្លាំងក្លា ដូចជាការធ្វើសង្គ្រាមជាដើម។ ឆ្លងតាមន័យនេះ បន្លាលួសដែលគេឃើញក្នុងសម័យនេះ ច្រើនត្រូវបានគេយកមកស្រះ តែនៅជុំវិញមន្ទីរឃុំឃាំង (ពន្ធនាគារ) ឬតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រកងទ័ព ដែលហាមផ្ដាច់ជនធម្មតាទៅក្បែរ ឬគេដាក់នៅតាមខ្សែរត្រៀមជួរមុខ នៅក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមរវាងជាតិសាសន៍ពីរផ្សេងគ្នា។
ហើយការយកបន្លាលួស មកពង្រាយនោះទៀតសោត ក៏គួរតែត្រូវបានសិក្សាឲ្យបានច្បាស់ មុននឹងយកមកពង្រាយ ព្រោះការពង្រាយឃាំងបាំងកន្លែងណាមួយ (ដូចជាតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រកងទ័ព) វាអាចប៉ះពាល់ទៅ«គ្រប់»មនុស្សសត្វ ក្មេងចាស់ បើសូម្បីតែគ្នាគ្មានបំណងអ្វីសោះ (ដូចជាកុមារ ដែលគ្នាមិនដឹងអ្វីនោះជាដើម)។ ប្រទេសមួយដែលយកច្បាប់ជាធំ (មិនមែនច្បាប់ចេញពីមាត់អ្នកដឹកនាំ) គេត្រូវធានាឲ្យខាងតែបាន នូវសុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋ ជាពិសេសត្រូវធានាថា ការដាក់ពង្រាយរបាំងបន្លាលួសនេះ នឹងមិនត្រូវបង្ករបួសស្នាមដល់នរណាម្នាក់ ដែលជាជនស្លួតត្រង់នោះទេ។
ដូច្នេះ ការពង្រាយបន្លាលួស បិទចែកដងផ្លូវសាធរណៈមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលនោះ មានរូបភាពអាក្រក់ជាងអ្វីដែលអាជ្ញាធរគ្រាន់តែនិយាយថា ដើម្បីការពារសន្តិសុខសុវត្ថិភាពជូនពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ មិនត្រឹមតែបានធ្វើឲ្យចរាចរណ៍ក្នុងរាជធានី ដែលចង្អៀតស្រាប់ផងកាន់តែស្ទះនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញ ការស្រះបន្លាលួសទាំងនេះ នៅតាមច្រកផ្លូវធម្មតាមួយចំនួន វាបានធ្វើឲ្យបណ្ដាជនអ្នករស់នៅក្នុងតំបន់នោះ មានអារម្មណ៍ដូចស្ថិតនៅក្នុងការឃុំឃាំង ឬការដាក់ទោសពីសំណាក់អាជ្ញាធរយ៉ាងដូច្នេះ។ រូបភាពនេះហើយ ដែលជាមូលហេតុឈានទៅដល់ កើតមានអំពើហឹង្សា កាលពីយប់ថ្ងៃទី១៥ខែកញ្ញាកន្លងមក រហូតធ្វើឲ្យបុរសស្លូតត្រង់ម្នាក់ ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់។
សម្ដីរបស់អ្នកច្បាប់មួយរូប ដែលបានថ្លែងតាមវិទ្យុមួយ បានរម្លឹកថា «សេចក្ដីសម្រេចរបស់អាជ្ញាធរ មិនមែនជាច្បាប់ និងអាចមិនស្របច្បាប់។ ក្នុងករណីបែបនេះ អ្នកដែលប្រព្រឹត្តិផ្ទុយនឹងការសម្រេចនោះ នឹងក្លាយជាស្របច្បាប់»។
អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាបានភ្លេចត្រជៀក ថាខ្លួនដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចាញ់ឆ្នោតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅមណ្ឌលរាជធានី និងខេត្តកណ្ដាល ដែលសុទ្ធសឹងជាតំបន់នៃបណ្ដុំអ្នករស់នៅ ដែលមានចំនួនច្រើនជាងគេបំផុតនៃព្រះរាជាណាចក្រ។ បើទោះជាគេមិននិយាយ ពីសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានៃពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ឬច្បាប់ទម្លាប់ជ្រៅជ្រះ ប្រាប់ពលរដ្ឋទាំងនេះក៏ដោយ ក៏ពួកអ្នករស់នៅក្នុងខេត្តក្រុងទាំងពីរ ដែលជាបេះដូងនៃប្រទេសនេះ ស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ថា អ្វីទៅជាភាព«ស៊ីវីល័យ»នៃសង្គមមួយ ដែលពួកគាត់ចង់បាន និងកំពុងរស់នៅ។ សកម្មភាពណាមួយរបស់អាជ្ញាធរ ទោះស្ថិតក្នុងរូបភាពណាក៏ដោយ (និយាយឲ្យស្រួលស្ដាប់ ទោះអាជ្ញាធរយកលេសណា មកបិទបាំងក៏ដោយ) ក៏អាជ្ញាធរមិនអាចលាក់ពីពលរដ្ឋបានតទៅទៀតនោះឡើយ ជាពិសេសនៅពេលដែលសកម្មភាពមួយ បានប៉ះពាល់តិចឬច្រើន ទៅដល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់។
ឆ្លងចេញពីសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត ដែលដាក់ពង្រាយ«បន្លាលួស»ទាំងនេះ អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល គួរស្វែងយល់ឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ថែមទៀត ពីច្បាប់ជាតិ អន្តរជាតិ និងពីច្បាប់ធម្មជាតិផង ដើម្បីឲ្យការសម្រេចិត្តរបស់ខ្លួន មានប្រសិទ្ធិភាពនៅពេលដាក់ចេញមកឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់ទាបអនុវត្ត។ ជាពិសេសការសម្រេចចិត្តក្នុងនាមជាអាជ្ញាធរ ដាច់ខាតត្រូវមានធម្មនុញ្ញភាព ត្រូវការពារផលប្រយោជន៍នៃពលរដ្ឋទូទៅ និងត្រូវធានាថា វាមិនមែនជាការសម្រេចចិត្តដើម្បីទប់តែ«ជើងកៅអី»របស់ខ្លួន ឬសម្រាប់តែក្រុមខ្លួននោះទេ៕
--------------------------------
ខាងក្រោមនេះ ជារូបភាពនៃមធ្យោបាយមួយចំនួន ដែលអាជ្ញាធរប្រទេសស៊ីវីល័យនៅអ៊ឺរ៉ុបប្រើប្រាស់ ដើម្បីទប់ស្កាត់បាតុករ ដែលប្រែក្លាយជា«កុបករ»៖
-------------------------------------------------
ដោយ ៖ ដារា រិទ្ធ - ថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ