ខណៈពេលដែលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត កំពុងតែប្រព្រឹតទៅចាប់តាំង ពីថ្ងៃទី២៧ខែមិថុនាមកនោះ ការ​ប៉ះ​ទង្គិចគ្នាមួយ បានកើតឡើង រវាងក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងប្រតិភូសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ទាក់ទងនឹងដំណើរការនៃ​នីតិវិធី​ការបោះឆ្នោត។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ របស់ប្រតិភូសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា និងសេចក្តី​ថ្លែងការណ៍ប្រតិកម្ម របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ ពោលគឺមួយថ្ងៃក្រោយ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍របស់ប្រតិភូសហភាពអ៊ឺរ៉ុប។

ទង់តំណាងឲ្យ សហភាពអ៊ឺរ៉ុប។ (រូបថត MONOROOM.info/ D. KEO)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ របស់ប្រតិភូសហភាពអ៊ឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា នេះ មានខ្លឹមសារ​ជា​រួមថា៖ វាជាសារៈសំខាន់ របស់គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ( គ.ជ.ប) នៅក្នុងការអនុវត្តអនុសាសន៍ បេសកកម្ម​សងេ្កតការណ៍របស់សហភាពអ៊ឺរ៉ុប ដែលនៅសេសសល់កាលពីឆ្នាំ២០០៨។ អនុសាសន៍ដែលនៅ​សល់នោះ រួមមាន ការផ្តល់លទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដោយសមធម៌ និងទប់ស្កាត់នូវការប្រើបា្រស់ ធនធាន​របស់រដ្ឋ ក្នុងកំឡុងពេល យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត។

តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏សហភាពអ៊ឺរ៉ុបបានស្វាគមន៍ ចំពោះការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង ជាវិជ្ជមាន ផ្នែកការងារ​បច្ចេកទេស ដែលបានបង្ហាញឲ្យឃើញរួចហើយ នៅក្នុងនីតិវិធី របស់គ.ជ.ប។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ ក៏បានស្វាគមន៍​ផង​ដែរ នូវការបោះឆ្នោតមួយ ដោយសន្តិវិធី មានការពិភាក្សាវែកញែក តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ផ្តោតលើ​គោល​នយោបាយបើកចំហរ។

ជាការឆ្លើយតប ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា តាមរយៈលិខិតជាភាសាអង់គ្លេស ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ ហើយ​ដែលត្រូវបានបកប្រែក្រៅផ្លូវការ បានលើកឡើងថា ក្នុងនាមប្រទេសមានអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យភាព រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មិនអាចទទួលយកបានទេ នូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប ប្រចាំកម្ពុជា កាល​ពីថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនានោះ ហើយក្រសួងសូមទាត់ចោលទាំងស្រុង។

ក្នុងលិខិតប្រតិកម្មតបនេះដដែល ក្រសួងការបរទេស ទាមទារឲ្យសហភាពអ៊ឺរ៉ុបគោរពឲ្យបានពេញលេញ ចំពោះ​អនុសញ្ញាទីក្រុងវីយែន ឆ្នាំ១៩៦១ ស្តីពីទំនាក់ទំនងការទូត។ ជាមួយគ្នានេះក្រសួង បានអះអាងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែងតែប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុត្តិធម៌ មានតម្លាភាព និងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដូចដែលបាន​អនុវត្តន៍កន្លងទៅ។

ទាក់ទងបញ្ហានេះ លោក គល់ បញ្ញា ប្រធានគណៈកម្មាធិការដើម្បីបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅ​កាត់ថា ខុមហ្រ្វែល បានពន្យល់ថា កម្ពុជាគួរតែអបអរសារទរ ចំពោះសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ដែលផ្តល់ការចាប់អារម្មណ៍ នៅក្នុង​ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។ លោកបន្តថា សហភាពអ៊ឺរ៉ុប ជួយពង្រឹងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា និងចង់ឃើញ​ការបោះឆ្នោតមួយ ដែលមានភាពស្របច្បាប់។ លោក បញ្ជាក់ថា៖ «សហភាពអ៊ឺរ៉ុប បានបញ្ជូនអ្នក​សង្កេតការណ៍​របស់​ខ្លួន មកចូលរួមសង្កេតការណ៍ ការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ២០០៨ ហើយពួកគេបានរកឃើញចំណុចខ្លះ ដែល​គួរ​កែលំអរ»។

លោក គល់ បញ្ញា បានបន្ថែមថា កាលដែល រដ្ឋាភិបាលលើកហេតុផលថា កម្ពុជា ជារដ្ឋឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ វាមិន​គ្រប់គ្រាន់ទេ ពីព្រោះថា កម្ពុជាជាប់ជំពាក់កាតព្វកិច្ច នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ហើយសហភាពអ៊ឺរ៉ុប​ក៏ជាភាគី​ហត្ថលេខី ដែលមានការទទួលខុសត្រូវ និងជាម្ចាស់ជំនួយកម្ពុជាផងដែរ។

នៅក្នុងករណីនេះ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ បានសុំប្រតិកម្មពីទៅ លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិការទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល តែលោកគ្រាន់តែបានបញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា៖ «ពួកគេ (ក្រសួងការបរទេស និងសហភាព​អ៊ឺរ៉ុប) មានសិទ្ធិក្នុងការចេញនូសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងនេះ»។

សហភាពអ៊ឺរ៉ុប និងអ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ធ្លាប់បានរិះគន់ និងផ្ដល់​ជា​អនុសាសន៍ ក្នុងសេចក្ដីថ្ងែងការណ៍របស់ខ្លួន ជាច្រើនដង ទាក់ទងនឹងបញ្ហាបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ទៅដល់រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេសនេះ ប៉ុន្តែសេចក្ដីថ្ងែងការណ៍ ឬអនុសាសន៍ទាំងនោះ តែងរងប្រតិកម្មត្រឡប់តបវិញយ៉ាងចាស់ដៃ ពីសំណាក់​រដ្ឋាភិបាល ដោយបានបញ្ជាក់ហើយបញ្ជាក់ទៀត ពីអធិបតេយ្យភាព និងសុំឲ្យបញ្ឈប់ការជ្រៀតជ្រែក​ចូលកិច្ចការ​ផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។

អ្នកវិភាគ និងអ្នកសង្កេតការណ៍បញ្ហាសង្គម នយោបាយនៅកម្ពុជា បានរំពឺងថា បើរដ្ឋាភិបាល ចង់ឲ្យមានការទទួលស្គាល់ ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ នូវលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតមួយដ៏ត្រឹមត្រូវនោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវ​ទទួលយកមកពិចារណា ពីការ​រិះគន់ និងអនុសាសន៍ទាំងនោះ ជៀសជាងការច្រានចោលបែបនេះ៕

--------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុំ បូរី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ