អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន បានប្រតិកម្មចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក ឱម យ៉ិនទៀង ប្រធាន​គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលលោកបានធ្វើក្នុងសន្និសិទកាសែតថ្ងៃទី២២ខែឧសភា ហើយបាន​ចោទរបាយការណ៍របស់លោក សុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី ថាជារបាយការណ៍ឯកតោភាគី និងដាក់បន្ទុកលើរដ្ឋាភិបាល។

លោកសុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (រូបកណ្ដាល)។ (រូបថត UN)

នៅក្នុងសន្និសិតកាសែតថ្ងៃទី២២ខែឧសភានោះ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ឱម យ៉ិនទៀត បានវាយតម្លៃថា សង្គមស៊ីវិល ឬបក្ស​ប្រឆាំងបានឆ្លៀតកេងចំណេញ ផ្នែកផលប្រយោជន៍ និងនយោបាយ ពីរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០១២កន្លងមក ដែលមន្ត្រីអ្នក​រាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនៅក្រោយពេលធ្វើទស្សនកិច្ចអង្កេតនៅកម្ពុជា ក្នុង​ពេល​នោះ។

ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងនេះ នាយកអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយ ហៅកាត់ថា និចហ្វិក (NICFEC) លោក​ហង្ស ពុទ្ធា ឲ្យដឹងថា លោកសុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី ធ្វើការតំណាងឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ ដូច្នេះអ្វីជារបាយការណ៍របស់​លោក ក៏ជាចំណែក ឬជាតំណាងមួយ ពាក់ពន្ធ័នឹងអង្គការសហប្រជាជាតិដែរ។ លោកបន្តថា «បើរដ្ឋាភិបាលមិនបាន​ធ្វើអ្វីដូច លោក សុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី និយាយទេ នេះអាចចាត់ទុកថាជាការផ្ចាញ់ផ្ចាល។ តែផ្ទុយមកវិញ បញ្ហាមួយ​ចំនួន​ដូច​ដែលលោក សុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី និយាយនោះ អាចជួយដល់ការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាទៅវិញទេ និងមានបំណងជួយ​ឲ្យកម្ពុជា​ឆ្លុះ​បញ្ចាំងខ្លួនឯង មើលឃើញនូវអ្វីដែលជាចំណុច"សកម្ម និងអកម្ម"។» លោកអះអាងថា អ្វីៗទាំងអស់សុទ្ធតែជាអាវុធមុខពីរ។ របាយការណ៍​នេះសមស្រប ឬមិនសមស្រប អាស្រ័យលើរដ្ឋាភិបាល។ ឯការកេងចំណេញ ឬមិនចំណេញនោះ វាបាន​ប្រយោជន៍ទៅដល់​ភាគីពាក់ពន្ធ័ទាំងអស់។

ចំពោះលោក សុខ សំអឿន នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយហៅថា ក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា បាន​លើកឡើងថា ជាធម្មតា របាយការណ័ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស គេនិយាយពីចំណុចដែលខ្វះខាត និងតែងតែជាចំណុច​អវិជ្ជមាន។ គ្មានប្រទេសណាមួយ អនុវត្តច្បាប់បានមួយរយភាគរយនោះទេ តែងតែមានចន្លោះប្រហោង កង្វះខាត និង​ចំណុចខ្សោយ ហើយជាធម្មតាទេដែលភាគីពាក់ពន្ធ័ ឆ្លៀតទាញយកផលចំណេញនោះ។ លោកបន្តរថា ការលើកឡើង​នៃរបាយការណ៍​ឆ្នាំ​២០១២នេះ គេប្រាកដជាបាញ់ឆ្ពោះទៅរដ្ឋាភិបាលហើយ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកអនុវត្តផ្ទាល់ ជាអ្នក​ទទួលខុសត្រូវលើ​បញ្ហាទាំងនេះ និងក៏ជាអ្នកទទួលបន្ទុកក្នុងការដោះស្រាយដែរ។ លោកបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា បើ​«មានឃាតកម្មមួយ ហើយរកឃាតករមិនឃើញ តើជាតួនាទីរបស់អ្នកណា? មិនជារបស់រដ្ឋាភិបាល! (វា)មិនអាចជាតួនាទី (របស់)ជនរងគ្រោះ ឬអ្នកផ្សេងនោះបានទេ។»

ឯអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យ៉ែម ប៉ុញ្ញឫទ្ធិ វិញ បានលើកឡើងថា នេះជាការលើកឡើងរបស់មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាលទេ។ លោកបន្តថា អ្វីដែលសំខាន់នោះ នៅត្រង់ថា ចំណុចគោលទាំងបួនរួមមាន កំណែទម្រង់ប្រពន្ធ័តុលាការ កំណែទម្រង់សភា កំណែរទម្រង់ដីធ្លី និងកំណែរទម្រង់គ.ជ.ប បានអនុវត្តត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់ហើយឬនៅ និងថាតើ ប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកបានដែរឬទេ?

លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិការទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល មិនបានបញ្ជាក់ពីអ្វីដែលទាក់ទង​នឹងបញ្ហាខាងលើនោះទេ ដោយលោកបានចាត់ទុកថា អ្វីទាំងនោះ ជាការលើកឡើង របស់ក្រុមគាំទ្របក្សប្រឆាំង។ ផ្ទុយ​ទៅវិញលោក ផៃ ស៊ីផាន បានរុញឲ្យអ្នកយកព័ត៌មានរបស់មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ ទៅ«អានរបាយការណ៍»នោះឲ្យ​ចប់ជា​មុនសិន មុននឹងមកនិយាយជាមួយលោក។

បន្ថែមពីលើនេះ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី២៥ ខែឧសភាកន្លងមក  បន្ទាប់ពីបានបំពេញបេសកម្មពេញមួយសប្ដាហ៍ ផ្នែកសិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅកម្ពុជា លោក សុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានសម្ដែងក្ដីកង្វល់​សារជាថ្មី ពី​ការគោរពច្បាប់ និងការអនុវត្តដ៏ទៃទៀត ទាក់ទងនឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ថានៅមិនទាន់មាន​លក្ខណៈល្អ​ប្រសើរ​នោះនៅឡើយ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មន្ត្រីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះ បានកោត​សសើររដ្ឋាភិបាល ពីការ​ទទួលស្គាល់នូវចំណុចខ្វះខាត និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនកន្លងមក។

អ្នកវិភាគតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយ និងសង្គមមួយចំនួន បានពន្យល់ថា ប្រទេសកម្ពុជានៅតែជាប្រទេស​ក្មេងខ្ចី​មួយនៅឡើយ ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងទៅលើប្រពន្ធ័ដឹកនាំគ្រប់គ្រង។ ពួកគេទាំងនោះ យល់ថារបាយការណ៍របស់លោក សុរិយា ភ. ស៊ូប៊ែឌី គ្មានបំណងណាផ្សេង ក្រៅតែដើម្បីស្វែងរកប្រយោជន៏ ឲ្យដល់សង្គមកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ និងជាចន្លុះ​បំភ្លឺប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងជំហានឈានឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ និងនីតិរដ្ឋ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៧ ឧសភា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ