Posts in ‘ស្រាវជ្រាវ’ Category

ការឈ្នះឆ្នោតជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ក្លាយជាប្រធានាធិបតី ដែលពោរពេញដោយមោទនភាព...

១៤៣ឆ្នាំ ក្រោយការទម្លាក់ចោល នូវរបបទាសភាព លោក បារ៉ាក់ ហ៊ូសេន អូបាម៉ា (Barack Hussein Obama) អតីត​សមាជិកព្រឹទ្ធសភាវ័យ ៤៧ឆ្នាំ មកពីរដ្ឋអ៊ីលីណ័រ (Illinois) បានក្លាយជាប្រធាធានាធិបតី ដែល​មានសម្បុរ​ខ្មៅ​មុន​គេ​បង្អស់ នៃសហរដ្ឋអាមេរិក។ ជាមួយនឹងបុគ្គលិកលក្ខណៈ ការនិយាយស្ដី និង​រូបរាង​សង្ហារបស់​លោក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ត្រូវបានមនុស្សរាល់គ្នា រាប់ទាំងគូប្រជែងរបស់លោកផង ទទួល​ស្គាល់​ថា បាន​ដឹកនាំ​សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយគ្មាន​ភាព​រកាំ​រកូស ឬរឿង​អាស្រូវ​អ្វីធំដុំ ដូចដែល​ប្រធានាធិបតី​មុនៗ ធ្លាប់បាន​ធ្វើ​នោះ​ទេ។

ភាពល្អូកល្អឺន ដែលលោក អូបាម៉ា មានជាមួយនឹងភរិយា រួមនឹងកូនស្រីទាំងពីរ បានផ្ដល់​រូបភាព​ដ៏ល្អបន្ថែម​ទៀត សម្រាប់​គ្រួសារ​​ប្រធានាធិបតី​មួយ ដែលអ្នកផង​ទាំងឡាយ​​នៅក្នុងលោក តែងសុបិន្ដចង់បាន។

រូបថតប៉ុន្មានសន្លឹក ដ៏រន្ធត់ និងព្រឺព្រួច នៅនឹងកន្លែងតែមួយ តែខុសឆ្នាំគ្នា ត្រូវបានបង្ហោះ នៅ​លើ​គេហទំព័រ​ផ្លូវការ នៃ​គម្រោងឃ្លាំមើលពិភពលោក (The Earth Observatory) របស់អង្គការណាសា (Nasa) ដែល​ជា​ស្ថាប័ន​វិទ្យាសាស្ត្រ​មួយ របស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក កាលពីថ្ងៃម្សិលម៉ិញ។ ក្នុងចំណោមនោះ មានរូបថតពីរ​សន្លឹក ដែល​គេអាចស្គាល់បាន ថាជាការចាប់រូបភាព ពីប្រព័ន្ធផ្កាយរណប របស់អង្គការវិទ្យាសាស្ត្រមួយនេះ ពីលើខេត្តកម្ពុជា ចំនួន៥ គឺខេត្ត​កំពង់ធំ កំពង់ចាម ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តព្រះវិហារ ជាពិសេសបានបង្ហាញ ពីតំបន់ព្រៃឈើ មួយផ្នែកធំ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំ ជាប់​នឹងខេត្តកំពង់ចាម។

រូបថតពីរសន្លឹក បានដាក់ទន្ទឹមគ្នា (មួយសន្លឹក ថតនៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០០ និងមួយសន្លឹកទៀត ថត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥) [...]

បើមើលតាមបញ្ជី ដែលចេញផ្សាយ តាំងពីឆ្នាំ២០១១នោះមក និងតាមអ្វី ដែលជាការនិយាយ និងការសរសេរ របស់អ្នកនិពន្ធខ្មែរមួយចំនួននោះ ការកំណត់​របស់ គណៈកម្មការជាតិភាសាខ្មែរ (ហៅកាត់ គ.ជ.ភ.ខ ស្ថិត​ក្រោម​ឱវាទ​ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី) ក្នុងការសរសេរ និងហៅប្រទេស និងរដ្ឋធានី នៃបណ្ដាប្រជាជាតិនានា នៅ​លើ​ពិភពលោកនេះ មានលក្ខណៈជាបណ្ដោះអាសន្ន និងគ្រាន់តែដើម្បីឲ្យការសរសេរ មានការឯកភាពគ្នា​ប៉ុណ្ណោះ។ បណ្ដា​​អ្នក​​ស្នេហា​​អក្សរសាស្ត្រខ្មែរ បានគិតថា ការបោះពុម្ភផ្សាយ នូវវចនានុក្រមថ្មីមួយ សម្រាប់​ពាក្យ​ខ្មែរ (ជា​ពិសេស​​ពាក្យ​ថ្មីៗ) និងភាសាខ្មែរ ពិតជាមានភាពចាំបាច់ ជាជាង​បញ្ជី​ប៉ុន្មាន​សន្លឹក ដែលមាន​លក្ខណៈ​បែកខ្ញែក​​ដូច្នេះ។

យ៉ាងណា ក៏បញ្ជីផ្សាយ​របស់គណៈកម្មការជាតិ ម្ដងមួយៗនេះ មានភាពប្រសើរជាងអត់។ ទស្សនាវដ្ដី​មនោរម្យ​.អាំងហ្វូ សូមលើកយកបញ្ជីឈ្មោះប្រទេស និងរដ្ឋធានី មកផ្សាយទាំងស្រុង ដូចតទៅ៖

ស្វែង​យល់​ពី​នយោបាយ​ទាំង​៧ចំនុច របស់ ដូណាល់ ត្រាំ

ពលរដ្ឋអាមេរិកាំង បានសម្រេចចិត្ត គូសវាស​អនាគតរបស់ពួកគេ ដោយបានបោះឆ្នោតជូនបេក្ខជន មកពី​គណបក្ស​សាធារណរដ្ឋ លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ឲ្យក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី៤៥ នៃ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក សម្រាប់អាណត្តិ៤ឆ្នាំទៅមុខ។ ខណៈពេលដែលអ្នកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន បេក្ខនារី​មកពី​គណបក្ស​ប្រជា​ធិបតេយ្យ បានជ្រើសរើសយក នយោបាយបើកចំហរ និងការផ្ដោះប្ដូរពារណិជ្ជកម្ម ដោយសេរីនោះ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានជ្រើសរើសយកនយោបាយ «ឯកោនិយម» និងបានប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុង​ការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត បាញ់ឆ្ពោះទៅលើតែប្រធានបទ ដ៏ចម្រូងចម្រាស់ ពោរពេញដោយសង្គ្រាមប៉ាកា ដូចយ៉ាង សិទ្ធិ​នៃ​ការ​កាន់​អាវុធ​នៅអាមេរិក និងការបណ្ដេញចេញ នូវជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ពីប្រទេសជាដើម។

ខាងក្រោមនេះ ជា«ការដ្ឋាន»នយោបាយ ទាំង៧ចំណុច របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលលោក​ត្រៀម​នឹង​យក​មក​អនុវត្តន៍ នៅបន្ទាប់ពីលោក ចូលកាន់​តំណែង​ពេញ​បរិបូណ៍ នៅឯសេតវិមាន ក្នុងថ្ងៃទី២០ [...]

មតិ៖ រវាង​«មេ​បក្ស​កណ្ដឹង​អត់​ព្រួយ» និង«​កំអួត​សង្គម»

ទស្សនវិទូបារាំងឈ្មោះ ឡឺ ម៉ុងតែញ (Editor's Note: ឈ្មោះពេញ គឺ Michel de Montaigne ជាទស្សនវិទូ​បារាំង តាំងពីសតវត្សទី១៦) បានពោលថា «មនុស្សមានប៉ុន្មាន ការគិតរបស់មនុស្សមានប៉ុណ្ណឹង (Tant de tête, autant d’avis)»។ ដូចការអះអាង របស់ទស្សនវិទូរូបនេះមែន។ នៅសតវត្សទី២០ គេឃើញ​​សង្គ្រាម​ស្លាប​ប៉ាកា​ពីរ​​កើតឡើង រវាងអ្នកប្រាជ្ញពីរ គឺលោក ហ្សង់ប៉ូល សាត (Jean-Paul Sartre) និង​លោក អាល់ប៊ែរ កាមុស (Albert Camus)។

លោក អាល់ប៊ែរ កាមុស ជាទស្សនវិទូ​មិនឲ្យតម្លៃ​ លើជីវិតទេ។ គាត់បានសរសេររឿង​ល្ខោន​ជា​ច្រើន ដូច​ជា «ជំងឺ​ប៉េស្ត» «ជនចម្លែក» «Le malentendu» និង«Les justes»ជាដើម។ នៅក្នុងប្រលោមលោក រឿង​ជន​ចម្លែក លោក​បាន​អត្ថាធិប្បាយថា ជីវិតគ្មានប្រយោជន៍អ្វីសោះ។ ដោយសាររឿងនេះ ទើប​លោក សុទ្ធ ប៉ូលីន (Editor's Note: លោក សុទ្ធ ប៉ូលីន ជាអ្នក​និពន្ធខ្មែរ) បានសរសេរបន្តទៀតនូវរឿងមួយ គឺ«ជីវិតឥតន័យ» [...]