សមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ ចិនឆេះដុំ ចំពោះការឈ្នះក្ដីរបស់ហ្វីលីពីន នៅតុលាការអន្តរជាតិ
- ដោយ: កេសរ កូល អត្ថបទ៖ កេសរកូល ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៣ កក្កដា ២០១៦
- កែប្រែចុងក្រោយ: July 13, 2016
- ប្រធានបទ: សមុទ្រចិនខាងត្បូង
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ប្រទេសចិនបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ ថាខ្លួនមិនទទួលស្គាល់ ហើយក៏មិនយល់ព្រមដែរ នូវសាលក្រមរបស់តុលាការអាជ្ញាកណ្ដាលអន្តរជាតិ ហៅកាត់ជាភាសាបារាំង CPA និងភាសាអង់គ្លេស PCA នៅទីក្រុងឡអេ ប្រទេសហូឡង់ ដែលបានសម្រេចថា ប្រទេសចិនប្រជាមានិត គ្មានសិទ្ធិជាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅក្នុងដែនទឹកសមុទ្រខាងត្បូង ហើយបានរំលោភចូលបូរណភាពទឹកដី របស់ប្រទេសហ្វីលីពីន។
សារព័ត៌មានផ្លូវការ «Chine nouvelle» របស់ប្រទេសចិនកុម្មុយនីស បានឲ្យដឹងថា៖ «ប្រទេសចិនបានបញ្ជាក់ ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ថាតុលាការអាជ្ញាកណ្ដាលអន្តរជាតិ បានទទួលបណ្ដឹង ពីរដ្ឋាភិបាល (មុន) នៃប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលបានប្ដឹងជាឯកតោភាគី និង (តុលាការ) មិនមានសមត្ថកិច្ច នៅក្នុងសំនុំរឿងនេះ សូម្បីបន្តិចឡើយ»។
រីឯសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ពីក្រសួងការបរទេសចិន ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា៖ «តាមហេតុផលដូច្នេះ ប្រទេសចិនមិនយល់ព្រម និងមិនទទួលស្គាល់ នូវសាលក្រមនេះឡើយ»។
ប្រទេសចិន បានចាត់ទុកដែនទឹក នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូ សឹងតែទាំងមូល រហូតមកដល់ខាងមុខប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយកាត់តាមប្រទេសហ្វីលីពីន វៀតណាម ប្រ៊ុយណេ ថាជាដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែសម្រាប់តុលាការអាជ្ញាកណ្ដាលអន្តរជាតិ ដែលមានការគាំទ្រ ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងដែលទទួលបណ្ដឹង ពីប្រទេសហ្វីលីពីន បានសម្រេចនៅទីបំផុតថា វាគ្មានមូលដ្ឋានគ្រឹះណាមួយទាល់តែសោះ ដែលប្រទេសចិនអះអាង ពីសិទ្ធិជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ទៅលើតំបន់ដែនទឹកជម្លោះ ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់ខ្សែព្រំដែនទឹក ដែលប្រទេសចិន បានគូសវាសដោយខ្លួនឯង។
តុលាការបានបញ្ជាក់ទៀតថា តំបន់ដែនទឹកជម្លោះ មិនមានកោះ ឬទឹកដីណាមួយ ដែលត្រូវបានគិតថា ជាផ្នែកមួយរបស់ចិននោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសចិនបានរំលោភបំពាន ចូលទៅក្នុងដែនទឹក ជាបូរណភាពទឹកដី របស់ប្រទេសហ្វីលីពីន។
សម្រាប់ប្រទេសចិនវិញ តាមរយៈក្រសួងការបរទេសរបស់ខ្លួន បានបង្ហោះនៅតាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ខ្លួន អះអាងពី «សិទ្ធិជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសចិន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង» ជាពិសេស សិទ្ធិដែលបានមក ព្រោះខ្លួនបានរកឃើញ និងបានធ្វើអាជីវកម្ម នៅក្នុងតំបន់នោះមុនគេ តាំងពីច្រើនសតវត្សន៍មកហើយ។ សេចក្ដីប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេសដដែលនោះ បានអះអាងទៀតថា ប្រទេសចិនបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដែនទឹកនេះ ដោយសន្តិវិធី តាមរយៈការចរចា និងការពិគ្រោះ ជាមួយបណ្ដារដ្ឋដែលទាក់ទង ដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់ តាមភាគីទីបីណាផ្សេង និងត្រូវឈរលើមូលដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រ និងច្បាប់អន្តរជាតិ៕