ការបាញ់បង្ក្រាបពលរដ្ឋនៅក្រចេះ នឹងអាចដាក់បញ្ចូលក្នុងបណ្ដឹងទៅ ICC
- ដោយ: មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ([email protected]) - ប៉ារីស ថ្ងៃទី១០ មីនា ២០១៨
- កែប្រែចុងក្រោយ: March 10, 2018
- ប្រធានបទ: ជម្លោះដីធ្លី
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង លោក ទូច វិបុល បានថ្លែងឲ្យដឹងថា លោកបានបញ្ជូនហេតុការណ៍ នៃទង្វើបាញ់បង្ក្រាបពលរដ្ឋ អ្នកតវ៉ាផ្នែកដីធ្លី ពីសំណាក់ក្រុមកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ នៅក្នុងឃុំពីរធ្នូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បត្តិ ទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨នេះ ទៅឲ្យលោក រីឆាត រ៉ូជើរ (Richard Rogers) មេធាវីជាតិអង់គ្លេស ដែលបានដាក់ពាក្យប្ដឹងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ តាមរយៈសំនុំរឿងនៃការរំលោភដីធ្លី ដ៏វែងអន្លាយនោះហើយ។
លោក ទូច វិបុល បានប្រកាសពីដំណឹងនេះ នៅលើបណ្ដាញសង្គម ដើម្បីតបទៅនឹងវីដេអូបង្ហោះផ្ទាល់មួយ របស់ព្រះតេជគុណ ប៊ុត ប៊ុនតិញ ដែលមានសង្ឃដីកាទាក់ទង នឹងហេតុការណ៍បាញ់ប្រហារខាងលើ។ លោក វិបុល បានសរសេរថា៖ «[ខ្ញុំ]ករុណាបានបញ្ជូនឧប្បត្តិហេតុនេះ ទៅឲ្យមេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្ស លោក "Richard Rogers" ដើម្បីបញ្ជូន[ឡើង]ទៅ តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា "ICC"»។
នៅក្នុងរបាយការណ៍បឋម ដែលផ្ដល់ឲ្យពលរដ្ឋ នៅនឹងកន្លែង បានអះអាងថា ក្រុមរបស់ខ្លួន បានរងការបាញ់ប្រហារ ពីសំណាក់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បន្ទាប់ពីពួកគេ បានធ្វើការបិទផ្លូវជាតិ លេខ ៧៦ ដើម្បីតវ៉ាករណីវិវាទដីធ្លី របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាមួយក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម នៅក្នុងតំបន់នោះ (ឃុំពីរធ្នូ ស្រុកស្នូល ខែត្រក្រចេះ)។ ពលរដ្ឋបាននិយាយថា គ្នីគ្នារបស់ផងខ្លួន មានយ៉ាងហោច ចំនួន៦នាក់ បានស្លាប់ និងច្រើនសិបនាក់ បានរងរបួស។
សេចក្តីប្រកាស របស់រដ្ឋបាលខេត្តក្រចេះ ចុះថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨ បានទទួលស្គាល់ការបាញ់ប្រហារ តែបានបដិសេធចំពោះព័ត៌មាន ថាមានមនុស្សស្លាប់នោះ ថាជា«ព័ត៌មានមិនពិត»។ សេចក្ដីប្រកាសបានពន្យល់ថា៖ «ក្នុងហេតុការណ៍នេះ គឺពុំមានមនុស្សស្លាប់ទេ មានតែអ្នករបួស៩រូប ក្នុងនោះ ៧រូបជាសមត្ថកិច្ច»។
លោកមេធាវី រីឆាត រ៉ូជើរ ជាមេធាវីមកពីក្រុមហ៊ុនមេធាវី គ្លបល ឌីលីជេនស៍ (Global Diligence) និងមេធាវីជាតិអាមេរិក លោក មូរតុន ក្លារ (Morton Sklar) បានដាក់បណ្ដឹងម្នាក់មួយ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ប្តឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង ពីបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ទាក់ទងនឹងសំនុំរឿងជាច្រើន ក្នុងនោះមានការជ្រៀតជ្រែក កិច្ចការសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ លើមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងរឹបអូសដីធ្លី និងបង្ខំបណ្តេញប្រជាពលរដ្ឋ ពីលំនៅឋានជាដើម។
ពាក្យបណ្ដឹងទាំងនោះ តែងត្រូវបានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាច្រានចោល ដោយចាត់ទុកការប្ដឹងផ្ដល់ ពីសំណាក់មេធាវីទាំងពីរ គ្រាន់តែជាយុទ្ធនាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍នយោបាយប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណា នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសផ្សេងគ្នា កាលពីដើមខែមករា ជាមួយនឹងវិទ្យុអាស៊ីសេរី មេធាវីទាំងពីរសុទ្ធតែបានអះអាង ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) នឹងអាចបើកការស៊ើបអង្កេត ជុំវិញបណ្ដឹងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ បន្ទាប់ពីតុលាការអន្តរជាតិមួយនេះ រួចដៃពីសំនុំរឿងដ៏បន្ទាន់ផ្សេងទៀត ដែលទាក់ទងនឹងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ដង់ និងប្រទេស ប៊ូរុនឌី (Burundi)។
កាលពីដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក អន្តរដ្ឋអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ គឺអ្នកស្រី ហ្វាទូ បិនស៊ូដា (Fatou Bensouda) បានចេញរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតបឋមមួយ លើកឡើងថា តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ បានដាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងបញ្ជីនៃរឿងក្តីចំនួន ១២ ដែលត្រូវពិចារណាស៊ើបអង្កេតបន្ទាន់។ លោកអ្នកអាចចូលទៅអានរបាយការណ៍នេះ នៅទីនេះជាភាសាអង់គ្លេស និងទីនេះជាភាសាបារាំង។
តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដែលមានការទទួលស្គាល់ ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបានបង្កើតឡើង តាមរយៈអនុសញ្ញាក្រុង រ៉ូម (ប្រទេសអ៊ីតាលី) ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ តែអនុសញ្ញានេះ ចាប់មានសុពលភាព និងការអនុវត្តន៍ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០២ ពោលគឺ៤ឆ្នាំ ក្រោយការចុះហត្ថលេខា។ នៅពេលចាប់ផ្ដើមដំបូង ប្រទេសចំនួន ៦០ បានផ្ដល់សច្ចាប័ន លើអនុសញ្ញាខាងលើ។ តែរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៨នេះ ប្រទេសដែលបានចូល ជាសមាជិកអនុសញ្ញា មានចំនួនឡើងដល់ ១២៣ប្រទេស (រាប់ទាំងកម្ពុជា)។
តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ឬតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ) នេះ ខុសគ្នា ពីសាលាក្ដីយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅទីក្រុងឡេអេ (ប្រទេសហូឡង់) ដែលជាស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយទៀត បង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៥ និងមានអំណាច ត្រឹមតែផ្ដល់យោបល់ ទៅលើជម្លោះរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ៕