រដ្ឋាភិបាលប្រតិកម្មនឹងរបាយការណ៍វិបត្តិដីធ្លី ដែលថាមានជនរងគ្រោះកើន៣ដង
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) -ភ្នំពេញថ្ងៃទី២០ កុម្ភៈ ២០១៥
- កែប្រែចុងក្រោយ: February 21, 2015
- ប្រធានបទ: ដីធ្លី
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ផ្នែកទទួលបន្ទុកបញ្ហាដីធ្លីរបស់រដ្ឋាភិបាល បានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០២ ដល់ ២០១៤ ក្រសួងទទួលបានពាក្យបណ្តឹង ទាក់ទងនឹងជម្លោះដីធ្លី បានចំនួនជាង ៦ ៥០០ ករណីនៅទូទាំងប្រទេស។ ប៉ុន្តែ រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៤ តួលេខវិវាទនោះ នៅសល់តែ៧៥០ ករណីប៉ុណ្ណោះ ដែលកំពុងបន្តដោះស្រាយ។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនដំណឹង របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រទី២០ ខែកុម្ភៈនេះ តបទៅនឹងរបាយការណ៍ថ្មីមួយ របស់អង្គការលីកាដូ ដែលលើកឡើងជាអវិជ្ជមាន ពីវិបត្តិដីធ្លីនៅកម្ពុជា។
ដោយធ្វើលិខិតតវ៉ាមួយច្បាប់ ផ្ញើរត្រឡប់ទៅលោកស្រី ពុង ឈីវកេវ នាយិកាអង្គការលីកាដូ ដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញពីរបាយការណ៍នោះផង សេចក្តីជូនដំណឹងនោះបានឲ្យដឹងទៀតថា ជម្លោះដីធ្លីបានថយចុះយ៉ាងច្រើន ដោយសារតែការខិតខំដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីទាំងនោះ ពីសំណាក់ក្រសួង និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។
ប្រតិកម្មរបស់ក្រសួង រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ខាងលើនេះ បានកើតឡើងតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយចេញផ្សាយ នូវរបាយការណ៍ដ៏វែងអន្លាយ របស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកមួយ ឈ្មោះ លីកាដូ ដែលបានលើកឡើងថា ជម្លោះដីធ្លីបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង រហូតដល់ទៅ៣ដង ច្រើនជាងតួលេខ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣។
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៤ ចុះថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈនេះ ដែលមានចំណងជើងថា «ការកើនឡើងជាថ្មីនៃជម្លោះដីធ្លី គួរតែត្រូវបានដោះស្រាយជាបន្ទាន់» របស់អង្គការលីកាដូ បានបង្ហាញ នូវការព្រួយបារម្ភ នៃការកើនឡើងនៃជំលោះដីធ្លីដ៏ចម្លែក របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងចំណោម១៣ខេត្តក្រុង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ពលរដ្ឋប្រមាណជាង១០.៦២៥ គ្រួសារ(៤៩.៥១៩ នាក់) កើតមានជម្លោះក្នុងរឿងដីធ្លី «បីដង» បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៣ មានពលរដ្ឋតែប្រមាណជាង ៣.៤៧៥ គ្រួសារ និងច្រើនជាង«ពីរដង» បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១២ មានពលរដ្ឋប្រមាណជាង៥.៦៧២ គ្រួសារនោះ។
កាលពីទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងមក អង្គការលីកាដូដដែល ក៏ធ្លាប់បានចេញ នូវរបាយការណ៍ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ ដែលមានចំណងជើងថា «ឆ្នាំ ២០១៤ នាំមកនូវរលកថ្មីនៃជម្លោះដីធ្លីនៅកម្ពុជា»។ របាយការណ៍នោះ បានបង្ហាញពីការរីកចំរើនខាងជម្លោះដីធ្លី ក្រោមកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍នានា របស់រដ្ឋាភិបាល ជាមួយនឹងភាពមិនទទួលខុសត្រូវ។
ដើមឆ្នាំ២០១៥នេះ នៅមិនទាន់មានសញ្ញាណាមួយ ថានឹងមានអ្វីប្រសើរឡើង ក្នុងករណីនៃការដោះស្រាយ បញ្ហាជម្លោះដីធ្លីជូនពលរដ្ឋនោះទេ ហើយប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនឡើងៗ ត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ពីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួន។ នេះបើតាមមន្ត្រី នៃអង្គការលីកាដូដដែល។ អ្នកសម្របសម្រួល ផ្នែកបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេត នៃអង្គការនេះ លោក អំ សំអាត បានបង្ហាញនូវមូលហេតុនានា ដែលបង្កឲ្យមានជម្លោះផ្នែកដីធ្លី មិនចេះចប់មិនចេះហើយនេះ យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «អំពើពុករលួយ និងប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលមាននិន្នាការនយោបាយ ការប្រើប្រាស់កងកំលាំងប្រដាប់អាវុធខុសច្បាប់ ដែលរួមមានកងយោធា និងការចូលពាក់ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអាជ្ញាធររដ្ឋ និងដោយអាជ្ញាធររដ្ឋផ្ទាល់។ សកម្មភាពទាំងនេះ បានបង្កឲ្យកើតមាននូវជម្លោះដីធ្លី កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ពាសពេញផ្ទៃប្រទេស អស់រយៈពេលយូរឆ្នាំមកហើយ។»
ប៉ុន្តែ របាយការណ៍ណាក៏ដោយ សុទ្ធតែត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល បដិសេធច្រានចោលទាំងអស់ ដោយចាត់ទុកតួលេខទាំងនេះ ធ្វើឡើងដោយគ្មានមូលដ្ឋាន និងគ្មានបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ។ នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក របស់លោក ផៃ ស៊ីផាន មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ និងជារដ្ឋលេខាធិការ ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានសរសេរឲ្យដឹងថា៖ «តួលេខដែលគេផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ គឺជាតួលេខប្រឌិត និងនិន្នាការ ដែលជាផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ របស់អង្គការនោះតែប៉ុណ្ណោះ»។
មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ បានសរសេរទៀតថា «ខ្ញុំបាទនឹងផ្តល់ទិន្នន័យ ជាក់លាក់ចុងក្រោយ នៃការបូកសរុប នៅបំណាច់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ នេះ»។ លោកបានបដិសេធបន្ថែមថា គ្មានតួរលេខ ករណីវិវាទដីធ្លី កើនឡើងនោះទេ បើយោងទៅលើសកម្មភាព ចុះដោះស្រាយនៅនឹងកន្លែង របស់ក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិ សហការជាមួយថ្នាក់មូលដ្ឋាន តាមរយៈវេទិការសាធារណៈ រវាងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីមូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលជាវេទិការសេរី ចំហរ គ្មាននិន្នាការ សាធារណៈ នៃការដោះស្រាយ វិវាទដីធ្លីនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គការ លីកាដូ នៅបានបញ្ជាក់ទៀតថា ខ្លួនមានមូលដ្ឋានជាក់លាក់ ក្នុងការកំណត់តួលេខ ពីវិវាទដីធ្លីនេះ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០១៤ ដដែល អង្គការ លីកាដូ បានអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអាជ្ញាធរដែលពាក់ព័ន្ធ ឲ្យទទួលស្គាល់នូវបញ្ហា ដែលខ្លួនលើកឡើង ហើយចាត់វិធានការណ៍សមរម្យ ដោះស្រាយជាបន្ទាន់៕