បន្ទាប់ពីមានការប៉ះទង្គិចគ្នាជាញឹកញាប់រវាង សមត្ថកិច្ច និងប្រជាពលដែលធ្វើការតវ៉ា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងក្រុមអ្នកឃ្លាំ​មើលសិទ្ធិ​មនុស្ស បានសម្ដែងពីការព្រួយបារម្ភណ៍របស់ពួកគេ ជុំវិញការហាមឃាត់ រិតត្បិត​រារាំង​របស់អាជ្ញាធរ ដែល​អាចបណ្តាលឲ្យវិបត្តិសង្គមនៅកម្ពុជា ឈានទៅរកសភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។

ការប្រឈមមុខគ្នារវាងកងកម្លាំងរបស់អាជ្ញាធរ និងពលរដ្ឋអ្នកតវ៉ា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤។ (រូបថត MONOROOM.info/ O.Vary)

វិបត្តិសង្គម - «បើមើលតាមកាលៈទេសៈពេលនេះ វាជាការចាប់មាន់បញ្ចូលទ្រុង។ អញ្ចឹងហើយក្រុមណាក៏ដោយ ដែលហ៊ានងើបធ្វើការតវ៉ា ធ្វើបាតុកម្ម គេត្រូវតែធ្វើការរារាំង ហាមឃាត់ ហើយបើនៅតែរឹងទទឹង យើងឃើញហើយ​តែងមានការចាប់ខ្លួន ជាបណ្តោះអាសន្ន និងបន្តបន្ទាប់។» នេះជាការលើកឡើងរបស់ លោក អំ សំអាត ប្រធានផ្នែក​បច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេត របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដែលលោកសង្កេតឃើញថា បន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ​បាន​ចេញសារាចរណ៍ណែនាំ មិនអោយពលរដ្ឋមានការជួបជុំគ្នា តែងឃើញមានការចាប់ខ្លួន និងបង្រ្កាបទៅលើអ្នកតវ៉ា។ ការហាមឃាត់នេះវាជាការបំបិទតវ៉ា តែអ្នកដែលត្រូវបានបំបិទសិទ្ធិទាំងនោះ កាន់តែក្រោកឡើងថែមទៀត។

លោកកត់សម្គាល់ទៀតថា ដោយសារសិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងកាលៈទេសៈនេះរិតត្បិតតឹងជាទីបំផុត ក្នុងខណៈ​​ដែល​រដ្ឋ​ធម្មនុញនៃប្រទេសកម្ពុជា បានធានាចំពោះសិទ្ធិសេរីភាព​របស់ប្រជា​ពលរដ្ឋ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះ វានឹង​បង្ក​ឲ្យសភាពការណ៍មានបញ្ហាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ លោកបានពន្យល់ថា  «ការទប់ស្កាត់ការរុញច្រាននេះហើយ ដែល​ធ្វើអោយបញ្ហានេះមិនចប់មិនហើយ និងធ្វើ​អោយមនុស្ស​កាន់​តែឌឺដង ហើយវានូវតែបង្កភាព​អនាធិបតេយ្យ​ថែម​ឡើង»។

បើទោះបី ក្រោយពីការប៉ះទង្គិចរវាងកងកម្លាំងសន្តិសុខ និងបាតុករនៅថ្ងៃ ទី២៦ ខែមករានេះ ស្ថានការណ៍បានស្ងប់​ស្ងាត់វិញក៏ដោយ តែបើបន្តការរារាំងមិនអោយប្រជាពលរដ្ឋធ្វើការតវ៉ានោះ ហើយគ្មានការអន្តរាគមន៍ ឬសម្រប​សម្រួលពីខាងណា នោះស្ថានភាពនេះវាអាចនឹងអាក្រក់ថែមទៀត។ ចំពោះករណីនេះ លោក អំ សំអាត បានលើក​ឡើងពីក្តីបារម្ភណ៍របស់លោកទៀតថា «ខ្ញុំគិតថាមិនខុសគ្នាពីផ្លូវវ៉េងស្រេងនោះទេ វាអាចបណ្តាលអោយមាន​ការ​ស្លាប់ និងរងរបួសជាច្រើននាក់ទៀត»។

ប្រធានផ្នែកបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតរូបនេះ បានប្រៀបធៀបក្រុមអ្នកតវ៉ានិងក្រុមអាជ្ញាធរ យ៉ាងដូច្នេះថា «កម្លាំង​ទាំង​ពីរនេះ ដូចក្របីនិងចេក អោយតែជួបគ្នា នឹងប្រើអំពើហិង្សា មិនថាយប់ មិនថាថ្ងៃ»។

រីឯ សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយរូបទៀត មកពីសមាគមអាដហុកលោក ចាន់ សូវ៉េត បានលើកឡើងដែរថា «បើរដ្ឋាភិបាលនៅបន្តប្រើប្រាស់ កងកម្លាំងជ្រុលហួសហេតុបែបហ្នឹង មានន័យថាសង្គមជាតិនៃការអនុវត្តន៍​លទ្ធិ​ប្រជាធិតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ពិតជាលែងមាននៅស្រុកយើងទៀតហើយ»។

លោកបន្ថែមថា «យើងឃើញហើយ ទីលានប្រជាធិបតេយ្យបង្កើតឡើងដោយច្បាប់ ហើយក៏មានការអនុញ្ញាតិ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើការសម្តែងមតិ។ ហើយបើទីលានប្រជាធិបតេយ្យមិនអនុញ្ញាតិពលរដ្ឋបញ្ចេញមតិ ថាតើការដឹកនាំ​នៅក្នុងប្រទេសហ្នឹងវានឹងទៅដូចម្តេច?»

សំរាប់ការយល់ឃើញរបស់មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលទាំងពីររូនេះ មានតែទុកអោយ ប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សា និងគ្មានការរារាំងពីអាជ្ញាធរទេ ទើបអាចបញ្ចៀសអំពើហិង្សា និងធ្វើអោយស្ថានការណ៍ធូស្រាលឡើងវិញ។ លោក​ចាន់ សូ វ៉េត បានថ្លែងជាចុងក្រោយថា «នៅពេលដែលមានរារាំង មានការទប់ស្កាត់ តែងកើតមាននៅអំពើហិង្សា ដែលនេះ វាជាបញ្ហាមួយ នាំអោយមានការញុះញង់ប្រើអំពើហិង្សា បើអាជ្ញាធរបើកអោយ​មានបាតុកម្មដោយ​អហិង្សានោះ នឹងគ្មានអីនោះទេ ហើយបញ្ហាវាអាចនឹងធូរស្រាល»៕

-----------------------------------------------
ដោយ ក. ចាន់នីតា (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤