វិភាគ - នៅក្នុងអត្ថបទចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៥ខែធ្នូនេះ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានផ្លូវការ របស់ប្រទេសចិន ឈ្មោះ ស៊ីនហួរ (Xinhua) បានសរសេរថា គណបក្ស​​សង្គ្រោះជាតិ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានរៀបចំមហាបាតុកម្ម កណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃអាទិត្យ​នេះ​ឡើង សំដៅទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយ នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន សែន រៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ បន្ទាប់ពីមានការបង្ហាញភស្ដុតាង ពី«ភាពមិនប្រក្រតី​ធ្ងន់ធ្ងរ (Irrégularités graves)»ជាច្រើន នៅក្នុងការបោះឆ្នោត​នាខែកក្កដា កន្លងមកនេះ។

ទីភ្នាក់ងារនេះ បានសរសេរទៀតថា ជម្លោះនយោបាយ​រវាង​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានកើតឡើងក្រោយពីការបោះឆ្នោតនេះ ដែលលទ្ធផល​បានឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​ឈ្នះបាន៦៨កៅអី ទល់​នឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​៥៥កៅអី។ គណបក្សប្រឆាំង បានបដិសេធលទ្ធផលនេះ និងបានធ្វើពហិកាមិនចូលប្រជុំ​ក្នុងរដ្ឋសភា ដោយទាមទារ​ឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយ នៅលើការសង្ស័យ នៃភាពមិនប្រក្រតីទាំងឡាយ កើតចេញពីការបោះឆ្នោត។

គួររំលឹកថា កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុន ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានផ្លូវការរបស់ចិនមួយនេះ ក៏បានធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍​មួយដែរ ពីមតិ​រិះគន់ លើការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន​ សែន នៅក្នុងរយៈពេលច្រើនទសវត្សន៍កន្លងមក។ ទីភ្នាក់ងារ​បានស្រង់សម្ដីរបស់ លោក សុខ ទូច អ្នកវិភាគនយោបាយល្បីឈ្មោះ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលលើកពីចំណុចខ្សោយ​នានា របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើឲ្យធ្លាក់សម្លេងឆ្នោត និងការប្រមើលមើលរបស់លោក កែម ឡី អ្នក​វិភាគសង្គមមួយរូបទៀត ថាលោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនអាចធ្វើកំណែទម្រង់ ក្នុងអាណត្តិថ្មីនេះបានទេ បើករណីអំពើ​អយុត្តិធម៌ អំពើពុករលួយ និងករណីបក្ខពួ​ក​​​និ​យម នៅតែស៊ីរូងផ្ទៃក្នុងប្រទេស​កម្ពុជានោះ។

បើគេឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីក៏មានការផ្សាយបែបនេះ? ទីក្រុងប៉េកាំងច្បាស់ជាបកស្រាយថា នោះជាឯករាជ្យភាព ​របស់​ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មាន ដែលវាមិនបានជាប់ទាក់ទងអ្វី នឹងនយោបាយក្រៅ​ប្រទេស​របស់ខ្លួនទេ។ ប៉ុន្តែបើគេរិះគិតបន្តិច គេនឹងកាន់តែឆ្ងល់ ព្រោះវាជា​«ឯករាជ្យភាព»​ដ៏ចម្លែកមួយ ដែលគេមិនដែលឃើញ ពីមុនមកទាល់តែសោះ នៅក្នុង​ប្រទេសមហាយក្ស «កុម្មុយនីស្ដ» ដែលល្បីខាង​ការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព នៃសារព័ត៌មាន​ជាង​គេបំផុត។ ដូច្នេះចង់​ឬ​មិនចង់ ការផ្សព្វផ្សាយរបស់ ស៊ីនហួរ ប្រាកដជាមានអត្ថន័យរបស់វា ដែលទំនងជាចង់ធ្វើការក្រើន​រំលឹក ​ទៅដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន  និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក។

ការរំលឹកទីមួយ ចង់និយាយថា ចិនមិនដែលមើលរំលងឡើយ ពីភាព«អសកម្ម»នៃប្រព័ន្ធដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន។ ភាពអសកម្មនេះ បានប៉ះពាល់ទោះតិចក្ដី ទៅដល់វិនិយោគិនចិន ដែលបានបោះទុនរាប់​សិប​ពាន់​លាន​ដុល្លា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

វាជាការចាំបាច់ណាស់ ដែលចិនត្រូវតែការពារវិនិយោគិនរបស់គេ ទល់នឹងអំពើអយុត្តិធម៌ អំពើពុករលួយ និង​បក្ខពួ​ក​​​និ​យម ដែល​ជាដំបៅធ្ងន់ធ្ងរ នៃសង្គមកម្ពុជា។ នេះប្រសិនបើគេត្រូវរាប់បញ្ចូល ទាំងប្រព័ន្ធតុលាការមិនឯករាជ្យ និងការ​អនុវត្តន៍​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង ទៅតាមតែសម្ដីរបស់មេដឹកនាំ ឬតាមតែសារាចរណ៍ អនុសាសន៍ ដែលមានឥទ្ធិពលតែ​មួយ​ខ្យល់ គេនឹងអាចយល់បាន ដូចករណីរោងចក្រអេសអ៊ិល ដែលលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យចេញអនុសាសន៍ កាលពី​ពេលថ្មីៗ ទៅ​ដោះស្រាយជម្លោះរវាងកម្មករ និងថៅកែរោងចក្រនោះជាដើម។ ចេញពីករណីនេះ សួរថាតើនឹងមាន​រោង​ចក្រ​ប៉ុន្មាន​ទៀត ដែលមានថៅកែជាជនជាតិចិន អាចនឹងត្រូវប្រឈម ជាមួយអនុសាសន៍ដោះស្រាយ ចេញ​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន?

ការរំលឹកទីពីរ ទាក់ទងនឹង «ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ» តំបន់ ដែលអាចជាការព្រមានខ្លីៗមួយ សម្រាប់ឲ្យរដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន យកទៅពិចារណា និងត្រូវប្រកាន់ជំហរមួយច្បាស់លាស់។ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងកើត និងបើ​ទោះជាខ្លួនជាមហាអំណាចដ៏ខ្លាំងមួយហើយក៏ដោយ ក៏ប្រទេសចិនត្រូវការជាចាំបាច់ណាស់ នូវប្រទេសជា​សម្ព័ន្ធមិត្តដទៃទៀត ដើម្បីជួយគាំទ្រដល់នយោបាយ​ការបរទេសរបស់ខ្លួន ជាពិសេសពីបណ្ដាប្រទេស នៅក្នុង​សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថា «អាស៊ាន»។ ស្វែងរកការគាំទ្រ ពីសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងតំបន់ ព្រោះទីក្រុង​ប៉េកាំង មាន​គោលបំណងទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិក ដែលបានលាតសន្ធឹងរួចជាស្រេចហើយ នៅតំបន់​អាស៊ី​ខាងកើត និងអាចជាគ្រោះថ្នាក់មួយ សម្រាប់របបកុម្មុយនីសរបស់ខ្លួន។

តែផ្ទុយទៅវិញ ជម្លោះដណ្ដើមដែនទឹកសមុទ្រ ដែលមហាយក្សចិន ឈ្លោះជាមួយបណ្ដារដ្ឋនានា​ នៅក្នុងសមុទ្រ​ចិន​ខាងកើត និងខាងត្បូង ក្នុងនោះមានប្រទេសវៀតណាម និងជប៉ុនផង បានធ្វើឲ្យចិនស្ថិតនៅក្នុង​ស្ថានភាព​មួយ​ ដ៏​លំបាកជាទីបំផុត។ អញ្ចឹងហើយ ក្រៅ​ពី​បណ្ដាប្រទេស ដែលខ្លួនមើលមុខមិនចំទាំងនេះ មហាយក្សចិននៅសល់ ​តែប្រទេសបួនប៉ុណ្ណោះ ដែល​មិន​បាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ នឹងជម្លោះដណ្ដើមដែនទឹកសមុទ្រជាមួយខ្លួន នោះគឺ៖ ថៃ ភូមា ឡាវ និងកម្ពុជា។

ពីដើមឡើយ ប្រទេសថៃ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានចំណងទាក់ទងស្អិតរមួត តែជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និង​បណ្ដាលោកខាងលិចប៉ុណ្ណោះ ហើយសព្វថ្ងៃនេះទៀតសោត រាជាណាចក្រមួយនេះ ក៏កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាព​​ជាប់​គាំង​ផ្នែកនយោបាយ ដ៏ច្របូកច្របល់ និងមានគ្រោះថ្នាក់ មិនដឹងពេលណា មានដំណោះស្រាយពិតប្រាកដឡើយ។ រីឯភូមាវិញ បើទោះជាប្រទេសនេះ ធ្លាប់ជាក្លើម្រាក់ ជាមួយចិនក៏ដោយ ក៏នយោបាយកែទម្រង់បច្ចុប្បន្ន ឆ្ពោះទៅ​រក​លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបើកចំហរជើងមេឃរបស់ប្រទេសនេះ កំពុងទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត ដែលធ្វើឲ្យ​ឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅភូមា អាចនឹងត្រូវកាត់បន្ថយ។ សម្រាប់ប្រទេសឡាវ មហាយក្សចិនធ្លាប់សាកល្បង ចូល​ទៅ​ល្បួងលួងលោមប្រទេសនេះ ជាច្រើនដង  តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ឡាវនៅតែជាប្រទេសមួយ ដែលគេមើលឃើញថា ត្រូវបានគ្រប់គ្រង​ផ្នែកនយោបាយ និងរដ្ឋបាល ដោយប្រទេសវៀតណាមបេះមិនចេញ។

ដូច្នេះ ជម្រើសពិសេសចុងក្រោយ ដែលចិនធ្លាប់តែសម្លឹងមើល មិនដាក់ភ្នែកតាំងពីយូររៀងមក ព្រមទាំងជួយ​ដាក់​ជីស្រោចទឹកគ្រប់ពេលគ្រប់វេលា រាប់ទាំងការវិនិយោគ យោធា នយោបាយ និងសង្គមនោះ គឺប្រទេស​«កម្ពុជា»​នេះតែម្ដង។ ដូច្នេះតើកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ ដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចេញពីគណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា  មានជំហរងាកទៅណា?

ក្នុងពេលកន្លងមក ជំហរងាកទៅរកចិន របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានបន្សល់ទុក នូវការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា នៅត្រឹមដូចសព្វថ្ងៃ។ បានសេចក្ដីថា ប្រទេសកម្ពុជាដែលពោរពេញ ទៅដោយសក្ដានុពលមួយនេះ មិនមែនត្រូវការត្រឹមតែជំនួយ ឬវិនិយោគិនចិនប៉ុណ្ណោះទេ។ កម្ពុជាចាំបាច់ណាស់ត្រូវការស្ដារ និងការវិនិយោគ ទៅលើផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា ឬឧស្សាហកម្មធន់ធ្ងន់ផ្សេងទៀត ដែលចង់ឬមិនចង់ លោក ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក  ត្រូវតែដើរស្វែងរកដៃគូរជា«មហាអំណាច»ផ្សេងទៀត ក្នុងនោះមានប្រទេសជប៉ុនជាដើម មកជួយអភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យសមស្រប តាមនយោបាយ​កំណែទម្រង់«ថ្មី»​របស់លោកផង។

ការស្វែងរកដៃគូរនេះ បានឃើញតាមរយៈទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ​មកកម្ពុជា របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស៊ីនហ្សូ អាប៊េ កាលពីពាក់កណ្ដាល​ខែវិច្ឆិកា និងការធ្វើទស្សនកិច្ចរយៈពេល​មួយ​សប្ដាហ៍ ទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុនវិញ នៅ​ពេលនេះ​របស់លោក ហ៊ុន សែន។ នៅជប៉ុន លោក ហ៊ុន សែន រួមនឹងមេដឹកនាំអាស៊ាន​ប៉ុន្មាននាក់ (ក្នុងនោះមាន​វៀតណាមដែរ) បានចេញ​សេចក្ដីសម្រេចមួយ ទាមទារ​ឲ្យមានបើកជាចំហរ នូវតំបន់អាកាសហាមឃាត់​របស់ចិន ដែលបញ្ហានេះ មិនបានធ្វើឲ្យចិនសប្បាយចិត្ត​នោះឡើយ។

ម្យ៉ាងទៀត អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយ សុទ្ធតែ​បាន​អះអាងថា ទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ដែលលោក ហ៊ុន សែន អាច«បន្ត»​ទ្រទ្រង់អំណាច មកទល់ថ្ងៃនេះ គឺដោយសារមាន​ប្រទេសវៀតណាម នៅជាជន្ទល់ដ៏រឹងមាំ។ ដូច្នេះ លោក ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក នឹងប្រាកដជាមិនអាចបោះបង់ចោលឡើយ នូវមិត្ត​សម្លាញ់​ ចាក់​ទឹក​មិនលេច ដែលធ្លាប់បាន​«រួមប្រវត្តិសាស្ត្រ» ​ជាមួយគ្នា តាំងពីកំណើតបក្សកុម្មុយនីសឥណ្ឌូចិន​ នោះមក​។

សម្រាប់ទីក្រុងប៉េកាំងវិញ ស្ថានភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅពេលនេះ គឺហាក់បីដូចជា «ខ្លួនមួយចង់ជិះទូកពីរ» ដែលទូកមួយជារបស់ចិន រីឯទូកមួយទៀតជារបស់ «វៀតណាម» និង«ជប៉ុន»យ៉ាងដូច្នោះ។ វៀតណាម និងជប៉ុន ដែលសុទ្ធតែមានជម្លោះ​ដែន​សមុទ្រ ជាមួយចិន។ នៅក្នុងបរិបទនេះ ការចេញផ្សាយអត្ថបទជាបន្តរបន្ទាប់ របស់​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មានចិន ស៊ីនហួរ នេះ អាចជាការរំលឹក​ដោយប្រយោលទៅ លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះថា ​លោកត្រូវធ្វើជម្រើសមួយឲ្យច្បាស់លាស់។ ជាពិសេសនៅពេលដែលគណបក្សប្រឆាំង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា​​កំពុង​មានសន្ទុះ នៃការគាំទ្រកើនឡើងខ្លាំងផងនោះ ប្រទេសចិនអាចនឹង​«មិន»​រងចាំឲ្យផល​ប្រយោជន៍​របស់​ប្រទេស​ខ្លួន ឬក្រុមអ្នកវិនិយោគិនចិន រលាយបាត់បង់ទៅជាមួយ នឹងព្រឹត្តិការណ៍​នយោបាយណាមួយ កើតជាយថាហេតុ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​​ទេ៕