កែម ឡី៖ ហេតុផលសំខាន់ៗទាំង៥ ដែលនាំឲ្យមានការលើកលែងទោស សម រង្ស៊ី
លោក សម រង្ស៊ី ដែលជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេនៅកម្ពុជា នឹងមកដល់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ វេលាម៉ោង៩ និង៥នាទីព្រឹក តាមរយៈជើងហោះហើរថៃអ៊ែរវេ (Thai Airway) នេះបើយោងលើសារ ដែលបានសរសេរនៅលើទំព័រផ្លូវការ របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅលើបណ្ដាញហ្វេសបុក (Facebook)។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន (រូបខាងស្តាំ) ចាប់ដៃមដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្សី នៅមុខរដ្ឋសភា រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីឆ្នាំ២០០៦។ (រូបថត AFP/PhnomoPenh Post)
ការវិលត្រឡប់នេះ បន្ទាប់ពីមាន ព្ររាជក្រិត្យលើកលែងទោស ឡាយព្រះហសដោយព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ក្រោយពីការស្នើសុំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ករណីលើកលែងទោស ដល់លោក សម រង្ស៊ី ដែលបើកផ្លូវឲ្យលោកត្រឡប់ចូលកម្ពុជា ចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវបានលោក កែម ឡី ជាប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវពីបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយជាន់ខ្ពស់ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាស ជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ បានបង្ហាញពីមូលហេតុសំខាន់ៗ៥យ៉ាង រួមមាន៖
១- អ្នកនយោបាយទាំងពីរភាគីយល់បានពីស្ថានការណ៍ ដែលមានសម្ពាធខ្លាំង ពីប្រជាពលរដ្ឋ សង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។
២- អ្នកនយោបាយ យល់អំពីសារៈសំខាន់នៃការបន្ទន់ឥរិយាបថ បើមិនដូចច្នេះ វាពិបាក នឹងនាំឲ្យមានការទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
៣- ស្ថានការណ៍ឃោសនាមានការប្រែប្រួល ពិសេសចលនាយុវជនឆ្នើមរបស់ គណបក្សទាំងពីរ មានភាពពុះកញ្ជ្រោល ហើយមានចលនា ទាមទារឲ្យមានការវិលត្រលប់របស់ លោក សម រង្ស៊ី។
៤- ភាគីទាំងពីរយល់ និងមានបំណងលើកស្ទួយ តួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបង្រួបបង្រួមជាតិ។
៥- អ្នកនយោបាយ កម្ពុជាមានភាពចាស់ទុំ មានបទពិសោធន៍ចំពោះកិច្ចការនេះ ហើយគណបក្សកាន់អំណាច គិតថាលោក សម រង្ស៊ី មិនអាចឃោសនាបានច្រើន ក្នុងពេលវេលាខ្លី ខណៈដែល លោក ហ៊ុន សែន មានភាពឈ្លាសវៃ និងបត់បែនខ្លាំង ក្នុងកិច្ចការនយោបាយ។
លោក កែម ឡី បន្ថែមថា លោក ហ៊ុន សែន ចង់បានបរិយាកាសល្អ ក្នុងការរៀបចំពិធីបុណ្យសពឪពុករបស់លោក។
ចំពោះការផើ្ញរសារលិខិតរំលែកទុក្ខរបស់ លោកសម រង្ស៊ីជូនដល់ លោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមគ្រួសារ ដែលកំពុងរៀបចំពិធីបុណ្យសពលោកតា ហ៊ុន នាង ត្រូវជាឪពុកបង្កើតរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន ឆ្លើយតប ដោយផ្ញើរសារលិខិតថ្លែងអំណរគុណ ត្រឡប់មកលោក សម រង្សីវិញ។ កាយវិការនេះ ត្រូវបានលោក កែម ឡី ពន្យល់ថា៖ «វាជាឥរិយាបថល្អរបស់អ្នកដឹកនាំ ដែលជាគំរូទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ ត្រូវចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាលំបាក។ វាជាប្រពៃណីល្អរបស់ខ្មែរ។»។
ដំណើរការកាត់ទោស លោក សម រង្សី ហើយមានការលើកលែងទោសនេះ លោក កែម ឡី បានពន្យល់ថា វាជាដំណោះស្រាយផ្នែកនយោបាយ ក្នុងហេតុផលបង្រួបបង្រួមជាតិ។ ប៉ុន្តែតុលាការចាំបាច់ ត្រូវកាត់ទោស តាមអង្គហេតុ អង្គច្បាប់ ទោះក្នុងករណីព្រហ្មទណ្ឌ មជ្ឍិមឬពហុ ដោយចៅក្រម ព្រះរាជអាជ្ញា ឈរលើគោលការណ៍ច្បាប់ មិនត្រូវសម្រេចសេចក្តីតាមខ្សែរញាក់នយោបាយនោះទេ។ ការធ្វើដូចនេះ វាមិនត្រឹមតែអស់តម្លៃខ្លួនឯង ថែមទាំងធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ បាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តពីមហាជន។
កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមក ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌កម្ពុជា ត្រូវបានគេរកឃើញថា បានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ ក្នុងចំណោមស្ថាប័នទាំងអស់ ហើយក៏ទទួលរងនូវឥទ្ធិពលពីអ្នកនយោបាយ ដែលមានអំណាចនោះដែរ។ នេះ បើយោងតាមរបាយការណ៍ ចេញផ្សាយដោយអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ។
សូមរម្លឹកថា លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការកម្ពុជាផ្តន្តាទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១២ឆ្នាំ ពីបទដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម នៅស្រុក ចន្ទ្រា ខេត្ត ស្វាយរៀង និងក្លែងឯកសារសាធារណៈ ដ៏ចម្រូងចម្រាស ដែលជម្រុញឲ្យលោក ធ្វើការនិរទេសខ្លួនទៅបរទេស តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មក៕
------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុំ បូរី-ភ្នំពេញថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង៖ ដោយមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ