Posts in ‘អក្សរសិល្ប៍ តែងនិពន្ធ’ Category

«សំខាន់រដ្ឋាភិបាលគួរស៊ើបអង្កេតថា អ្នកលក់នៅទីផ្សារហ្នឹង គាត់បានសៀវភៅមកពីណាមកលក់? ហើយរិះរក​ចាប់​អ្នកដែលយកសៀវភៅរដ្ឋយកលក់ហ្នឹង ប្រសើរជាងការដែលមករឹបអូសនៅទីផ្សារ» នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នក​វិភាគឯករាជ្យ លោក កែម ឡី ទៅលើសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងអប់រំ ដែលកំណត់ថា នឹងចាត់​វិធានការ​តាម​ច្បាប់​ចំពោះអ្នកដែលបានលក់​សៀវភៅសិក្សា ដែលមានសរសេរនៅលើក្របថា«ហាមលក់»និង«ជាកម្មសិទ្ធិ​របស់​រដ្ឋ»។

គ្របសៀវភៅសិក្សា ជីវវិទ្យាថ្នាក់ទី១២មួយ ដែលមានផ្លាកបិតពីលើ ហាមលក់។ (រូបថត MONOROOM.info/ D.KEO)

ប្រព័ន្ធអប់រំ - ការលក់ជួញដូរសៀវភៅសិក្សា ដែលមានសរសេរនៅពីលើក្របថា«ហាមលក់» និង«ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់រដ្ឋ» នឹងត្រូវចាត់ទុកថាជាអំពើខុសច្បាប់ បង្កអោយមានផលអវិជ្ជមានដល់ការអប់រំ។ [...]

ដូចម្តេចដែលហៅថា ការកំប្លែង? តើការកំប្លែងមានប្រភពមកពីណា? តើការកំប្លែងមានប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ?

និយមន័យ នៃកំប្លែង

• តាមវចនានុក្រមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួនណាតបានពន្យល់ថា៖
  

  ការកំប្លែង ឬកំប្លែង ឬហសនាដកម្ម មាន​ថ្នាក់ពាក្យជា នាម មានន័យថា ការលេងដោយបទបែបផ្សេងៗ ឲ្យ​អ្នក​ឯ​ទៀត​រួសរាយសប្បាយសើច ការចេះ​ចាក់ត្លុក ឬ ក្រមាច់ក្រមើមឲ្យគេសើច។ មនុស្សដែលចេះកំប្លែង អ្នក​ស្រុក​គេ​ច្រើន​ហៅ​ថា៖ អ្នកកំប្លែង មនុស្ស​កំប្លែង ឬត្លុកកំប្លែង ឬមនុស្សក្រមាច់ក្រមើម។ ក្រមាច់ ថ្នាក់ពាក្យជា​គុណនាម មាន​ន័យថា ដែល​ចេះកំប្លែង​ដោយវាចា ឬដោយអវយវៈ មានញាក់មុខញាក់មាត់ គួរឲ្យសើច។

• តាមឯកសារបរទេសលោកបានពន្យល់ថា៖
  
  [...]

នៅក្នុងអំឡុងពេលបាតុម្មលើកទី ៦ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកនេះ មេដឹកនាំគណបក្ស បានថ្លែងសារ​នយោបាយសំខាន់ៗជាច្រើន ទៅកាន់អ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួននៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ នៅក្នុងចំណោម​សារ​នយោបាយទាំងអស់នោះ សារនយោបាយមួយដែលលេចធ្លោជាងគេ និងកំពុងទាក់ទាញការចាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង ពីសំណាក់ក្រុមបាតុករគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលស្រែកទាមទារមិនដាច់ពីមាត់ គឺ «ហ៊ុន សែន អើយ ...ចុះ​ចេញ​ទៅ !»។

ក្រុមបាតុករអ្នកគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ (រូបថត គណបក្ស)

ភាសាខ្មែរ - «ហ៊ុន សែន អ៊ើយ ចុះចេញទៅ! ហ៊ុន សែន អ៊ើយ ចុះចេញទៅ!» នេះគឺជាសារនយោបាយ​ ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយភាពបំផុត នៅក្នុងមហាបាតុកម្មលើកទី ៦ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ [...]

អក្សរសាស្ត្រ - ជាទូទៅ ពាក្យថា«អគ្គនាយកដ្ឋាន» មានអត្ថន័យស្មើរនឹងការសម្គាល់ ឲ្យទីស្នាក់ការ​កណ្តាល​របស់ខ្លួន។ នៅក្នុងវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃរាជ ជួនណាត ដែលចេញផ្សាយដោយ វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសន​បណ្ឌិត បានធ្វើការពន្យល់​ពាក្យទាំងនេះថា៖

- អគ្គ មានន័យថា កំពូល, ខ្ពស់ត្រដែត
- នាយក មានន័យថា ប្រធាន ជាអ្នកដឹកនាំ អ្នកត្រួតត្រា
- ចំណែកពាក្យថាដ្ឋាន មិនត្រូវបានពន្យល់ប្រាប់ក្នុងវចនានុក្រមឡើយ ប៉ុន្តែគេអាចយល់បានថា ពាក្យ​នេះ​មាន​ឬស​គល់ ពីពាក្យឋាន ឬស្ថាន ដែលមានន័យថាទីឋាន ឬទីកន្លែង។ ដូច្នេះពាក្យថា «អគ្គនាយកដ្ឋាន» អាច​ពន្យល់​តាមពាក្យ​ផ្គុំខាង​លើ ជាទីកន្លែងគ្រប់គ្រងធំជាងគេ ឬអាចនិយាយបានម្យ៉ាងទៀត ជាទីស្នាក់ការ​កណ្ដាល របស់ស្ថាប័ន ឬផ្នែកអ្វីមួយ ដូច​ជាអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ឬ​អគ្គនាយក​ដ្ឋាន​ទូរទស្សន៍ជាតិ របស់ក្រសួងព័ត៌មាន​ជា​ដើម។ ចុះស្ថាប័នឯកជនមួយចំនួន [...]

បើទោះណាជាកំណាព្យខ្មែរ មានអាយុកាលច្រើនជាងម្ភៃសតវត្សរ៍ មកហើយយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការឲ្យនិយមន័យ ការ​យល់ដឹងពីរបៀបតែង ឬការដឹងពីចំនួនបទ និង សារប្រយោជន៍នៃកំណាព្យ ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ហាក់នៅ​មិនទាន់បានទូលំទូលាយនៅឡើយ ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ បានជាទស្សនាវដ្តីមនោមរម្យព័ងអ៊ីនហ្វូ ថ្ងៃនេះ ចាប់ផ្តើម​រៀបរៀងពី ប្រភព និយមន័យ និង សារប្រយោជន៍នៃកំណាព្យខ្មែរ ដើម្បីចែកជូនដល់ប្រិយមិត្ត គ្រាន់ធ្វើការពិចារណា ដូចខាងក្រោម៖

រូបអប្សារា រាំនិងលេងភ្លេង។

ក. និយមន័យ

១. លោក Carl Sandburg បានពន្យល់ ក្នុងសៀវភៅ កវីទស្សនៈ ចងក្រងដោយ ជ័យ សេន បោះពុម្ពឆ្នាំ ២០០៥ ថា៖ កំណាព្យ គឺជាការពន្យល់ពីជីវិតដែលរសាត់បាត់ទៅក្នុងជើងមេឃយ៉ាងរហ័សក្រៃលែង [...]