សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកទាមទារដាក់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ
- ដោយ: មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៤ តុលា ២០១៧
- កែប្រែចុងក្រោយ: October 04, 2017
- ប្រធានបទ: នយោបាយខ្មែរ
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
«ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវសហការគ្នា ជាមួយការិយាល័យត្រួតពិនិត្យទ្រព្យសម្បត្តិបរទេស នៃនាយកដ្ឋានរតនាគារ ដើម្បីពិចារណាដាក់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទាំងឡាយណា ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ នឹងការរំលោភបំពានសិទ្ធិ (សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិសេរីភាពនៃសារព័ត៌មាន។ល។) ឲ្យចូលទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ នៃជនដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ដែលត្រូវបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងហាមឃាត់ មិនឲ្យចូលទឹកដីអាមេរិក»។
ឃ្លាខាងលើនេះ ជាដំណកស្រង់ទាំងស្រុង នៃចំណុចទី៤ ពីក្នុងចំណោមការទាមទារ ចំនួន៨ចំណុច នៃការស្នើសេចក្ដីសម្រេចមួយ ដែលសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ចំនួនពីររូប បានដាក់ចូល ទៅកាន់កិច្ចប្រជុំសភាពេញអង្គ នៃព្រឹទ្ធសភារបស់ប្រទេសមហាអំណាច កាលពីថ្ងៃអង្គារទី៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៧ម្សិលម៉ិញ។
លោក ចន ម៉ាកខេន (John McCain) សមាជិកព្រឹទ្ធសភា មកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសេវាកម្មអាវុធ របស់ព្រឹទ្ធសភា រួមនិងលោក ឌិក ឌើប៊ីន (Dick Durbin) សមាជិកព្រឹទ្ធសភា មកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានស្នើសេចក្តីសម្រេចខាងលើនេះ ក្នុងគោលបំណងដែលលោកទាំងពីរអះអាងថា ដើម្បី«ស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស និង សេរីភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ នៃការស្នើសេចក្តីសម្រេចនោះ បានសរសេរឲ្យដឹងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានចាប់ផ្តើមការបង្ក្រាប ដ៏ព្រៃផ្សៃ ទៅលើអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល មុនពេលការបោះឆ្នោតជាតិ ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។ សេចក្តីសម្រេចនោះ ថ្កោលទោស អំពើហិង្សានយោបាយគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយជំរុញឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងជាបន្ទាន់ ហើយអំពាវនាវ ឲ្យមានការបោះឆ្នោត ដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ និងមានការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៨។»។
លោក ចន ម៉ាកខេន បានថ្លែង នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលថា៖ «ទោះជាមានការយកចិត្តទុកដាក់ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងអន្តរជាតិជាច្រើនទសវត្សរ៍ ដើម្បីលើកស្ទួយប្រព័ន្ធពហុភាព និងប្រជាធិបតេយ្យក៏ដោយ តែស្ថានភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគ្រប់គ្រងប្រទេស ដោយនិទ្ទណ្ឌភាព តាំងពីជាង៣ទសវត្សរ៍មកហើយ។ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ ដើម្បីបំបាត់សម្លេចគណបក្សប្រឆាំង ដែលជាគណបក្សនយោបាយស្របច្បាប់ យាយីរ៉ៅឆានអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដាក់កំហិតបរិយាកាសប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ហើយបដិសេធ ការប្រាថ្នាចង់បានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។»។
ចំណែកឯលោកសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឌិក ឌើប៊ិន បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «ការធ្វើឲ្យចុះខ្សោយដោយចេតនា នូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាំបាច់ត្រូវបញ្ឈប់។ យើងអំពាវនាវ ដល់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងគណបក្សកាន់អំណាច ឲ្យគោរពនីតិរដ្ឋ សិទ្ធិមនុស្ស និងបែបបទប្រជាធិបតេយ្យ ជាមូលដ្ឋាន។ ពិភពលោក កំពុងឃ្លាំមើលកម្ពុជា។»។
«ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ដោយផ្ទាល់សម្រាប់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល»
ប្រសិនជាការស្នើសេចក្ដីសម្រេចខាងលើ ត្រូវបានអនុម័ត្រ និងចូលជាធរមាននោះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាចនឹងរងទណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ហើយបណ្ដាប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្ត របស់អាមេរិក អាចនឹងធ្វើតាមសហរដ្ឋអាមេរិក។ នេះ បើតាមការលើកឡើង របស់លោក ព្រហ្ម គិត អតីតមន្ត្រីច្បាប់មួយរូប ដែលកំពុងរស់នៅចូលនិវត្តន៍ នៅក្នុងប្រទេសបារាំង។ អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាកម្ពុជារូបនេះ បានអះអាងបន្ថែមថា ទណ្ឌកម្មដែលរាប់បញ្ជូល ទាំងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងហាមមិនឲ្យជាន់ទឹកដីអាមេរិកនោះ នឹងមានវិសាលភាពខ្លាំងក្លាណាស់ ដោយសារតែប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ សឹងតែនៅគ្រប់ប្រទេស នៅក្នុងពិភពលោក សុទ្ធតែមានទំនាក់ទំនងជាមួយ ឬឆ្លងកាត់តាម សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ព្រហ្ម គិត បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «ទណ្ឌកម្មដោយផ្ទាល់ ទៅលើមន្ត្រី ឬសមាជិករដ្ឋាភិបាលនេះ ជាជំហានដំបូងមួយ មុននឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ឈានទៅដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដែលនឹងមានផលប៉ះពាល់ជាទូទៅ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។ ហើយទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកខាងលើ នៅមិនទាន់គិតពីទណ្ឌកម្ម របស់សហភាពអ៊ឺរ៉ុប ដែលជាលំហនាំចេញ ដ៏សំខាន់ និងធំជាងគេរបស់កម្ពុជា នោះផងទេ។»។
កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុន ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក តាមរយៈស្ថានទូតខ្លួន ប្រចាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានប្រកាសផ្អាកការផ្ដល់ទិដ្ឋការ ទៅមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ (រួមនឹងក្រុមគ្រួសាររបស់មន្ត្រីទាំងនោះផង) នៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជារួចហើយ។ ការផ្អាកការផ្ដល់ទិដ្ឋការនោះ ធ្វើឡើងក្រោមមូលហេតុថា កម្ពុជាបានបដិសេធមិនទទួលយក ឬប្រើប្រាស់ហេតុផល ដែលមិនសមស្រប ដើម្បីពន្យារពេល ទទួលយកពលរដ្ឋ នៃប្រទេសរបស់ពួកគេវិញ។
ប៉ុន្តែក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានប្រតិកម្មតបវិញ ដោយហៅការសម្រេចផ្អាកទិដ្ឋការនោះ ថាមានលក្ខណៈមិនសមហេតុផល។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសឆ្លើយតបដែរនៅពេលនោះ ពីការសម្រេចរបស់កម្ពុជា ក្នុងការផ្អាកការស្វែងរកធាតុ របស់យុទ្ធជនអាមេរិក ដែលបានពលីជីវិត ក្នុងសង្គ្រាម នាទសវត្សន៍ឆ្នាំ៧០។
«ព្រមាន មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផល នៃការបោះឆ្នោត»
សូមបញ្ជាក់ដែរថា ការស្នើសេចក្ដីសម្រេច របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក មានរួមទាំងការថោលទោស ប្រឆាំងរាល់ទម្រង់ នៃការរំលោភបំពានផ្នែកនយោបាយ នៅកម្ពុជា ហើយបានទាមទារ ឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការគំរាមកំហែង មកលើគណបក្សប្រឆាំង និងបញ្ឈប់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដែលចេះតែកើតមាន ជាបន្តបន្ទាប់ នៅក្នុងប្រទេសនេះ។
ការស្នើសេចក្ដីសម្រេច ក៏បានទាមទារដែរ ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ នៅក្នុងចំណុចទី៦ នៃការស្នើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត មានសរសេរជាអាទិ៍ថា៖ «ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គោរពសិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន រួមមានសិទ្ធិក្នុងការជួបប្រជុំ សិទ្ធិធ្វើបាតុកម្ម និងតវ៉ា និងសិទ្ធិក្នុងការរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ដោយគ្មានការរឹតត្បិត»។
ក្រៅពីប្រកាសគាំទ្រ នូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង កែទម្រង់ប្រព័ន្ធរៀបចំការបោះឆ្នោត នៅកម្ពុជា និងគាំទ្រឲ្យមានការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ ២០១៨ ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះ ការស្នើសេចក្ដីសម្រេច នៅបានព្រមានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសព្វថ្ងៃថា រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមិនទទួលស្គាល់ ការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៨ ខាងមុខនេះទេ បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនអើពើទៅនឹងអនុសាសន៍ របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយនៅបន្តឲ្យបរិយាកាសនយោបាយ ដែលពោរពេញ ដោយភាពរឹតត្បិត និងការគំរាមកំហែង ដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះតទៅទៀត៕