បន្ទាប់ពីករណី វៀតណាមចូលមក បាញ់ថ្នាំសម្លាប់ដំណាំ ពលរដ្ឋខ្មែរ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ រួច រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលមានលោក ហោ ណាំហុង ជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស បានលោត មួយជំហានយ់ាងវែង។ ជំហានដ៏​វែង​នោះ គឺការផ្ញើរកំណត់ទូត ពីករណីវិវាតព្រំដែនថ្មីមួយ នៅផ្នែកឦសាននៃប្រទេស តវ៉ាទៅប្រទេសវៀតណាម ខុស​ពីករណីវិវាតព្រំដែនមុន នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលលោក ហោ ណាំហុង បានអះអាងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា​បាន​ឈ្លាន​ពាន ទៅដាំដំណាំ នៅក្នុងទឹកដីវៀតណាម។

ជម្លោះព្រំដែនថ្មីនោះ កើតឡើងនៅក្នុងតំបន់មួយ ដែលបើតាមរដ្ឋាភិបាល ជា«តំបន់ស» មិនមែនជាទឹកដី របស់​ប្រទេសណាឡើយ តែបើតាមក្រុមប្រឆាំង ថានោះគឺជាទឹកដីកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងខេត្តរតនៈគីរី។ កងកម្លាំងចម្រុះ​ស្រុក​អូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនៈគីរី សហការជាមួយកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច វរៈការពារព្រំដែនគោក របស់កម្ពុជា បាន​ចុះ​ពិនិត្យ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ ហើយបានរកឃើញថា ស្រះទឹកចំនួន៥កន្លែង (មានទំហំមិន​តូច​ជាង ៥X១៣ម៉ែត្រ) និងរណ្តៅដីផ្សេងទៀត ត្រូវបានភាគីវៀតណាមប្រើគ្រឿងចក្រ ជីករំលោភចូលមកតំបន់ មិន​ទាន់កសាងខណ្ឌសីមារវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ដែលស្ថិតក្នុងចន្លោះភូមិសាស្ត្រ នៃបង្គោលព្រំដែនលេខ៣០ និង​លេខ៤០។

នៅក្នុងកំណត់ទូត ចុះថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា តវ៉ាទៅប្រទេសវៀតណាម ដែលជាបងប្អូនម្មឺនឆ្នាំ ចាក់ទឹកមិនលេច ជា​មួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ លោក ហោ ណាំហុង បានសរសេរថា តំបន់នេះ ពុំទាន់បានកំណត់​ខណ្ឌ​សីមា នៅឡើយ។ កំណត់ទូត បានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋ​សង្គម​និយមវៀតណាម គោរពតាមខ្សែព្រំដែននៃផែនទីបោនខ្នាត ១/១០០.០០០ និងចំណុចទី៨ នៃសេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មានរួម ដែលចុះថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៥ រវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋ​សង្គម​និយម​វៀតណាម។»

រីឯចំណុចទី៨ នៃសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួម ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៥ បានលើកឡើងថា ភាគីទាំងពីរ​ឯកភាព រក្សាស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដដែល មិនឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ ឬដកទីតាំងកំណត់សម្គាល់ព្រំដែន និងអប់រំ​ទប់​ស្កាត់ ពលរដ្ឋទាំងសងខាង មិនត្រូវធ្វើការដាំដុះ ឬតាំងទីលំនៅឆ្លងដែន និងសហការរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ និង​សន្តិសុខព្រំដែន រហូតដល់មានដំណោះស្រាយ បញ្ហាព្រំដែននេះ។

រហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនានេះ ភាគីខាងស្ថានទូតវៀតណាម មិនទាន់បង្ហាញការឆ្លើយតប​របស់ខ្លួន​យ៉ាង​ណានោះឡើយ ចំពោះ«កំណត់ទូត»ខាងលើ។

កំណតទូតរបស់លោក ហោ ណាំហុង ត្រូវបានទទួលការសាទរ ជាទូទៅមួយ ក្នុងនោះក៏មានលោក អ៊ុំ សំអាន តំណាងរាស្រ្ត មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយរូបដែរ។ ប៉ុន្តែលោក អ៊ុំ សំអាន នៅតែបង្ហាញការសោកស្តាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានបង្ហាញ ឬប្រគល់ឲ្យលោកនូវផែនទី ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចេះតែលើកឡើងថាជា​«ផែនទីផ្លូវការ» ឬមិនមែនជាផែនទីក្លែងក្លាយ តាមការស្នើសុំរបស់តំណាងរាស្រ្ត ជាង១០រូប កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែ​មិថុនាកន្លងមកនេះ។

លោក សុខ ទូច អ្នកវិភាគឯករាជ្យ បានហៅសកម្មភាពទាំងឡាយ ទាក់ទងនឹងព្រំដែនខាងលើ ថាជាការទាញ​យកប្រជាប្រិយភាព របស់អ្នកនយោបាយ។ លោកបានសរសេរ ក្នុងគណនីហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនថា ការឆ្លើយ​ឆ្លង​គ្នានៃ អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជា មិនបានចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាទេ តែវាជាការបង្កឲ្យមានបញ្ហាទៅវិញ។ លោក​សរសេរថា៖ «អ្នកនយោបាយ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែយកបញ្ហាព្រំដែន ជាគោលដៅក្នុងការទាញ​យក ប្រជាប្រិយភាព។ តែអ្នកនយោបាយនីមួយៗ គ្មានដំណោះស្រាយ មានតែការចងបញ្ហ។»

លោក ព្រហ្ម គិត អតីតមន្ត្រីច្បាប់បួនជំនាន់មកពីកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃចូលនិវត្តន៍ នៅក្នុងប្រទេសបារាំង បាន​​ថ្លែង​ប្រាប់ទស្សនាវដ្ដីថា ករណីព្រំដែន ជារឿងជាក់ស្ដែង ជាមួយនឹងសាក្សីរស់ នៅផ្ទាល់កន្លែង។ រឿងទាំងនេះ ទាំង​ខាងរដ្ឋាភិបាល ទាំងខាងក្រុមប្រឆាំង សុទ្ធតែដឹងច្បាស់។ ប៉ុន្តែបញ្ហាវានៅត្រង់ថា តើភាគីទាំងនោះ ទទួលយក​បានប៉ុណ្ណា និងចង់ដោះស្រាយដែរឬទេ។ លោក ព្រហ្ម គិត បានថ្លែងឡើងថា៖ «អ្វីដែលលោក ហោ ណាំហុង បាន​ធ្វើពេលនេះ មានដូចជាធ្វើកំណត់ទូតអីណ្នឹង ជារឿងស្ដារមុខមាត់ ដោយជៀសមិនរួច ហើយជា​ករណី​ជាក់​ស្ដែង។ រឿងនៅខាងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ។ គ្រាន់តែថា នៅករណីត្បូងឃ្មុំនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល ខ្មែរ​-យួន ណ្នឹងព្រមព្រៀងគ្នា និងបាននាំគ្នា ទៅបោះបង្គោលយ៉ាងប្រញ៉ាប់ប្រញ៉ាល ដោយមិនរវល់ដោះស្រាយ ថា​ដីនេះ ធ្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើស្រូវធ្វើស្រែ រស់នៅតាំងពីច្រើនជំនាន់ មកហើយនោះទេ។»៕