ការកាប់ព្រៃទន្ទ្រានយកដី និងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ នៅតែបន្តមានយ៉ាងសកម្ម ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរី ក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះ ដោយគ្មានការអើពើ ឬទប់ស្គាត់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ខេត្តនោះឡើយ។ នេះគេមិនទាន់និយាយដល់ ពី​រដ្ឋាភិបាល​ថ្នាក់ជាតិ ដែលតែងតែលើកឡើង ផ្ទុយពីទុក្ខលំបាក របស់ពលរដ្ឋ នៅតាមមូលដ្ឋាននោះផង។ ក្នុងសន្និសិទ​សារព័ត៌មាន រដែលរៀបចំឡើងនៅស្នាក់អង្គការ វេទិកានៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា NGO Forum តំណាង​ជនជាតិដើមភាគតិច បានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្មណ៍ ចំពោះការបាត់បង់ព្រៃ ដែលជាប្រភព នៃឆ្នាំង​បាយ​ពួក​គាត់ បានមកពីជ័រទឹក ខណពេលនេះ ព្រៃទាំងនោះ កំពុងរងការកាប់បំផ្លាញដោយខុសច្បាប់ អស់ស្ទើរគ្មាន​សល់។

នាព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥នេះ សមាជិកគណៈកម្មការ សហគមន៍ភូមិពូគង់ លោក វណ្ណា ខ្វើក បានថ្លែង​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មានថា ដីចំការ ដីព្រៃកប់ខ្មោច ដីចំការវិលជុំ និងដីបំរ៉ុង ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋចំណូលស្រុក ប្រមាណជាង​៨០គ្រួសារ កំពុងរុករានកាប់ទន្រ្ទានយក ដើម្បីលក់ទៅឲ្យឈ្មួញ និងក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ដែលគេកំពុងរង់ចាំទទួលទិញ ដោយ​បាន​សហការ​ជាមួយបុគ្គលមានអំណាច និងមន្រ្តីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្រ្តីតំបន់។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នការ​កាប់​​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ និងដើមជ័រទឹក (ដើមច្បោះ) នេះ បានប៉ះពាល់ដល់មុខរបរ ជីវភាព និងការរស់នៅចិញ្ចឹមជីវិត នៃ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​យ៉ាងខ្លាំង។

សមាជិកគណៈកម្មការ សហគមន៍ភូមិពូគង់រូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា៖ «អាជ្ញាធរមិនដែលអើពើ ឬមានវិធានការទេ។ ពេល​ប្រជាពលរដ្ឋ ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ បានត្រឹមតែចុះមកដល់ភូមិប៉ុណ្ណោះ មិនដែលទៅដល់ទីកន្លែងកាប់ឈើ ជាក់ស្តែងទេ ព្រោះតែខ្លាចប្រឡាក់ភក់ ឬមិនហ៊ានឆ្លងអូរជាដើម។ (…) ទាំងថ្នាក់ភូមិ ថ្នាក់ឃុំ ថ្នាក់ស្រុក ថ្នាក់ខេត្ត ហាក់ដូចជាមិន​ខ្វល់​នឹងបញ្ហា (ភូមិពូគង់) រឿងកាប់ឈើ និងការកាប់ព្រៃទន្ទ្រានយកដីធ្លីទេ។ ពួកគាត់មិនសូវរវីរវល់ នឹងអ្នកកាប់ទេ តែពួក​គាត់​បែរជាមករវល់នឹងពលរដ្ឋមកការពារដី និងព្រៃតាមរយៈការកំហែង និងបំភ័យជាដើម។»

លោក ទ្រឺប ធើម ប្រធានសហគមន៍ដីធ្លី ភូមិពូគង់ ក៏បានលើកឡើងប្រហែលគ្នានេះដែរ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការកាប់​ទន្ទាននេះ មានតាំងពីឆ្នាំ២០១១ តែទើបមានសកម្មភាពខ្លាំងក្លា ក្នុងឆ្នាំ២០១៣-២០១៥ថ្មីៗនេះ។ ទាំងការកាប់ ទាំង​ការ​ដឹកឈើចេញពីព្រៃ ដាច់ខាតត្រូវមានអាជ្ញាធរជាអ្នកគាំទ្រ ឬបើកផ្លូវ។ បើមិនដូច្នេះទេ មិនអាចដឹកឈើទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ យ៉ាងរំភើយដូច្នេះឡើយ។ លោកបានថ្លែងទៀតថា សកម្មភាពទប់ស្កាត់កន្លងមក របស់អាជ្ញាធរ ហាក់ដូចជាធ្វើឲ្យ​គ្រាន់​តែ​ល្អមើល ឬដើម្បីបង្គ្រប់កិច្ចប៉ុណ្ណោះ។ ព្រោះអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ ចេះតែរួចមកវិញ ជាញឹកញាប់ជាមួយនឹងម៉ាស៊ីន​កាប់​ព្រៃដដែលនោះ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «ឡានដឹកឈើត្រូវចាប់ប្រាំ ក៏លេចឡាន១០ ទៀតមកដឹក។ (…) មនុស្ស​ចាប់​បាន​ហើយ ក៏លែងឲ្យមកកាប់ជាបន្ត។»

ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ក្នុងភូមិពូគង់ នៃខេត្តមណ្ឌលគិរី ត្រូវបានរៀបចំឡើងមានលក្ខណៈជា «ប្រព័ន្ធ» តាំងពី​ថ្នាក់​ក្រោម​មូលដ្ឋាន ថ្នាក់មូលដ្ឋាន រហូតដល់ថ្នាក់លើ (ថ្នាក់ខេត្ត)។ នេះបើតាមមន្ត្រីសម្របសម្រួល នៃមជ្ឈមណ្ឌល​អប់រំ​ច្បាប់ សម្រាប់សហគមន៍ ប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ឯម សុភ័ក្រ្ត។ មន្ត្រីរូបនេះ បានបន្ថែមថា ព្រោះឈើដែល​បាន​កាប់ ត្រូវដឹកយកទៅលក់ នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម តាមច្រក អន្តរជាតិដាក់ដាំ, តាមច្រកស្រុកកែវសីម៉ា, តាប៉ុស្តិ៍៧, បុស្តិ៍៨ និងបុស្តិ៍៩ ជាដើម។ ដែលច្រកទាំងនោះ សុទ្ធតែមានការយាមកាម នៃមន្រ្តីគ្រប់ជំនាញដែលពាក់ព័ន្ធ។

លោក​ សុភ័ក្ត្រ បានចោទ​សួរថា បើមិនមានការពាក់ព័ន្ធទេ ហេតុអ្វីបានជាឈើរាប់សិបឡាន ដឹកទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ យ៉ាង​គំហុក តែអាជ្ញាធរ​មិនធ្វើការហាមឃាត់ ឬត្រួតពិនិត្យ។ ហើយឡានទាំងនោះ ដឹកចេញទៅ ដោយសុវត្តិភាព។ លោក​បាន​បញ្ជាក់​ដូច្នេះ​ថា៖ «អាជ្ញាធរខេត្ត រដ្ឋបាលព្រៃឈើ គ្មានវិធានការទប់ស្កាត់ទេ។ ការមិនទប់ស្គាត់នេះ ដោយយក​ហេតុ​ផលថា ព្រោះតែមានកម្លាំងតិច ឬថាជាតំបន់ឆ្ងាយជាដើម។ (…) ច្រកចេញចូលតែមួយក្នុងតំបន់ហ្នឹង យើងបាន​ឃើញ​ជាក់ស្តែង ឃើញគេដឹកជញ្ជូនចេញទាំងឡានៗ។»

ប្រធានអង្គការ វេទិកានៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល លោក តឹក វណ្ណារា បានបញ្ជាក់ថា អង្គការលោកក៏នឹងត្រូវដាក់​របាយ​ការណ៍ជូន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងធនធានទឹក និងកសិកម្ម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងគណកម្មការទីបីនៃរដ្ឋសភា ដែល​ទទួល​បន្ទុយ ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើ។ លោកបន្តថា ការដាក់ទៅនេះ ដើម្បីស្នើសុំជាវិធានការផ្លូវច្បាប់​មួយជាក់​លាក់ និងបន្ទាន់ ដើម្បីទប់ស្គាត់ការទន្ត្រាន និងកាប់ដើមជ័រទឹក ដែលនៅសល់មិនបានដល់២០%ផងនោះ។

អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិយាយផ្សេង តែលោក ហ៊ុន សែន និយាយផ្សឹង?

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបំភ្លឺ ជំវិញការចោទប្រកាន់ខាងលើ ពីអភិបាលស្រុកកែវសីមា លោក ស៊ិន វណ្ណវុឌ្ឍ បានទេ។ តែតាមលោក វណ្ណា ខ្វើក បានស្រង់សំដីលោក អ៊ុំ សុឃន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ពេលចុះដល់​មូលដ្ឋាន និងឃើញដើមជ័រទឹក ត្រូវគេកាប់រំលំរាប់រយដើមនេះ បែរជាលើកឡើងថា ក្រុមការងារលោក មិនមាន​លទ្ធភាព ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយឡើយ។ ការលើកឡើងនេះ ហាក់បានធ្វើឡើង ផ្ទុយពីការថ្លែង របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែល​បាន​អំពាវនាវ ទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវរួមគ្នាការពារព្រៃឈើ និងទប់ស្កាត់ក្រុមឈ្មួញរកស៊ី និងកាប់ឈើខុសច្បាប់។

សូមបញ្ជាក់ថា ភូមិពូគង់ មានប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង និងស្ទៀងរស់នៅ ប្រមាណជា៦៧គ្រួសារ ស្មើនឹង ៣២០នាក់។ ភូមិនេះ ស្ថិតក្នុងឃុំស្រះកែវ ស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគីរី។ ភូមិមួយនេះ ត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ការពារសីមា ដែលមានទំហំជិតបីលានហិកតា។ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ខេត្តមណ្ឌលគិរី មានក្រុមហ៊ុនធំៗបី រួមមានក្រុមហ៊ុនសុវណ្ណរាជសី, ក្រុមហ៊ុន ប៊ិញផឿក១ និងក្រុមហ៊ុន ប៊ិញផឿក២ ដែលកំពុងទទួលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ពីរដ្ឋាភិបាលជាងមួយម៉ឺនហិកតា។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍សង្ខេប ដែលចេញដោយអង្គការ NGO Forum៕