ក្រុមអ្នកកាសែតកម្ពុជា ដែល​បាន​ធ្វើការ​ជជែក​ពិភាក្សា​គ្នា ថ្ងៃ​ទី០៥ ខែ​ធ្នូ​នេះ លើក​ឡើង​ថា បញ្ហា​ប្រាក់​បៀវត្ស​របស់​អ្នក​ការសែត​តិច​តួច បាន​ជម្រុញ​ឱ្យ​អ្នក​កាសែត​កម្ពុជា ប្រព្រឹត្តិ​អំពើ​ពុក​រលួយ ជម្រិត​ទារ​ប្រាក់​ពី​ឈ្មួញ លាក់​បាំង​មិន​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ពិត ដែល​បញ្ហា​ទាំង​នេះ គឺ​ជា​កំហុស​ដ៏​ធ្ងន់​ធ្ងរ​របស់​អ្នក​កាសែត​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​វិជ្ជា​ជីវៈ​ជា​អ្នក​សារព័ត៌មាន។

នាយក​វិទ្យាស្ថាន​កម្ពុជា សម្រាប់​ការ​សិក្សា​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន និង​ជា​គ្រូ​បណ្តុះ​បណ្តាល​អ្នក​សាព័ត៌មាន លោក មឿន ឈានណារិទ្ធិ យល់​ថា បញ្ហា​ប្រាក់​ចំណូល​ប្រចាំ​ខែ ដែល​មិន​អាច​ផ្គត់​ផ្គង់​ជីវភាព​បាន គឺ​ជា​ឧបសគ្គ​រារាំង​មក​លើ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ជំរុញ​ឱ្យ​ពួក​គាត់​មិន​គោរព​វិជ្ជា​ជីវៈ។ វា​ពិបាក​ណាស់ ក្នុង​ការ​ដាក់​កំហិត​អ្នក​មិន​គោរព​វិជ្ជា​ជីវៈ​ទាំង​នោះ ឲ្យ​គោរព​វិជ្ជា​ជីវៈ ដោយ​សារ​តែ​រឿង​ប្រាក់​ខែ​នេះ ដូច្នេះ​គាត់​ត្រូវ​តែ​រក​ក្រៅ​ខ្លះ ដើម្បី​ផ្គត់​ផ្គង់​គ្រួសារ​គាត់។

លោកបន្តថា៖ «កត្តាដែលធ្វើឱ្យអ្នកការសែតប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ នេះក៏មកពីអង្គភាពរបស់យើងផ្ទាល់ អង្គភាព​សារព័ត៌មានធំមួយចំនួន គឺមានបានដោយសារតែញើសឈាម របស់អ្នកសារព័ត៌មានយើង ប៉ុន្តែ​គាត់​មិនតម្លើងប្រាក់ខែឱ្យទេ។ (..) កំហុសវិជ្ជាជីវៈ គឺជាកំហុសធ្ងន់ធ្ងបំផុត ប៉ុន្តែយើងក៏ត្រូវគិតអំពីផលវិបាក របស់​ពួកគាត់ដែរ។»

ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរលោក ពុយ គា អ្នករាយការព័ត៌មាន ឲ្យទីភ្នាក់ងារក្យូតូរបស់ជប៉ុន បានឱ្យដឹងដែរថា លោកក៏ធ្លាប់លើកយកបញ្ហានេះម្តងដែរ មកជជែកពីបញ្ហាប្រាក់ខែរបស់អ្នកកាសែត ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ មិន​សូវ​មានការគាំទ្រ ពីចាងហ្វាងកាសែតមួយចំនួននោះទេ។ លោកបន្ថែមថា៖ «អញ្ចឹងយើងជជែកច្រើនដង ប៉ុន្តែ​សុំ​គាត់ គាត់អត់មកហ្មង។ ឧទាហរណ៍ដូចកោះសន្តិភាពអី អញ្ជើញគាត់មក គាត់អត់ដែលមកទេ អាហ្នឹងបញ្ហា​ហ្មង! គាត់អត់មកជួបយើង អត់មកជជែកជាមួយយើង! អាហ្នឹងយើងធ្វើយ៉ាងម៉េចបញ្ហាហ្នឹង។»

ចំណែកលោក កៃ គីមសុង ចាងហ្វាងកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ជាភាសាខ្មែរ យល់ថាបញ្ហាប្រាក់ខែ​អ្នក​ការសែត​នេះ​សំខាន់មែនទែន ដែលអ្នកគ្រប់គ្រងស្ថាប័នគួរតែនាំគ្នាពិភាក្សា។ លោកបន្តថា៖ «ហើយអារឿងអ្នកការសែត​ដេញ​ឈើ អ្នកកាសែតពុករលួយ ក៏មកតែពីរឿងអាលុយហ្នឹងតិចដែរ អាវិជ្ជាជីវៈវាវិជ្ជាជីវៈហើយ ប៉ុន្តែអាបាន​លុយតិចហ្នឹង គាត់ច្បាស់ជារកលុយដូចគ្រូបង្រៀន មន្រ្តីរាជការ គ្រូពេទ្យដែលមានប្រាក់ខែតិច ក៏គាត់រក​មធ្យោបាយផ្សេងៗដើម្បីរស់។»

ទន្ទឹមនឹងការទទូចចង់ឱ្យស្ថាប័នព័ត៌មានតម្លើងប្រាក់ខែ ឱ្យបុគ្គលិកឱ្យមានជីវភាពរស់នៅសមរម្យ ចាងហ្វាង​ការសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដ៍រូបនេះ បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ប៉ុន្តែរឿងដែលសំខាន់វាអញ្ចេះ យើងគួរធ្វើអ្វីឱ្យ​ស្ថាប័ន​របស់យើង។ មិនមែនធ្វើការខ្ចិលៗហើយ មកទាមទារប្រាក់ខែទេ អាហ្នឹងក៏មិនមែនរឿងដែល​និយោជក​ទទួលយកបានដែរ។ តើទាំងអស់គ្នា អាចជួយធ្វើឱ្យស្ថាប័នចំណេញដែរឬទេ មានប្រាក់ចំណូលអាចឡើង​ប្រាក់​ខែបានអត់? តែយើងមិនអាចជួយបានទេ ហើយទាមទារឡើងប្រាក់ខែ ក៏អត់មានហេតុផលសមរម្យ ដើម្បី​តម្លើងដែរ។»

លោក មឿន ឈានណារិទ្ធិ ដែលឯកភាពទៅនឹងការលើកឡើង របស់ចាងហ្វាងកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តខាងលើ បានលើកជាទស្សនៈមួយថា៖ «ត្រូវសួរថា តើអ្នកបានធ្វើអ្វីសម្រាប់ប្រទេសជាតិរបស់អ្នក កុំសួរថាតើប្រទេស​របស់​អ្នកបានធ្វើអ្វីសម្រាប់អ្នក។» លោកបានដាក់សំណួរបន្ថែមទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកកាសែត​យើង​ទាំង​អស់គ្នានេះ គួរសួរអញ្ចេះវិញថា តើអ្នកបានធ្វើអ្វីសម្រាប់គ្រួសារអ្នក»?

គួរបង្កើតសហជីពក្នុងស្ថាប័ន ដើម្បីទាមទារ?

លោកកៃ គីមសុង បានគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង ក្នុងការឱ្យអ្នកកាសែតបង្កើតសហជីព ក្នុងស្ថាប័នរបស់ខ្លួន។ លោកថាអ្នកកាសែតខ្លួនឯង នៅក្នុងស្ថាប័នខ្លួនឯង គួរតែគៀងគរគ្នាបង្កើតសមាគម ឬសហជីព ដើម្បី​ទប់​ទល់​ជាមួយប្រធានស្ថាប័នរបស់ខ្លួន។

«សហជីពនេះឯង គឺជាសហជីពដែលស្របច្បាប់ ដែលក្រសួងតម្រូវឱ្យបង្កើត អញ្ចឹងយើងបង្កើតទៅ នាំគ្នា​បង្កើតនៅក្នុងស្ថាប័ន ហើយយកអាហ្នឹងទៅចរចា ជាមួយនឹងថៅកែ។ តែបើថៅកែហ្នឹងគាត់ចរចាជាមួយយើង យើងមានក្រសួងការងារ ជាអ្នកអាជ្ញាកណ្តាលជួយអន្តរាគមន៍យើង។ ខ្ញុំថា នេះគឺជាមធ្យោបាយបឋម ជា​មធ្យោបាយមួយ។»

ចាងហ្វាងកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ភាសាខ្មែររូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា ស្ថាប័នកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍​បាននាំ​មុខគេ​រួច​ហើយ គឺបង្កើតជាសហជីពមួយ នៅក្នុងស្ថាប័ន៕