សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចំនួន៣ ដើម្បីធានាដល់ឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ ដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានទទួចចង់​ជា​យូរមកហើយនោះ នឹងបញ្ចប់នៅសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីបញ្ជូនទៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រីពិភាក្សា ក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ប្រកាសថា នឹងត្រូវអនុម័តដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នៅក្នុងឆមាសទី១ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤។ ច្បាប់ចំនួនបីនោះ មានច្បាប់​ស្តី​ពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃតុលាការ ច្បាប់​ស្តីពីការបង្កើតឧត្តម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​អង្គចៅក្រម និងច្បាប់ស្តីពី​លក្ខន្តិក្កៈ​ចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញា។

ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ - លោក សម ប្រជាមាណិត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងឲ្យដឹងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ​សេចក្តី​ព្រាងច្បាប់​ចំនួនពីរគឺសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃតុលាការ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តី​ពី​ការបង្កើតឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រម បានបញ្ចប់សព្វគ្រប់ហើយ ដោយឆ្លងការត់អន្តរក្រសួងចំនួន៣១។ ហើយនៅ​សប្តាហ៍ក្រោយ បើពុំមានអ្វីកែប្រែទេ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិក្កៈចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញា គណៈរអចិន្ត្រៃយ៍​រាជរដ្ឋាភិបាល នឹងត្រូវធ្វើការប្រជុំពិនិត្យមុននិងបញ្ជូនទៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា៖ «យ៉ាងយូរ​បំផុត​នៅសប្តាហ៍ក្រោយ ច្បាប់ទាំងបីនឹងត្រូវបញ្ចប់ទាំងអស់ ពីព្រោះច្បាប់ទាំងនេះប្រទាក់ក្រឡាគ្នា។ ច្បាប់ទាំងបី​នេះ គឺល្អបំផុត គឺបំរើឲ្យវិស័យយុត្តិធម៌កាន់តែល្អ និងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានជំនឿទុកចិត្តមកលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។»។

ច្បាប់ទាំងបី នឹងចេញក្នុងពេលជាមួយគ្នា

ថ្លែងក្នុងវេទិការាជរដ្ឋាភិបាលនិងវិស័យឯកជន លើកទី១៧ នៅវិមានសន្តិភាព នាព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចំនួន ៣ ដែលធានាដល់ឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ រួមមាន សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃតុលាការ សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ស្តីពីការបង្កើតឧត្តម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​អង្គចៅក្រម និងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិក្កៈចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញា។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ពេលដែល​ច្បាប់នេះរៀបចំរួចហើយ គណៈរអចិន្ត្រៃយ៍រាជរដ្ឋាភិបាល នឹងត្រូវធ្វើការប្រជុំពិនិត្យឲ្យបានម៉ដ្ឋចត់ មុនឆ្លងគណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី ហើយខ្ញុំមានសង្ឃឹមថាច្បាប់ទាំងបី នឹងត្រូវចេញក្នុងពេលជាមួយគ្នា ដើម្បីធានានៃ​ដំណើរការរបស់​តុលាការ​ទាំងមូល ហើយខ្ញុំកំពុងតែរំពឹងថា ប្រហែលជានៅក្នុងឆមាសទី១នេះ ច្បាប់ទាំងបីនេះនឹងចេញ»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ទាំងបីនោះ នាពេលសព្វថ្ងៃ ត្រូវបានប្រជុំឆ្លងអន្តរ​ក្រសួង​រួចហើយ។ ពេលនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងដៃឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលទទួលបន្ទុកពិនិត្យ លើសេចក្តីព្រាង​ច្បាប់​ទាំងនោះ មុននឹងបញ្ជូនទៅកាន់អង្គប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីអនុម័ត។

យោងទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុងមាត្រា ១២៩ បញ្ញត្តិថា អំណាចតុលាការជា​អំណាច​ឯករាជ្យ អំណាចតុលាការ ធានារក្សាអនាគត និងការពារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អំណាចតុលាការ គ្រប​ដណ្តប់លើរឿងក្តីទាំងអស់ រួមទាំងរឿងក្តីរដ្ឋបាលផង។ អំណាចនេះ ត្រូវប្រគល់ឱ្យតុលាការកំពូល និងសាលាជម្រះ​ក្តីគ្រប់ផ្នែកនិងគ្រប់ជាន់ថ្នាក់។ ការជម្រះក្ដីផ្ដល់យុត្ដិធម៌ ត្រូវធ្វើក្នុងនាមពលរដ្ឋខ្មែរតាមនីតិវិធីនិងច្បាប់​ ជា​ធរមាន។ ចៅក្រម ត្រូវបំពេញភារកិច្ច ដោយគោរពច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងឱ្យអស់ពីដួងចិត្ត និងសម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន។

ច្បាប់ជាអាវុធមុខពីរ បើសិនចៅក្រមនៅតែជាសមាជិកគណបក្ស

លោក សុក សំអឿន ជាប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ជាការប្រសើដែលអនុម័ត​ច្បាប់ទាំង​នោះ ប៉ុន្តែច្បាប់គឺជាអាវុធមុខពីរ បើបង្កើតទៅល្អ គឺធ្វើឲ្យតុលាការឯករាជ្យនិងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋទទួលបាននូវយុត្តិធម៌ ប៉ុន្តែបើធ្វើសម្រាបតែប្រយោជន៍ក្រុមអ្នកធ្វើច្បាប់នោះ គឺធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការកាន់តែចុះដុនដាបទៅទៀត។ លោក​បានបង្ហាញជំនឿយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំគិតថាច្បាប់នេះ ដោយសារមានអ្នកនយោបាយពាក់ព័ន្ធនោះ គឺខ្ញុំគិតថា​វាមិន​ឯករាជ្យ​នោះទេ»។

ចៅក្រមនៅកម្ពុជា អាចជាសមាជិកគណបក្ស ដែលជាសំណួរសម្រាប់ភាពឯករាជ្យនៃប្រព័ន្ធតុលាការ ពេលខ្លះ​សង្កេត​ឃើញថា មានការដូចថា បញ្ហាតំណែងតុលាការធំៗ ដូចជាប្រធាន ទាល់តែមានការឯកភាពពីគណបក្ស។ លោក សុខ សំអឿន បានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា៖ «ប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា នឹងអាចមានភាពល្អប្រសើរជាងនេះ ដោយអ្នកជំនាន់​ក្រោយជាអ្នកកែប្រែ»៕

------------------------------
ដោយ គិន ង៉ុយ (ទំនាក់ទំនង [email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ០( មីនា ២០១៤