ក្រោមការពិនិត្យ និងតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់ពីបណ្តាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងអង្គការអន្តរជាតិ ទាំងក្នុងនិង​ក្រៅ​ស្រុក ឃើញថាបញ្ហាពុករលួយ បក្ខពួកនិយម ការប្រើប្រាស់នូវអំណាចបុណ្យស័ក្ក និងប្រាក់កាសនៃមន្រ្តីធំៗ​មួយ​ចំនួននៅកម្ពុជាបាន បង្កើតឲ្យមានបញ្ហា«នីទណ្ឌភាព» ដែលបានប្រែក្លាយឲ្យប្រទេស​មួយនេះមាននូវវប្បធម៌​ដែល​ជាទម្លាប់ «ដ៏អាក្រក់»មួយ ចាក់ឬសយ៉ាងជ្រៅ ទៅក្នុងនយោបាយដឹកនាំ នៃស្ថាប័នសាធារណៈជាលក្ខណៈ​ប្រព័ន្ធ​មួយចំនួនរបស់រដ្ឋាភិបាល។

ព្រះតេជគុណ ឆេង សុវណ្ណឆៃ ក្នុងទិវាប្រារព្វសិទ្ធិមនុស្ស១០ ខែធ្នូ នាក្រុងសៀមរាប។ (រូបថត MONOROOM.info/ O.Vary)

នីទណ្ឌភាព - «គ្រូសារក្នុងសម័យតេជោ ដឺខេមបូឌា អហ្វ វុនដឺ (Cambodia of Wonder) ជា ខេមបូឌាមហា​ពុក​រលួយ។ (...) ក្រោយការបោះឆ្នោតថ្មីៗ លោកហ៊ុន សែន បាននិយាយថា គ្មាននណាម្នាក់បង្កើតច្បាប់ឲ្យ​ទាល់ច្រក​ទេ។ (...) បើចាញ់ឆ្នោតចុះចេញពីតំណែង បើការពារព្រៃឈើមិនបាន សុខចិត្តកាត់ក្បាល សម្តីរបស់គាត់ជាសម្តី​កំសាក សម្តីអន់។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិបានចាត់ទុកថា "ខ្មែរជាប្រទេសរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស លំដាប់​អន្តរជាតិ"។» បញ្ហាខាងលើ ត្រូវបានលើកឡើងដោយព្រះតេជគុណ ឆេង សុវណ្ណឆៃ ក្នុងទិវាប្រារព្វសិទ្ធិមនុស្ស១០ ធ្នូ កាលពីម្សិលម៉ិញនាក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប-អង្គរ។

ព្រះតេគុណអង្គនេះបានមានសង្ឃដីកាបន្តរថា មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រះអង្គមានព្រះជន្ម២៧ឆ្នាំហើយ តែ​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តីសម្រាប់ស្រុកខ្មែរ ឃើញមានតែលោក ហ៊ុនសែន មួយគត់ដែលបន្តរកាន់អំណាច ខុសពីប្រទេសថៃដែល​មក​ទល់​នឹងពេលនេះ មាននាយករដ្ឋមន្រ្តីជាងដប់ទៅហើយនោះ។ «ឥឡូវល្មមប្តូរលោក ហ៊ុន សែនបានឬនៅ? អត់សុខ​ចិត្តទេ តាំងពីពេលនេះតទៅ។ ប្រទេសខ្មែរ មិនអាចទ្រាំរស់នៅ ក្រោមអំពើពុករលួយបែបហ្នឹងបានទេ ប្រជាពលរដ្ឋ​យំរាល់ថ្ងៃអំពីដីធ្លី។ (...) បើខ្លួនមិនបានធ្វើខុស នោះគេមិននិយាយាឡើយ។»

ព្រះអង្គបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា ដូចករណីលោក ជាម យាប ដែលជាមន្រ្តីថ្នាក់កំពូលមកពី​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា និងជាតំណាងរាស្រ្ត ដែលតំណាងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស បែរជាបុកមនុស្សស្លាប់ហើយ ជិះរថយន្តរត់ មិនទទួលខុសត្រូវ ដោយគ្រាន់តែថា បើមិនរត់ប្រជាពលរដ្ឋនិងវាយស្លាប់។ លោក ជាម យាប ដាច់ខាតត្រូវ​ទទួល​ខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់រដ្ឋ ទាំងរដ្ឋប្បវេណី និងព្រហ្មទណ្ឌ និងហ៊ានប្រឈមមុខនឹងការពិត មិនត្រូវ​ធ្វើជាមនុស្ស​កំសាកទេ។ «ក្នុងនាមជាតំណាងរាស្រ្ត បើខ្លាចស្លាប់យ៉ាងនេះ តើយកមកធ្វើជាតំណាងរាស្រ្តបានដែរ?។ (...) តើ​តុលាការស្រុកខ្មែរនឹងដោះស្រាយយ៉ាងណាចំពោះបញ្ហានេះ ?»

ព្រះអង្គ ក៏ស្នើសុំឲ្យតុលាការសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានប្រធានជាសកម្មជន​មកពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ធ្វើការបង្ហាញពីភាពឯករាជ្យរបស់ខ្លួន តាមរយៈការតាមចាប់ខ្លួន លោក ឈូក បណ្ឌិត ដែលមានចេតនាក្នុង​ការបាញ់សម្លាប់កម្មការនីបីនាក់ នៅខេត្តស្វាយរៀងមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។ ព្រះអង្គ​បាន​បន្តរថា តាមរយៈបញ្ហា​ទាំងពីរករណីខាងលើ បើតុលាការឯករាជ្យនោះ នឹងមានយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះក្រីក្រ និងស្មោះត្រង់ទាំងនេះ។ តែផ្ទុយមកវិញ បើតុលាការកម្ពុជា មិនមានចំណាត់ការណាមួយ​ តាមច្បាប់ចំពោះ​បញ្ហា​ទាំងពីរ​ខាងលើទេ កម្ពុជា​នឹង​បន្តរមានបញ្ហា«នីទណ្ឌភាព» ដែលមិនអាចដោះស្រាយបានសម្រាប់ពេលនេះ និងទៅ​អនាគត។

ជាមួយនឹងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រចាំថ្ងៃ ព្រះអង្គបានបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្មានប្រាក់ យំរាល់ថ្ងៃរឿងដីធ្លី រស់នៅយ៉ាងវេទនា ដោយសារតែអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ អ្នកក្រកាន់តែក្រ ឯអ្នកមានកាន់តែមានឡើង អ្នកធំ​សណ្តោងបក្ខ និងកូនចៅជាក្រុមពួកនិយម។ «តើអ្នកធំណាមួយ ដែលមានកូនចៅក្រ គ្មានអំណាច គ្មានបុណ្យស័ក្ត? មិនមានទេ! នោះហើយជាបក្ខពួកនិយមតាមលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ។ (...) អាត្មាសុខចិត្តស្លាប់ដោយការទាមទារ តែមិន​សុខចិត្តស្លាប់ក្រោមការគាបសង្កត់របស់អ្នកឡើយ។ មិនអាចទ្រាំទ្ររស់នៅ ក្នុងសង្គមបែបនេះបានទេ។»

«ថ្ងៃនេះថ្ងៃស្អែក សូមកុំឲ្យមាន​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍»

ជាមួយនឹងពាក្យស្លោកមួយម៉ាត់របស់លោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានប្រកាលក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ជាមួយ​នឹងការបិទជាប់ លើរថយន្តធ្វើអាជីវកម្មគ្រប់ប្រភេទក្រោមន័យថា «ថ្ងៃនេះថ្ងៃស្អែក សូមកុំឲ្យមាន​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍» សង្ឃអង្គនេះបន្ថែមថា លោកហ៊ុន សែនគួរតែគិតគូរ ពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឲ្យបានច្រើនជាងនេះ បើ​មិនដូច្នេះទេ សម្តីលោក និងមិនមានន័យទៀតទេសម្រាប់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ។ ហើយព្រះអង្គបានស្នើសុំប្តូរនូវឃ្លា​ខាង​លើមកជាន័យថា «ថ្ងៃនេះថ្ងៃស្អែក បៀមព្រះមកស្បថក៏គ្មានអ្នកជឿ»។ (...) បើស្រលាញ់ បើអាណិត បើជឿទុកចិត្ត​លើប្រជាពលរដ្ឋ សូមចុះចេញពីតំណែង៕»

---------------------------------------------------------
ដោយ៖ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ