វិភាគនយោបាយថៃ៖ ប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមិនខ្វល់នឹងសម្លេងភាគច្រើន
«យើងធុញទ្រាន់ណាស់ នឹងនយោបាយរបៀបនេះ។ យើងមិនចង់បាន ការបោះឆ្នោតទៀតទេ។ យើងតែមួយគត់ ដែលមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ ក្នុងការជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលអណត្តិក្រោយ និងដើរតាមរាជឱវាតរបស់ព្រះមហាក្សត្រនៃយើង។» នេះជាការថ្លែងរបស់ មេដឹកនាំបាតុករលោក ស៊ូថេប ថោងស៊ូបាន ទៅកាន់ក្រុមមនុស្ស ដែលមានសមានចិត្តជាមួយលោក។
លោក ស៊ូថេប ថោងស៊ូបាន មេដឹកនាំបាតុករប្រឆាំងតវ់ា នៅទីក្រុងបាងកក។ (រូបថត ឯកសារ)
នយោបាយថៃ - មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ បាតុករម្នាក់បានស្រែកទាមទារ កាលពីថ្ងៃចន្ទទី០៩ខែធ្នូនេះ ពី«ថ្ងៃវិនិច្ឆ័យចុងក្រោយ» ដោយលោក ស៊ូថេប ថោងស៊ូបាន ដែលជាមេចលនាប្រមូលមនុស្ស តាំងពីច្រើនសប្ដាហ៍មកហើយ នៅកណ្ដាលទីក្រុងបាងកក ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលកាន់អំណាច កើតចេញពីការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។
ចំណែកនៅផ្នែកខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃវិញ ការងើបតវ៉ាប្រឆាំងរបស់ពលរដ្ឋសមញ្ញ ក៏បានបង្ហាញពីកម្លាំងរបស់ខ្លួន យ៉ាងសម្បើមដែរ។ ការដង្ហែក្បួនជាច្រើន នៅតាមដងផ្លូវនៃខេត្ត ភូកេត បានអបអររួចជាស្រេចហើយ នូវ«ថ្ងៃជ័យជំនះ»របស់ពួកគេ។
ប៉ុន្តែទោះបី វាជា«ជ័យជំនះ»ក្ដី ឬការ«វិនិច្ឆ័យចុងក្រោយ»ក្ដី គេនឹងអាចដឹងក្នុងថ្ងៃខាងមុខ សម្រាប់រាជាណាចក្រមួយនេះ ដែលសម្បូរទៅដោយការធ្វើរដ្ឋប្រហារ និងការ«បង្វិល»ផ្នែកនយោបាយ យ៉ាងប៉ិនប្រសព្វ។ បើសិនជា«ជើងកៅអី»របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន លោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា អាចនឹងត្រូវបាក់ដួលរលំមែននោះ គឺប្រព័ន្ធនយោបាយថៃទាំងមូល ដែលនឹងត្រូវក្លាយជារលកយក្ស ស៊ូណាមី ហើយធ្វើការបោកបក់ មិនត្រឹមតែទៅលើផ្ទៃក្នុងប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែអាចធ្លាយហួសចេញពីព្រំដែន នៃអតីតរាជាណាចក្រ សៀម មួយនេះទៀតផង។
បើទោះជាប្រទេសថៃ មានសក្ដានុពលខាងសេដ្ឋកិច្ច ជារដ្ឋដែលមានភាពស៊ីវីល័យយ៉ាងសកម្មក៏ដោយ តែថៃនៅតែជាប្រទេសមួយ ដែលមិនចោល«ប្រពៃណី»ដើម បើគេសង្កេតមើលឡើងវិញ ចាប់តាំងពីការធ្វើរដ្ឋប្រហារ ឆ្នាំ១៩៣២ ដែលបានផ្លាស់ប្ដូរប្រទេសសៀម មកជា«ថៃ» នៃរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះមក។ នោះគឺបញ្ហាជាតិនិយមជ្រុលហួស ការគោរពយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវព្រះរាជា ដែលត្រូវបានចាត់ទុកដូចព្រះអាទិទេព និងកងទ័ពដែលតែងតែមានឥទ្ធិពលខានមិនបាន នៅក្នុងសង្គមថៃ។
ប៉ុន្តែ «ប្រពៃណី» ដែលដើរស្មើរជាមួយភាពទំនើបកម្មទាំងនេះ បែរជាត្រូវបានគេគិតថា បានធ្វើឲ្យល្អក់កករ ដោយសារបុរសមហាសេដ្ឋីម្នាក់ នោះគឺលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា បងប្រុសបង្កើេតរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន ដែលសម្បូរទៅដោយអ្នកស្រឡាញ់ចូលចិត្តយ៉ាងភ្លូកទឹកភ្លូកដី ជាពិសេសនៅផ្នែកខាងជើង និងខាងកើតនៃប្រទេស។ ចាប់ពីពេលដែលបុរសនេះ ចូលមកកាន់អំណាច នៅឆ្នាំ ២០០១ រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ បើទោះជាមានបាតុកម្ម រដ្ឋប្រហារយោធា ការផ្ដន្ទាទោស រួចជម្លៀសខ្លួន និងដាក់ប្រកាសតាមចាប់ខ្លួនមកវិញ យ៉ាងណាក៏ដោយ តែបុរសដែលមានឥទ្ធិពលម្នាក់នេះ នៅតែគ្មាននរណាម្នាក់អាចប៉ះពាល់បានឡើយ។ តើឲ្យគូរបដិបក្ខនយោបាយណាមួយ នៅសុខស្រួលយ៉ាងដូចម្ដេច បើទាំងពួកគេដឹងថា បុរសដែលមានប្រជាប្រិយភាពរូបនេះ ស្ថិតនៅក្រោយវាំងនននយោបាយថៃសព្វថ្ងៃនោះ?
រឿងមួយដែលសំខាន់ដែរនោះ ប្រតិកម្មដែលកើតមាននៅតាមដងផ្លូវសព្វថ្ងៃ សុទ្ធសឹងមានប្រភពចេញមក បណ្ដាជនដែលមានចរន្ដ«អភិរក្ស» និងចង់រក្សាតួនាទីថានៈ«កណ្ដាល និងខ្ពស់»របស់ខ្លួន នៅក្នុងសង្គម។ រីឯបណ្ដាជនដែលគ្មានតួនាទី និងមានជីវភាពទាល់ក្រ ដែលនៅមានចំនួនច្រើនលើសលប់នោះ ជារឿយៗត្រូវបានអូសទាញដោយគ្រួសារត្រកូល ស៊ីណាវ៉ាត្រា។ ទោះជាមានបំណងអ្វីផ្សេងក៏ដោយ ក៏សកម្មភាពនយោបាយរបស់បងប្អូនត្រកូលមហាសេដ្ឋី ត្រូវបានជនក្រីក្រទាំងនោះចាត់ទុក ដូចជាអវតាចាប់ជាតិ ដែលចេះ«ជប់»លុយមិនរីងស្ងួតនោះផងទៀត។ ដូច្នេះ ជារឿងធម្មតាទេ ប្រសិនបើមានការបោះឆ្នោតកើតឡើងជាថ្មីមែន បងប្អូនត្រកូល ស៊ីណាវ៉ាត្រា ឬអ្នកជិតដិតណាផ្សេងក៏ដោយ នឹងប្រាកដជាជាប់ឆ្នោតទៀតជាពុំខាន។
ដោយហេតុនេះ ទើបលោក ស៊ូថេប ថោងស៊ូបាន ស្នើសុំឲ្យមានគោលការណ៍«ប្រជាធិបតេយ្យ»ថ្មីមួយ ដែលមិនមែនជាប្រជាធិបតេយ្យបែប«បស្ចឹមលោក»នោះទេ។ នោះគឺការបង្កើត នូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ«ផ្ដាច់ការ»មួយឡើង ដែលស្ថិតនៅក្រោយរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញដដែល តែដឹកនាំដោយក្រុមប្រឹក្សា«ប្រជាជន»មួយ ដែលមិនចាំបាច់ធ្វើការបោះឆ្នោត។ គំនិតនេះ ត្រូវបានលោក ស៊ូថេប បកស្រាយថាជា«ប្រពៃណី»ចាក់គ្រឹះរបស់ប្រជាជាតិថៃ ដែលបានកើតមានតាំងពីយូរមកហើយ។
ដូច្នេះ នៅពេលនេះយើងនឹងអាចយល់បាន ថាអ្វីទៅជាដំណើរការនយោបាយ នៅលើផ្លូវដ៏រលាក់នៅប្រទេសថៃ៖ ការទាមទារតវ៉ា ដែលចេញពីប្រជាជនផង និងចេញពីអ្នកបដិវត្តន៍និយមផង តែបានទាត់ចោល នូវមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគេត្រូវយកសម្លេងភាគច្រើនជាអ្នកឈ្នះ ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេស។ តើប្រជាធិបតេយ្យ«ផ្ដាច់ការ»និយមនេះ នឹងអាចមានរូបរាងទៅរួចទេ? ប្រព័ន្ធនយោបាយបែបនេះ នឹងឲ្យតម្លៃបែបណាទៅបណ្ដាជនខ្វះទ្រព្យ ខ្វះថានៈ ដែលជាពលរដ្ឋដូចគ្នា? ហើយថា នឹងមានប្រទេសណាខ្លះ ដែលប្រកាសទទួលស្គាល់?
-------------------------------------------------
ដោយ ៖ កេសរកូល - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ