ភ្នំពេញ៖ អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួនជិតសែសិបអង្គការ ដែលឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត បានធ្វើការបង្ហាញ​អំពីទឹកថ្នាំមួយ​ចំនួនដែល គ.ជ.ប បានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការជ្រលក់សាកល្បង កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រម្សិលម៉ិញថា«<អាចលុបជ្រះ» ក្នុងរយៈ​មិន​ដល់ដប់នាទីផង។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះមានការបារម្ភចំពោះ ការ«លុបលាងជ្រះនៃទឹកខ្មៅ» ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹង​បញ្ជី​ឈ្មោះស្ទួន និងបញ្ជីឈ្មោះខ្មោច ដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការល្អ នៃការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវនិង​យុត្តិធម៌។

សន្និសិតកាសែតរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការខាងបោះឆ្នោត នៅទីស្នាក់ការខុមហ្រែល ថ្ងៃទី២៧ខែកក្កដា។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

លោកគល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ខុមហ្វ្រែល បានបញ្ជាក់ថាគ.ជ.ប.បានអនុញ្ញាត​ឲ្យក្រុម​អ្នកសង្កេតការណ៍ គណបក្សនយោបាយ និងអ្នកចូលរួមជ្រលក់ដៃក្នុងទឹកខ្មៅ ដែលទទួលបានពីប្រទេស​ឥណ្ឌាធ្វើ​ការ​សាកល្បង ដើម្បីបញ្ជាក់ណីគុណភាព។ លោកបន្តរថា បុគ្គលិកពីរនាក់របស់អង្គការខុមហ្រ្វែល បានជ្រលក់ម្រាមដៃ​នឹង​ទឹក​ខ្មៅនោះនៅទីស្នាក់ការ គ.ជ.ប។ ក្រោយពេលទទួលព័ត៌មានពីពលរដ្ឋមួយចំនួនថា ទឹកខ្មៅនោះលុបលាងជ្រះ ខុមហ្រ្វេល ក៏បានសាកល្បងពេលមកដល់ការិយាល័យ ជាមួយនឹងទឹកធម្មតា និងទឹកនៃគ្រឿងសំអាងរបស់ស្រ្តីដ៏សាមញ្ញមួយ ដែល​មានតម្លៃទាប និងអាចរកទិញបាននៅលើទីផ្សារ។ ការសាកល្បងនេះឃើញថា បានលាងជ្រះទឹកខ្មៅនោះ ហើយខាង​សង្គមស៊ីវិលក៏បានប្រាប់ទៅ គ.ជ.ប ដើម្បីបានជ្រាបពីបញ្ហានេះ។ លោកបន្តរថា បញ្ហាទឹកថ្នាំនោះកើតឡើងជួនគ្នា នឹងបញ្ជី​ឈ្មោះបោះឆ្នោតដែលមានភាពមិនប្រក្រតី និងក៏មិនត្រូវបាន គ.ជ.ប.អនុញ្ញាតឲ្យយកទៅការិយាល័យបោះឆ្នោត ក្នុងការ​ផ្ទៀងផ្ទាត់ជាចុងក្រោយនោះដែរ។

លោកបានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភ «រឿងទឹកខ្មៅលាងជ្រះផង រួមផ្សំនិងរឿងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតផង យើងមានការ​ព្រួយ​បារម្ភ ។ ឯការណែនាំពិសេសដោយអត់មានជានិតិវិធី ឬបទបញ្ជាអ្វីពីបញ្ហាហ្នឹង ស្រាប់តែណែនាំតាមមាត់ប្រាប់ថា អត់ឲ្យ​យកបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតទៅការិយាល័យបោះឆ្នោតដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ទេ ឬអត់ឲ្យទៅជួយរកឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋទេ។ រឿង​ហ្នឹងដែលជាបញ្ហាមួយ ដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភ។»

ឯលោកហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនិចហ្វិច បានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភ ចំពោះភាពស្មើ​គ្នាដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៃការបោះឆ្នោត។ លោកថា «ជាគោលការណ៍ម្នាក់បោះបានមួយសន្លឹក តែបើមានជន​ឆ្លៀត​ឱកាសប្រើប្រាស់ នូវការលុបបានរបស់ទឹកខ្មៅនេះ លាងឲ្យស្អាតហើយទៅបោះឆ្នោតម្តងទៀត យើងមានក្តីបារម្ភថា ពេល​ខ្លះយើងឃើញមានករណីឈ្មោះស្ទួនបញ្ជីបោះឆ្នោត មានការប៉ោងឡើង ហើយការចេញលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណ មាន​ភាពមិនប្រក្រតីខ្លះៗក៏ជា ការព្រួយបារម្ភដែរ»។

លោក ធន សារាយ នាយកប្រតិបត្តិសមាគម អាដហុក ក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការបង្ហាញនេះ ជាការព្រួយបារម្មណ៍​ក្នុង​នាមសង្គមស៊ីវិល ដែលចង់ឃើញការបោះឆ្នោតមួយ អាចប្រព្រឹត្តិទៅដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ពុំមែនជាការញុះញង់ ឬអុច​អាលអ្វីនោះទេ នេះគ្រាន់តែជាការជូនដំណឹង និងអំពាវនាវឲ្យនាក់ពាក់ពន្ធ័ទាំងអស់ជួយយកចិត្តទុក្ខដាក់ ដើម្បីជួយ​ទប់​ស្កាត់កុំឲ្យមានបញ្ហានេះ កើតមានឡើងនាពេលបោះឆ្នោត។ ជាពិសេស គ.ជ.ប ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យមានជំនួប​រវាង​គណបក្សទាំងអស់ ដែលមានឈ្មោះចូលរួម ដើម្បីរកវិធីដោះស្រាយ នឹងទប់ស្គាត់ជាមុន។

សុំឲ្យគ.ជ.ប ពិនិត្យមើល តែជានិច្ចជាកាលត្រូវបានបដិសេធ

អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យ៉ែម ប៉ុញ្ញារិទ្ធិ បានបញ្ជាក់ថាបញ្ហាខាងលើនេះ ខាងសង្គ្រោះជាតិ​បានដឹង​ឮ​ហើយ ហើយក៏កំពុងត្រៀមប្រជុំគ្នា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជាបន្តរ។ «ថ្ងៃត្រង់នេះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងធ្វើ​សន្និសិទកាសែតនៅស្នាក់ការធំ និយាយពីបញ្ហានេះ បន្ទាប់មកនឹងស្វែងរកជំនួបជាមួយ គ.ជ.ប ដោះស្រាយនូវបញ្ហានេះ។ លោកបន្តរថាគណបក្សធ្លាប់បានរិះគន់ នូវរាល់ចំណាត់ការនានាដែល ពិនិត្យឃើញញថា មានភាពមិនប្រក្រតីរបស់គ.ជ.ប ហើយក៏ស្នើឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើការដោះស្រាយដែ តែជានិច្ចកាល គ.ជ.ប តែងតែបដិសេធ ឬធ្វើមិនដឹង មិនឭ ដោយនិយាយ​ថា​ខ្លួនបានរៀបចំទៅតាមនីតិវិធីដែលបានរៀបចំទុក។

ទាក់ទងនិងបញ្ហាខាងលើ អគ្គលេខាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតលោក ទេព នីថា បានទទួលព័ត៌មានចំពោះការបង្ហាញ​របស់សង្គមស៊ីវិល នូវទឹកខ្មៅដែលលុបលាងជ្រះនោះ។ លោកចោទជាសំនួរថា តើប្រជាជនទាំងប្រាំបួនលាននាក់នោះ មានប៉ុន្មាននាក់ដែលលាងជ្រះ? លោកក៏បានចោទប្រកាន់ទៅ អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះថាមានចេតនា ត្រៀមបាន​លាយជាតិគីមី ដើម្បីធ្វើការលុបលាងដៃដោយទឹកខ្មៅនោះ «ប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាគាត់អាចទៅធ្វើចឹងបានទេ ហើយប៉ុន្មាន​ម៉ោងគាត់អាចលាង និងទៅបោះឆ្នោតទៀតបាន។ (…) ខុមហ្រ្វេល បានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបាត់ទំនុកចិត្តលើការបោះឆ្នោត ប្រជាជនទូទៅគ្មានចេតនាទុច្ចរិត ដើម្បីបោះពីរបីដងនោះទេ គ្មានទេបាទ ហើយកន្លងមកក៏គ្មានប្រជាពលរដ្ឋណា ទៅ​បោះឆ្នោតពីរបីដងដែរ។ យើងនឹងបន្ថែមការត្រួតពិនិត្យទៅលើម្រាមដៃ នៃអ្នកដែលមកបោះឆ្នោត ជាពិសេសនៅត្រង់​កៀន​ប្រចក ទោះថាលាងជ្រះ ក៏មិនជ្រះពីគល់ក្រចកដែរ។» លោកបន្តរថា ករណីនេះយើងនឹងកោះហៅ គណបក្សដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ចូលរួមក្នុងសន្និសិទ្ធកាសែតនាល្ងាចនេះ ដើម្បីបង្ហាញពីដំណោះស្រាយនៃបញ្ហាខាងលើ។

ចំពោះការព្រួយបារម្ភអំពីបញ្ហាបញ្ជី ការបំប៉ោងឈ្មោះបោះឆ្នោត ឬមានឈ្មោះខ្មោចច្រើន បញ្ហាទឹកថ្នាំខ្មៅអាចលុបបាន បញ្ហាចេញលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាញច្រើន ដោយមិនប្រក្រតី និងការមិនឲ្យគណបក្ស នយោបាយ និងអ្នកសង្កេតការណ៍ យកបញ្ជីទៅផ្ទៀងផ្ទាត់នៅការិយាល័យបោះឆ្នោត ជាការកង្វល់ចុងក្រោយនៃក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោត មិនមាន​ទំនុកចិត្តពីភាពត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ នៃការបោះឆ្នោតនេះ។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងព្យាយាមជួយ តាម​រយៈការបញ្ជូនភ្នាក់ងារសង្ករតការណ៍ឯករាជ្យ ទៅតាមមណ្ឌលសំខាន់ៗទាំងអស់ ជាពិសេសមណ្ឌលណា​ដែលមាន​អាសនៈច្រើន។

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន កាលពីអាណត្តិទីបួន នៃការបោះឆ្នោជ្រើសតាំងតំណាង​រាស្រ្តឆ្នាំ២០០៨កន្លងមក បានឈ្នះ៩០អាសនៈ ខណៈឯគណបក្សប្រឆាំងទទួលបានត្រឹមតែ២៩អាសនៈប៉ុណ្ណោះ ក្នុង​ចំណោម១២៣​អាសនៈ។ ការឈ្នះការបោះឆ្នោតដ៏លើសលប់ ក្នុងអាណត្តិទី៤កន្លងមក គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ត្រូវបាន​រងការចោទប្រកាន់ ថាបានលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ដ៏ហួសប្រមាណមួយ។

ថ្ងៃអាទិត្យទី២៨ ខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ ជាថ្ងៃបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ ពលរដ្ឋជាង៩លាននាក់ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងធ្វើ​ការជ្រើសរើសតំណាង និងគណបក្សណាមួយដែលខ្លួនទុកចិត្ត និងពេញចិត្ត ដើម្បីដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលក្នុង​អាណត្តិទី៥​ខាង​មុខ។ តែគេនឹងចាំរងមើលថាតើ ភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌របស់ការបោះឆ្នោតនេះ នឹងអាចទទួលយកបានឬអត់៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ