សារព័ត៌មាន និងទូរទស្សន៍ក្នុងស្រុកមួយចំនួនធំ បានប្រើប្រាស់នូវពាក្យ «ស្រ្តីទី១» ដោយសំដៅលើ ភរិយា​ប្រធានា​ធិបតី សហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងភរិយានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន។ តែមិនមែនមានតែ ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ទាំងនោះទេ បើទោះបីលោក ហ៊ុន សែន ខ្លួនលោក ក៏បានហៅភរិយាលោក ថាជា«ស្ត្រីទី១»ដែរ។

ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញាបត្រដល់ និស្សិត គរុកោសល្យបរិញ្ញាបត្របូក១ បរិញ្ញាបត្របូក២ នាវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ ក្នុងព្រឹក​ថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា បានថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មុន​នេះ គឺលោក ជំទាវទី១ ភរិយាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់អូបាម៉ា មកកម្ពុជា ក្រោមប្រធានបទរុញ​ស្រ្តីឲ្យ​រៀន។ (…) គេក៏ស្រ្តីទី១ យើង​ក៏ស្រ្តីទី១។»

តើអ្វីជា«ស្រ្តីទី១»? ហេតុអ្វីបានកើតចេញ នួវពាក្យ«ស្រ្តីទី១»នេះឡើង? តើពាក្យ«ស្រ្តីទី១»នៅកម្ពុជា មានប្រភព និង​ដើម​​កំណើតពីណា? ពេលណា? និងហេតុអ្វី? តើអ្នកណាមួយ គួរទទួលបាន នូវងារជា«ស្រ្តីទី១»នេះ? ដើម្បីយល់​ជ្រាប​ពី​​បញ្ហា និងនិយមន័យចំពោះពាក្យថា «ស្រ្តីទី១» សម្រាប់កម្ពុជានោះ  លោក កែម ឡី ប្រធានក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ បញ្ហា​សង្គម បានធ្វើការពន្យល់ និងបកស្រាយពាក់ព័ន្ធ នឹងពាក្យថា ស្រ្តីទី១ នេះ ក្នុងកិច្ចសម្ភាស ជាមួយទស្សនាវដ្តី​មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ​ដូច​តទៅ។

ក្នុងបរិបទជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជា លោក កែម ឡី បានឲ្យនិយមន័យស្រ្តី ដែលត្រូវទទួលបានងារជា «ស្រ្តីទី១»នេះ ចង់​សំដៅ​លើ​ស្រ្តី ដែលមានស្នាដៃខ្ពស់ខ្ពស់ ដែលក្នុងនោះភាគច្រើន ដូចជាភរិយាថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលមានស្នាដៃ និងកើត​ចេញ​ពីឆន្ទះ របស់ប្រជាពលរដ្ឋពេញលេញ ហើយបានធ្វើអ្វីមួយ ដែលទទួលបានផលសម្រេចខ្ពស់។

រីឯការលើក ឬចាត់ទុកអ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ដែលជាភរិយា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជា«ស្ត្រីទីមួយ»នៅកម្ពុជា ត្រូវ​បាន​លោក កែម ឡី ហៅថា ជាការលើកដំកើងមួយ ដែលគ្មានលក្ខខណ្ឌត្រឹមត្រូវ។ លោកបានបន្ថែមថា បើដូច្នេះមែន គួរណាស់ធ្វើការសម្លឹងមើល ទាំងភរិយារបស់ប្រធានរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ដែលពួកគាត់មានឋានៈ នឹងតំណែងខ្ពស់ ជាងនាយករដ្ឋមន្រ្តីនោះវិញ។

បើតាមគំនិតរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសង្គមរូបនេះ ដើម្បីផ្តល់នូវការគោរព និងអាចចាត់ទុកបាន ជា «ស្រ្តីទី១» នោះ គួរ​ណាស់ ត្រូវបានទៅលើស្រ្តី ដែលបានព្យាយាមពុះពារ តស៊ូនូវរាល់ឧបសគ្គ ក្នុងការទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព និងការរស់​នៅ បានសមរម្យរបស់ខ្លួន ក្រោមការគាបសង្កត់ ពីបុគ្គលមានប្រាក់ ឬមន្រ្តីមានអំណាច មួយចំនួននោះទៅវិញទេ។ លោក បាននិយាថា៖ «ស្រ្តីទី១ ត្រូវហៅ ទេព វន្នី យ៉ោម បុប្ផា អ្នកនៅឡពាងឯណោះ ទើបអាចក្លាយជាស្រ្តីទីមួយ។»

យ៉ាងណាក៏ដោយ ចំពោះពាក្យថា «ស្រ្តីទី១» ដែលបានលើកឡើង នាពេលមានវត្តមានអ្នកស្រី មីឆែល អូបាម៉ា នៅ​កម្ពុជា ដោយមានការស្វាគមន៍ ពីអ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ដែលគេបានចាត់ទុកថា ជាស្រ្តីទី១ នៅកម្ពុជាដែរនោះ នេះ​គ្រាន់​តែ​ជាងារ សម្រាប់«នយោបាយ» និងគ្រាន់តែជាការលើកឡើង របស់អ្នកដែលមានចេតនា «អែបអប» និងជា​វប្បធម៌​លើកជើង នៃបុគ្គលមួយចំនួន នៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។

លោក កែម ឡី បានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «បើមានព្រះរាជក្រិត្យ មានអនុក្រិត្យ មានច្បាប់ផ្តល់ជាងារនោះ មិនអ្វីទេ។ តែបើ​គ្រាន់​តែនាំគ្នានិយាយនោះ វាជាវប្បធម៌លើកជើង ជាវប្បធម៌ទំនើបបុគ្គល។» លោកមិនបានសំដៅលើបុគ្គល ឬស្ថាប័ន​ណា​មួយ ដែលនាំបង្កើត ឬប្រើប្រាស់នូវពាក្យ«ស្រ្តីទី១»នេះឡើយ។ តែលោកបានបញ្ជាក់ថា ករណីនេះភាគច្រើន ប្រភព​អាចកើតចេញ ពីអ្នកដែលកេងចំណេញ ឬចង់បានប្រយោជន៏។ លោកថា៖ «គេចេះតែផ្តល់ងារនេះ ងារនោះ ផ្តល់ជា​វីរជន ផ្តល់ជាវីរបុរស ផ្តល់ជាបិតាជាតិខ្មែរ។ (…) ងារនេះគ្មានច្បាប់ទេ គេចេះតែហៅតគ្នា។»៕