ការតែងតាំងអ្នកនាំពាក្យ របស់រដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជា បានរងការរិះគន់ ថាមានការរើសអើង បែងចែកឋានៈ បក្សពួក និង​នយោបាយ។ ប្រធានផ្នែកបច្ចេកទេស ស៊ើបអង្កេត របស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ លោក អំ សំអាត បាន​ធ្វើការ​រិះគន់លើស្ថាប័នរដ្ឋសភានេះ ដោយយោងលើពាក្យ ដែលបានប្រើប្រាក់ ក្នុងសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ តាមរយៈពាក្យថា «ជាអ្នកនាំពាក្យ» និងជា«អ្នកនាំពាក្យបម្រុង»។

ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ លោក អំ សំអាត បានថ្លែងឲ្យដឹងថា រដ្ឋសភាមិនគួណា កំហិតនៃ​ការឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មាន នៃអ្នកនាំពាក្យនោះឡើយ ព្រោះអ្នកនាំពាក្យ ត្រូវមានសិទ្ធិស្មើគ្នា ក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មាន នៅពេល​អ្នកនាំពាក្យម្នាក់ មិនអាចផ្តល់ព័ត៌មានបាន ព្រោះតែខ្លួនរវល់ ឬទំនាក់ទំនងមិនបាននោះ។

តាមសេចក្តីសម្រេចកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយ លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា បានសម្រេចតែងតាំង ប្រធានគណៈកម្មការទី៥នៃរដ្ឋសភា ទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាន នៃរដ្ឋសភា លោក ឈាង វុន មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជា«អ្នកនាំពាក្យ» រីឯអនុ​ប្រធាន​របស់លោក ឈាង វុន គឺអ្នកស្រី ជូឡូង សូមូរ៉ា ដែលមកពី គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជា«អ្នកពាក្យបម្រុង» នៃរដ្ឋសភា​ នា​នីតិកាលទី៥នេះ។

ជាក់ស្ដែង ទាក់ទងនឹងបញ្ហា នៃការតែងតាំង«អ្នកនាំពាក្យបម្រុង»នៃរដ្ឋសភានេះ ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ បាន​ព្យាយាមទាក់ទង ទៅលោក ឈាង វុន ដើម្បីសុំប្រតិកម្មពីលោក។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីអ្នក«នាំពាក្យ» ដែលមានសិទ្ធិឆ្លើយតប តាមការចែង នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចខាងលើ មិនអាចទាក់ទងបានឡើយ ព្រោះប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ បានឆ្លើយបញ្ជាក់ថា៖ «លេខ​ទូរស័ព្ទដែលលោកអ្នកហៅ កំពុងជាប់រវល់»។ រីឯអ្នកស្រី ជូឡូង សូមូរ៉ា ដែលជាអ្នក«នាំពាក្យបម្រុង»នោះវិញ ទទួលការហៅចូល តែអ្នកលើកទូរស័ព្ទនោះ អាចជាជំនួយការ របស់អ្នកស្រី។ តែនៅពេលដឹងថា ជាអ្នកសារព័ត៌មាន បែរជាឆ្លើយថា មិនមែនទៅវិញ។

សម្រាប់មន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្ស លោក អំ សំអាត បានដាក់ការអង្កេត លើសេចក្តីសម្រេចខាងលើនោះថា បានប្រើប្រាស់​នូវ​ពាក្យ «បម្រុង» សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យទីពីរ របស់រដ្ឋសភា។ លោកថា ទំនងជាខ្លាច មានការភាន់ច្រឡំ ក៏បានសង្កត់​«ពណ៌​ខ្មៅធ្ងន់»លើពាក្យថា«អ្នកនាំពាក្យ» និងពាក្យ «អ្នកនាំពាក្យបម្រុង»។ សេចក្តីសម្រេចនោះ បានបកស្រាយថា៖ «អ្នក​នាំ​ពាក្យនេះ មានតួនាទី និងភារកិច្ចរៀបចំឯកសារ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងធ្វើការបំភ្លឺជូនសាធារណជន។ ចំពោះ​ព្រឹត្តិការណ៍ និងសភាពការណ៍ នយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិសំខាន់ៗ មកលើរដ្ឋសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ចំណែក​អ្នកនាំពាក្យបម្រុង ត្រូវទទួលភារកិច្ចជំនួសអ្នកនាំពាក្យ ពេលអ្នកនាំពាក្យ ជាប់បំពេញបេសកកម្ម ក្រៅ​ប្រទេស។»

តាមរយៈឃ្លាក្នុងមាត្រាពីរ នៃសេចក្តីសម្រេចដដែល ត្រូវបានលោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា រដ្ឋសភាកំពុងមាន ចេតនា រុញអ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋសភា ទៅក្នុងរឿងនយោបាយច្រើនជាង បង្កើតអ្នកនាំពាក្យ សម្រាប់ផ្តល់ព័ត៌មានពិត នៃ​រដ្ឋសភា។ លោកបានចាត់ទុកថា ការសម្រេចនេះ ថ្វីបើមានមនុស្សពីរនាក់ ជាអ្នកនាំពាក្យ តែសម្រាប់សិទ្ធិ និងអំណាច ក្នុងការឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មាន «មាន»សម្រាប់មនុស្សតែម្នាក់ដដែល គឺលោក ឈាង វុន។

លោកបន្តថា តាមសេចក្តីសម្រេចនេះ អ្នក«បម្រុង» គ្មានសិទ្ធិឆ្លើយអ្វីទាំងអស់ ចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាន បើគ្មានការផ្ទេរ​សិទ្ធិ ពីអ្នកនាំពាក្យ«មែនទែន» ក្នុងករណីលោក នៅក្នុងស្រុក ហើយក៏មិនអាចផ្តល់ព័ត៌មាន បានទាន់ពេលវេលា សម្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាននោះដែរ។ លោកថា តាមពាក្យ«បម្រុង»នេះ និងពាក្យថា «អ្នកនាំពាក្យជាប់បំពេញ បេសកកម្ម​ក្រៅប្រទេស» មានន័យថា បើអ្នកនាំពាក្យមានវត្តមានស្រុក ហើយលោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មាន តែអ្នកព័ត៌មានស្វែង រក​អ្នកបម្រុងមកឆ្លើយ នោះរាល់ព័ត៌មានដែលអ្នកបម្រុងឆ្លើយ អាចត្រូវអ្នកនាំពាក្យមែនទែន បដិសេធព័ត៌មាននោះ បាន​ទាំង​ស្រុង និងគ្រប់ពេលវេលា។ លោកបន្តថា មួយទៀត អ្នកបម្រុង ក៏អាចបង្ហាញថា ខ្លួនគ្មានសិទ្ធិឆ្លើយ ជាមួយអ្នក​សារព័ត៌មានទេ ព្រោះខ្លួនជាអ្នកបម្រុង ហើយអ្នកនាំពាក្យទីមួយលោក ឈាង វុន កំពុងមាន«វត្តមាន»​ក្នុងស្រុកនៅ​ឡើយ។

មន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បានពន្យល់ទៀតថា៖ «ជាធម្មតា អ្នកនាំពាក្យ ដែលតាមក្រសួងខ្លះគាត់យល់ គាត់អាចតែង​តាំង​ពីរ បី បួន ឬក៏ប្រាំ (...) បើមួយទាក់ទងមិនបាន ទាក់ទងមួយ ពីរ បីនាក់ មិនខានអី នឹងបានមួយទេ។ តែបើការតែងតាំង​តែមួយ ហើយមួយបម្រុង ចុះបើទាក់ទងមួយមិនបាន ហើយគ្មានការផ្ទេរសិទ្ធិ ហើយអ្នកពេញសិទ្ធិ នៅមានវត្តមាន (ក្នុង​ស្រុក) អញ្ចឹងអ្នកទីពីរ ដែលជាអ្នកបម្រុង លោកម្តេចនឹងហ៊ានឆ្លើយ? (…) ស្ថាប័នកំពូលៗ គួបើកសិទ្ធិទូលាយទៅ អ្នក​នាំ​ពាក្យយ៉ាងតិចពីរហើយ ពេញសិទ្ធិទាំងអស់ បើទាក់ទងមួយមិនបាន អាចទាក់ទងមួយ។ នេះវាមានភាពងាយស្រួល សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន ដែលចង់បានព័ត៌មាន។ (…) បើតែងតាំងពីរដែរ មួយពេញសិទ្ធិ មួយបំរុង វាដូចតែមួយដដែល​ហ្នឹង។»

កន្លងមក លោក ឈាង វុន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា រាល់ការផ្តល់ព័ត៌មានរបស់លោក ជាមួយអ្នក​សារព័ត៌មាន តែង​ធ្វើការវាយប្រហារ ទៅលើគូបដិបក្ខរបស់ខ្លួន។ ជាមួយគ្នានេះ ការបកស្រាយរបស់លោក ហាក់ដូច​ជា​មាននិន្នាការគាំទ្រ ទៅតែក្រុមម្ខាង ជាពិសេស លោកធ្លាប់ប្រឆាំងដាច់ខាត លើបុគ្គលមួយចំនួន ដូចយ៉ាងលោក សុន ឆ័យ មកពី​គណបក្ស​ប្រឆាំង នាពេលកន្លងមកជាដើម។ ចំណែកឯអ្នកស្រី ជូឡូង សូមូរ៉ា ជាមនុស្ស មកពីគណបក្សប្រឆាំង ដ៏ធំមួយនៅកម្ពុជា និងក៏ត្រូវជាភរិយា របស់មេបក្សប្រឆាំងនោះដែរ។ បើអញ្ចឹងទេ តើរដ្ឋសភាបានតែងតាំង អ្នកទាំងពីរនាក់ ឲ្យមកដើរតួ​ក្នុង​នយោបាយ ជៀសជាងជាអ្នកនាំពាក្យ ឲ្យស្ថាប័នជាតិ?