បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ៖ ប្រភព អត្ថន័យ វិធីប្រារព្ធ កំណត់សម្គាល់នានា
- ដោយ: គល់រាំង ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ២០ កញ្ញា ២០១២
- កែប្រែចុងក្រោយ: September 21, 2013
- ប្រធានបទ: ប្រពៃណី
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
» អានអត្ថបទនេះ ពីទំព័រដើមមកវិញ សូមចុចចុចនៅលើទីនេះ។
តើពិធីបុណ្យនេះ គេដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?
ក. របៀបប្រារព្ធបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
តាមទំនៀម គេធ្វើពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌចំនួន ១៥ ថ្ងៃ គឺចាប់ផ្តើមធ្វើតាំងពីថ្ងៃ១រោច ខែភទ្របទ ដល់ថ្ងៃ ១៥រោចខែភទ្របទ ។ ពីថ្ងៃ ១រោចដល់១៤រោច គឺថ្ងៃកាន់បិណ្ឌ ឬថ្ងៃដាក់បិណ្ឌ។ ថ្ងៃ១៥រោច គឺថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ ព្រោះថ្ងៃនេះ អ្នកស្រុកតែងមកប្រជុំគ្នា ធ្វើនៅក្នុងវត្តគ្រប់ៗគ្នា។ កាលពីបុរាណកាល បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺមានរយៈពេល ៣ខែឯណោះ គឺស្របពេលនឹងរដូវចូល វស្សាដែរ។ តែក្រោយមក ដោយប្រជាជន ពុទ្ធបរិស័ទ ជាប់មមារញឹកនឹងកិច្ចការរស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតខ្លាំងពេក ទើបគេសម្រេច ធ្វើត្រឹម ១៥ ថ្ងៃនេះវិញ។
ពាក្យថា បិណ្ឌ បានន័យថា ពំនូតបាយ ដែលគេឧទ្ទិសដល់ខ្មោចដែលបានស្លាប់ទៅ។ គេដាក់បាយបិណ្ឌក្នុងថាស១ យក ទៅវត្ត។ នៅពាក់កណ្តាល បាយបិណ្ឌ មានបាយ បិតបូរ ដែលគេដាក់លើជើងពានតូចមួយ។ បាយបិតបូរ ដូចគ្នានឹងបាយ បិណ្ឌដែរ ប៉ុន្តែគេធ្វើរាងស្រួចដូចសាជី ហើយធ្វើគំរបស្លឹកចេកគ្របពីលើ ដោយចោះកំពូលទុកដោតទៀនធូប និង ផ្កា ។ នៅតំបន់ខ្លះ គេធ្វើបាយបិណ្ឌដាក់ក្នុងកន្ទោងចំនួន៨ ព័ទ្ធជុំវិញបាយបិតបូរ ។ ក្នុងកន្ទោងនីមួយៗមានពំនូត បាយបិណ្ឌពី១ ទៅ១៥ដុំ ។
ក្រៅពីតង្វាយផ្សេងៗនៅក្នុងសាលាបុណ្យនៃវត្ត គេនាំគ្នារៀបចំតុបតែងធ្វើ ផ្កាបិណ្ឌ ដែលមានរាងមូលស្រួចដូចសាជី ។ នៅលើកំពូលផ្កាបិណ្ឌ គេធ្វើរូបហង្សទ្រទៀន ដែលគេអុជរាល់យប់នៅពេលកាន់បិណ្ឌ ។ គេថា ផ្កាបិណ្ឌ នេះជាតង្វាយ ចំពោះ ព្រះចូឡាមណីចេតីយ ។
មុនថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ១ថ្ងៃ គឺថ្ងៃ១៤រោចនៅតាមផ្ទះនីមួយៗ គេនិយមធ្វើនំអន្សម នំគមសម្រាប់យកទៅប្រគេនលោក ឧទ្ទិសដល់ អ្នកដែលបានស្លាប់ទៅហើយផង ចែកចាយដល់អ្នកជិតខាង ឬមិត្តភក្តិផង ។ នៅពេលយប់នៃថ្ងៃនោះ នៅឯវត្តមានពិធី បង្សុកូលជូនវិញ្ញាណក្ខន្ធ អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតទៅហើយ មានការសូត្រធម៌ និងការសម្តែងធម្មទេសនារហូតដល់ភ្លឺ។ លុះស្អែកឡើង ថ្ងៃ១៥រោចខែភទ្របទ ដែលជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃពិធីភ្ជុំបិណ្ឌ ហើយដែលជាថ្ងៃសំខាន់ជាងគេ អ្នកស្រុក គ្រប់ផ្ទះនាំគ្នាទៅប្រជុំនៅវត្ត។ អ្នកខ្លះកាន់បាយបិណ្ឌ បាយបិតបូរ ខ្លះកាន់នំអន្សម នំគមនិងនំចំណីផ្សេងៗ ខ្លះទៀតកាន់ ចានស្រាក់ដាក់ចង្ហាន់ទៅប្រគេន ព្រះសង្ឃ ។
ក្រៅពីពិធីភ្ជុំបិណ្ឌដែលធ្វើនៅវត្ត មានពិធីសែនព្រេននៅតាមផ្ទះនៅវេលាព្រលប់នៃថ្ងៃបង្ហើយនោះដែរ។ នៅកណ្តាល ផ្ទះល្វែង គេក្រាលកន្ទេល ដាក់ខ្នើយនៅក្បាលកន្ទេល រួចយកសំពត់សមកក្រាលពីលើខ្នើយនិងកន្ទេលនោះ។ ពេលនោះ គេរៀបថាស ម្ហូបនំចំណី បាយបិណ្ឌ បាយបិតបូរ ផ្តិលទឹក ពានស្លាម្លូ ពានបារី។ គ្រួសារទាំងអស់មកអង្គុយជុំវិញរណ្តាប់ ទាំងនោះ ហើយមេគ្រួសារអុជទៀនធូបអញ្ជើញវិញ្ញាណក្ខន្ធដូនតាមកពិសាក្រយ៉ានេះ ហើយសុំឲ្យជួយថែរក្សាកូនចៅ នៅរស់ ឲ្យបានសុខសប្បាយ ផង ។ លុះព្រឹកឡើង គេរៀបដាក់នំចំណីក្នុងកូនទូកធ្វើអំពីដើមចេកហើយបណ្តែតលើទឹក ដើម្បីជូនដំណើរដូនតាទៅវិញ ។
ទៀនដែលដុតគោរពបូជា ពេលធ្វើពិធីដាក់បិណ្ឌម្ដងៗ។ រូបថត D.KEO/MONOROOM.info
ខ. កំណត់សំគាល់
១. ហេតុអ្វីបានជាគេនិយមធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ក្នុងរនោចខែភទ្របទ? គម្ពីរនានាខាងពុទ្ធសាសនាបានចែងថា មនុស្សចិត្ត អាក្រក់ ដែលបានធ្វើអំពើបាបផ្សេងៗ លុះស្លាប់ទៅតែងទៅកើត កំណើតមួយហៅថា ប្រេត ។ គម្ពីរមិលិន្ទប្បញ្ហា សំដែងថា ប្រេត មាន៤ពួកគឺ៖
- ប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្ទុះឈាម
- ប្រែតដែលស្រេកឃ្លានអាហារជានិច្ច
- ប្រេតដែលភ្លើងឆេះជានិច្ច
- ប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយផលដែលបុគ្គលដទៃឧទ្ទិសឲ្យ ។
គឺពួកប្រេតទី៤នេះហើយដែលគេតែងធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ឧទ្ទិសផល ឬសែនឲ្យ គេនិយមរើសចំថ្ងៃរនោចខែភទ្របទ ព្រោះ ពេល វេលានោះ ព្រះចន្ទពុំសូវមានពន្លឺ ហើយចេះតែងងឹតទៅៗ ។ ឱកាសនោះហើយដែលយមរាជដោះលែង ពួកប្រេត ទាំងនោះ ឲ្យ មករស់នៅលាយឡំជាមួយមនុស្ស ចាំទទួលភាគផល ដែលបងប្អូនកូនចៅធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសឲ្យ ព្រោះប្រេត ខ្លាចពន្លឺណាស់ ។ ប្រសិនបើក្នុងរយៈ១៥ ថ្ងៃ ពួកប្រេតបានដើររកគ្រប់៧វត្ត ពុំឃើញមានបងប្អូនណា ធ្វើបុណ្យបញ្ជូន កុសលទៅឲ្យទេ ពួកប្រេតនោះ នឹងអត់បាយ អត់ទឹកស្រេកឃ្លាន រងទុក្ខវេទនាក្រៃលែង ហើយនឹងជេរប្រទេចផ្តាសាមក ញាតិកាទាំងឡាយឲ្យហិនហោច ទ្រព្យ សម្បត្តិ ព្រាត់ប្រាស់ ម្តាយឪពុក ប្តីប្រពន្ធ កូនចៅ ញាតិផៅ សណ្តានជាដើម ។
២. ការបោះបាយបិណ្ឌ៖ គេនិយមទៅបោះបាយបិណ្ឌនៅឯវត្តវេលាទៀបភ្លឺ ដោយគេជឿថា ធ្វើបែបនេះពួកប្រេតទទួល បានដោយផ្ទាល់។ ព្រមគ្នាជាមួយនឹងព្រះសង្ឃសូត្រធម៌ ពួកពុទ្ធបរិស័ទទាំងអស់ កាន់ចានបាយបិណ្ឌរៀងៗខ្លួន ដើរតម្រង់ ទៅព្រះ វិហារដើម្បីធ្វើពិធី បោះបាយបិណ្ឌ ។ ពេលដើរជុំវិញព្រះវិហារនោះ គេត្រូវដុតធូបប្រាំសរសៃ ដាក់នៅលើចាន បាយបិណ្ឌ ។ ដើរបានមួយជុំ អាចារ្យប្រកាសថា អនុមោទនាលើកអើយ!! ។ ទាំងអស់គ្នាស្រែកថា៖ សាធុ!។ រួចគេចាប់ យកបាយ១ដុំដាក់ទៅលើដី ឬបោះទៅទីឆ្ងាយ ហើយដោតធូបមួយសរសៃ ឬផ្កាផ្សេងៗ១ទងនៅលើដីដែរ។ គេធ្វើបែបនេះ គម្រប់៣ដង ។ រីឯបាយបិណ្ឌនិងធូបនៅនៅសល់ គេនាំយកតាមអាចារ្យ ដែលអញ្ជើញចេញទៅក្រៅវត្ត ទៅកាន់ទីដែល នៅជិតខ្ទមអ្នកតា ឬក្រោមដើមឈើធំៗហើយអុជធូប និងចាក់បាយបិណ្ឌទាំងអស់នោះ ទៅលើដីដើម្បីឲ្យខ្មោចដែលគ្មាន បងប្អូន ធ្វើបុណ្យបញ្ជូនឲ្យ ។ អាចារ្យហាមមិនឲ្យលាងចាននិងដៃនៅទីនោះឡើយ ។ បន្ទាប់មក អាចារ្យ ធ្វើពិធីបង្សុកូល ច្រូចទឹកលើនំចំណី និងបាយបិណ្ឌឲ្យប្រែត ទាំងនោះដែលមកចាំទទួលដែរ តែគ្មានញាតិសណ្តានឧទ្ទិសឲ្យ។ ក្នុងពិធីបុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ ពុទ្ធបរិស័ទតែងបានស្តាប់ព្រះសង្ឃ សូត្របទបរាបរាភវសូត្រ ។
ហេតុអ្វីបានជាជនជាតិខ្មែរ មានការគោរពបូជា ចំពោះពិធីបុណ្យមួយនេះខ្លាំងម្លេះ?
ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺជាពិធីបុណ្យមួយដែលមានសារសំខាន់ ទាំងសម្រាប់អ្នកស្លាប់ និងទាំងអ្នកដែលកំពុងរស់នៅ៖
ក. សម្រាប់អ្នកដែលបានស្លាប់ទៅហើយ (ប្រេត)
- ជាឱកាសនៃការដោះលែង ព្រលឹងពីឋានយមរាជ (ឋាននរក) មកឋានកណ្តាល (ឋានមនុស្សលោក) ដើម្បីមក ជួបកូនចៅទទួលផលបុណ្យ ដែលកូនចៅឧទ្ទិសជូនក្នុងរដូវភ្ជុំបិណ្ឌ ។
- ជាថ្ងៃដែលកូនចៅមករំឭកឈ្មោះ ដឹងគុណនៃអ្នកដែលបានស្លាប់ទៅនៅឯវត្ត ។
- ជាថ្ងៃនៃការសុំអភ័យអ្នកស្លាប់ ឬការឲ្យអភ័យពីអ្នកដែលកំពុងនៅរស់ ចំពោះអ្នកដែលបានស្លាប់ទៅ ។
- ជាថ្ងៃនៃការទទួលបានការអនុគ្រោះ ស្រោចស្រង់ពីព្រះពុទ្ធសាសនា ។
ខ. សម្រាប់អ្នកដែលនៅរស់
សំរាប់ព្រះសង្ឃ៖
- ជារដូវកាលនៃការសម្តែងធម្មទេសនា អំពីធម៌វិនាសទាំងឡាយ ឲ្យដល់ពុទ្ធបរិស័ទលោកបានជ្រាប និងបាន ជៀសវាងផង។
- ជាឱកាសនៃការបញ្ចេញសមត្ថភាព ខាងធម៌វិន័យដ៏ល្អផូរផង់របស់ពុទ្ធសាសនា ឲ្យមហាជនលោកបានឃើញ។
- ជាឱកាសនៃការទទួលចង្ហាន់ ដោយពីពុទ្ធបរិស័ទ ដោយមិនចាំបាច់ចេញទៅបិណ្ឌបាតខាងក្រៅវត្ត ។
- ជាពេលវេលាដែលព្រះសង្ឃលោកបានទទួលបច្ច័យនានា សម្រាប់កសាងវត្តអារាម ឲ្យកាន់តែមានការរីកចម្រើន ឡើង ។
- ជាឱកាសដែលព្រះសង្ឃលោកបសូត្រធម៌ សម្តែងព្រះធម៌ដើម្បីរំដោះប្រេតចេញពីភពអវចី ។
- ជាឱកាសនៃការបង្ហាញពីសាមគ្គីភាព នៃអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
ពុទ្ធបរិស័ទនិងមហាជននានា៖
- ជាពេលវេលាដែលបង្ហាញឲ្យឃើញ ពីទឹកចិត្តសប្បុរស សណ្តានចិត្តទូលាយរបស់ជនជាតិខ្មែរពោលគឺ ធ្វើបុណ្យ ចំពោះមនុស្សទូទៅ ដោយមិនប្រកាន់និន្នាកា ពូជសាសន៍ សាសនា នយោបាយ ឬវណ្ណៈអ្នកមានអ្នកក្រ និងសូម្បី អ្នកនៅរស់ ឬអ្នកស្លាប់ឡើយ ។
- ជាឱកាសនៃការសង្រួមកាយ វាចារ ចិត្តឲ្យបានជ្រះថ្លាក្នុងធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនា តាមរយៈការធ្វើបុណ្យ ដាក់បាត ដល់ព្រះសង្ឃ ការចែកទានមានអាហារជាដើមជូនដល់អ្នកក្រ កម្សត់ទុគ៌ត ការធ្វើជាអំណោយទាន ដល់បុព្វការីជន ដែលកំពុងនៅរស់ ។
- ជាពេលវេលានៃការសុំខមាលទោស ពីបុព្វការីជនទាំងឡាយដែលបានស្លាប់ទៅ ។
- ជាឱកាសនៃការធ្វើបុណ្យ ដើម្បីរំដោះជនជាទីស្រលាញ់ ដែលបានស្លាប់ទៅចេញពីឋានយមរាជ (ឋាននរក) ឲ្យមានសេរីភាព បានទៅកើតក្នុងសុគតិភពវិញ ។
- ជាពេលវេលានៃការរួបរួមសាមគ្គីភាពគ្នា នៃបងប្អូនញាតិការទាំងប្រាំពីរសន្តាន និងអ្នកស្រុកពុទ្ធបរិស័ទជាដើម ។
» ចុចលើទំព័របន្ទាប់ ដើម្បីអានអត្ថបទបន្ត