ភ្នំពេញ៖ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលជាស្ថាប័នច្បាប់កំពូលចុងក្រោយ នៃការសម្រេចរាល់ពាក្យបណ្តឹង ដែលទាក់ទងនឹង​ការបោះឆ្នោត បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ជាសាធារណៈមួយ ដោយបានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនអាចឲ្យគណៈកម្មាធិការ​ជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) បើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» មួយចំនួន ហើយធ្វើសវនាការជាសាធារណៈ ដើម្បីធ្វើការ​ផ្ទៀងផ្ទាត់ នៃបណ្តឹងតវ៉ាលើលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្នផ្លូវការ នៃការបោះឆ្នោតកាល ពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា កន្លងមក។

ស្ថាប័នក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នៅក្នុងវិមានរដ្ឋចំការមន។ (រូបភាព ccc.gov.kh)

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចុះថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ របស់អគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានបញ្ជាក់ថា​បណ្តឹងចំនួន២៤ ក្នុងចំណោម៣៩បណ្តឹង ដែលដាក់ទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានដោះស្រាយរួច ឯ១៥ បណ្តឹងទៀត ដែលទាក់ទងទៅនឹងការតវ៉ាចំពោះលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ននៃការបោះឆ្នោត។

អគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនេះដដែល ក៏បានសម្រេចថាអាចឲ្យគ.ជ.ប បើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» នេះ ដោយបានអះអាងថា ផ្អែកតាមច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងស្តីពីនីតិវិធីត្រូវអនុវត្តនៅមុខ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ និងផ្អែកលើបទបញ្ជា និងនីតិវិធីសម្រាប់ការបោះឆ្នោត​អណត្តិទីប្រាំនេះ។

អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប លោកទេព នីថា បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូថា ជាទូទៅ គ.ជ.ប ត្រៀមដើម្បី​ធ្វើការអនុវត្ត ទៅតាមសេចក្តីសម្រេច របស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។ លោកបានបន្តរថា គ.ជ.ប ធ្វើអ្វីដោយយោងលើផ្លូវច្បាប់ ដូច្នេះសេចក្តីប្រកាសព័តមាននេះ មិនមែនជាសេចក្តីសម្រេចដែលតម្រូវឲ្យ គ.ជ.ប អនុវត្តតាមនោះទេ។ លោកបាន​បញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចនោះ នឹងមានបង្ហាញពីចំនុចមួយចំនួន ដែលត្រូវអនុវត្តទៅតាមពាក្យបណ្តឹងផ្សេងៗគ្នា។ «យើងមិនដឹងថា នីតិវិធីត្រូវអនុវត្តយ៉ាងណានោះទេ លុះត្រាតែមានសេចក្តីសម្រេច ទើបអាចអនុវត្តបាន។ (…) ខ្ញុំមិនទាន់​ទទួលបាននូវសេចក្តីសម្រេចនោះទេ មិនដឹងថាសម្រេចឲ្យបើករបៀបម៉េច បើកយកធ្វីនៅកន្លែងណា ខេត្តណា ការិយាល័យ​ណា យើងមិនទាន់ដឹងនៅឡើយនោះទេ។»

ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានប្រើពាក្យ«អាច» ...

មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ទទួលបន្ទុកកិច្ចការបោះឆ្នោត បង្ហាញភាពមិនប្រក្រតីលោក គួយ ប៊ុនរឿន បានឲ្យទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ ដឹងថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានប្រើពាក្យ«អាច» ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះ ដែលមិនន័យស្មើនឹង«គ្មាន» ក៏ថាបាន។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីលោក បានបង្ហាញថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានសង្ឃឹម និងជឿជាក់ថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនេះនឹងផ្តល់ឱកាស ឲ្យ គ.ជ.ប បើកកញ្ចប់សុវត្តិភាព«ក» ទៅតាមបណ្តឹងដែលបាន​ប្តឹង​ទៅនោះ។

ចុចលើរូប ដើម្បីពង្រើក។

ជាមួយគ្នានេះ លោកគួយ ប៊ុនរឿន ក៏បានអបអរសារទ ជាមួយនឹងចំណាត់ការរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញដែរ ដោយលោក​បានស្នើសុំដល់​ស្ថាប័នមួយនេះ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានយន្តការមួយច្បាស់លាស់ ក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់បើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» ត្រូវធ្វើជា​សាធារណៈ មានវត្តមានម្ចាស់ពាក្យបណ្តឹង មានសមាសភាពចូលរួម ពីអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងងន្តរជាតិ ពីអង្គការ​សង្គមស៊ីវិល។

លោក រស់ សួរ ប្រធានការិយាល័យកិច្ចការបោះឆ្នោត និងនីតិកម្ម នៃគណបក្សសង្ក្រោះជាតិបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ចំពោះ​ពាក្យបណ្តឹងចំនួន១៥ ដែលនៅសល់ស្មើនឹង១៥ខេត្តដែរនោះ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងបញ្ចប់ នៅត្រឹមថ្ងៃសៅរ៍ចុង​សប្តាហ៍​នេះជាកំហិត។ ចំណែកឯសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន របស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញវិញ លោកក៏បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពីបញ្ចប់លើ​ពាក្យបណ្តឹងទាំង១៥ ដែលប្តឹងទាស់នឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងបន្តរនីតិវិធី ដើម្បីចេញនូវសេចក្តី​សម្រេច ក្នុងការបើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»។

ទាក់ទងនឹងខេត្តដែលត្រូវអនុវត្តដោយ គ.ជ.ប ក្នុងកាបើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នោះលោក គួយ ប៊ុនរឿន បានបញ្ជាក់ថា មិនទាន់ទទួលបាននូវព័ត៌មានច្បាស់ការណាមួយ សម្រាប់ការបើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ថានឹងត្រូវអនុវត្តទៅលើ​ខេត្ត​ណានោះនៅឡើយទេ។ តែតាមការប្រមើលមើល របស់លោក រស់ សួរ លោកបង្ហាញដោយយោងទៅតាមពាក្យ​បណ្តឹង​ទាំង១៥ ដែលនៅសល់នោះថា អាចមានខេត្តចំនួនប្រាំមួយ ដែលលោកគិតថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវចង្អុលបង្ហាញដល់ គ.ជ.ប ក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់តាមរយៈការបើកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ក្នុងនោះមានខេត្តកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តសៀមរាប ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងចុងក្រោយរាជធានីភ្នំពេញ។

រក្សាទុកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» នៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាព

ប្រធានគណបក្សជំទាស់លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ ទៅប្រធាន គ.ជ.ប លោក អ៊ឹម សួស្តី កាល​ពី​ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា នេះដោយស្នើឲ្យមានការចាត់វិធានការ ក្នុងការរក្សាទុកនូវកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» នៅកន្លែងដែលមាន​សុវត្ថិភាពខ្ពស់បំផុត។ លោកក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែម ក្នុងលិខិតនោះថា ដោយសារតែភាពមិនច្បាស់លាស់របស់ គ.ជ.ប ក៏ដូចជាគណបក្សនយោបាយ។ លោកអះអាងថាក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នេះ មានឯកសារដែលជាភស្តុតាងដ៏សំខាន់ សម្រាប់ការផ្ទៀងផ្ទាត់នូវទិន្នន័យនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោត និងភាពមិនប្រក្រតីនានា ដែលបានកើតមានក្នុងអំឡុងពេល​បោះ​ឆ្នោត រាប់សន្លឹកឆ្នោត។

ដូចគ្នានេះដែរ ខាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលតាមដានលើការបោះឆ្នោត ក៏បានគាំទ្រចំពោះការរក្សាទុកនូវ​កញ្ចប់​សុវត្ថិភាព«ក»នេះ ឲ្យមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់បំផុត ព្រោះក្នុងកញ្ចប់នេះមាននូវឯកសារដើម ដែលមកពីការិយាល័យបោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោត នីមួយៗ មានដូចជាទម្រង់បែបទលេខ ១១០១, ១១០២ និង១១០៨, បញ្ជីបោះឆ្នោតដែលត្រូវបាន​ប្រើ​ប្រាស់ក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោតត្រាសម្ងាត់, សន្លឹកឆ្នោតខូច, សន្លឹកឆ្នោតដែលមិនបានប្រើប្រាស់, គល់បញ្ជីសន្លឹកឆ្នោតដែល​បាន​ប្រើរួច, សន្លឹកឆ្នោតបានការ, សន្លឹកឆ្នោតមិនបានការ និងផ្ទាំងក្រដាសធំៗ សម្រាប់កត់ត្រាសំឡេងឆ្នោត៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២២ សីហា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ