របាយការណ៍បន្ថែម រ៉ូណា ស្មីត ក្នុងរបៀបវារៈទី១០ នៃកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស UN
- ដោយ: មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ([email protected]) - ប៉ារីស ថ្ងៃទី០៩ កញ្ញា ២០១៨
- កែប្រែចុងក្រោយ: September 10, 2018
- ប្រធានបទ: នយោបាយខ្មែរ
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
ឆ្នាំនេះ របបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនមានឈ្មោះល្អស្រាប់ នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) អាចនឹងរងព្រនង់ធ្ងន់ៗបន្ថែមទៀត ពីសំណាក់ស្ថាប័នអន្តរជាតិខាងលើ ដែលនឹងធ្វើការប្រជុំ ប្រចាំឆ្នាំ សម្រាប់រយៈពេល១៨ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨នេះ ក្នុងការិយាល័យកណ្ដាលរបស់ខ្លួន ក្នុងក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។
នេះ បើយោងតាមរបាយការណ៍បន្ថែម កម្រាស់២២ទំព័រ ដែលទើបនឹងត្រូវអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) អ្នករាយការណ៍ពិសេស អ.ស.ប ទទួលបន្ទុកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំនៅកម្ពុជា ដាក់ឡើងទៅកាន់ស្ថាប័នខាងលើ ដែលមានរៀបរាប់យ៉ាងច្រើន ពីស្ថានភាព នៅមុន អំឡុងពេល និងក្រោយពេល នៃការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា កាលពីចុងខែកក្កដាកន្លងមក។
របាយការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស របស់អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ដែលដាក់ឲ្យពិគ្រោះបាន តាំងពីថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨នេះ នៅលើគេហទំព័របណ្ដុំឯកសារ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទាក់ទងនឹងប្រទេសកម្ពុជា នឹងស្ថិតក្នុងរបៀបវារៈ ទី១០ នៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំខាងលើ ដោយបានអះអាង ពីការរិតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់រយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយ។
របាយការណ៍ បានរកឃើញថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រ នីតិកាលទី៦ មានពោរពេញ ដោយការរឹតត្បិត និងការបង្ខិតបង្ខំពលរដ្ឋ ឲ្យចេញទៅបោះឆ្នោត នៅក្នុងខេត្តមួយចំនួន - ការយាយីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល - ការគ្រប់គ្រងបណ្ដាញសារព័ត៌មាន និងការរារាំងគណបក្សប្រឆាំង ដ៏សំខាន់មួយ មិនឲ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែង។
របាយការណ៍ បានបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតរបៀបនេះ មិនមានភាពសេរី ភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ឡើយ។ អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត បានសរសេរថា មូលដ្ឋានគ្រឹះ និងចក្ខុវិស័យ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មិនទាន់ត្រូវបានគោរពនោះទេ ដរាបណាសិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ត្រូវបានហាមឃាត់ គ្មានការបែងចែកអំណាចច្បាស់លាស់ និងគ្មានការផ្លាស់ប្ដូរអំណាច ដោយសន្ដិវិធី តាមរយៈការបោះឆ្នោតទេនោះ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អ.ស.ប បានបញ្ជាក់ថា ទោះបីជារបាយការណ៍របស់ គ.ជ.ប. អះអាងពីចំនួនពលរដ្ឋ ប្រមាណ ៨៣ភាគរយ បានចេញទៅបោះឆ្នោតក៏ដោយ ប៉ុន្ដែពលរដ្ឋកម្ពុជា ដ៏ច្រើនលើសលប់ បានទទួលរងការបំភិតបំភ័យ និងបង្ខំឲ្យចេញទៅបោះឆ្នោត ការគំរាមកំហែងពីសំណាក់អាជ្ញាធរ - ការទិញសន្លឹកឆ្នោត និងចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ ចំពោះអ្នកគាំទ្រ និងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានបង្ហោះរូបភាព «ម្រាមដៃស្អាត» សម្ដែងការមិនពេញចិត្ត ចំពោះការបោះឆ្នោតនេះ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ជារឿយៗ ក្នុងពេលកន្លងមក របស់អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ក៏ត្រូវបានអ្នកស្រី យកមកបញ្ជាក់ឡើងវិញ នៅក្នុងរបាយការណ៍នេះដែរ ដូចយ៉ាង ការពន្យល់ថា ការអំពាវនាវឲ្យធ្វើពហិការ ចំពោះការបោះឆ្នោត ដែលមិនមែនជាកាតព្វកិច្ច កំណត់ដោយច្បាប់នោះ គឺជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ដែលត្រូវបានធានា ដោយច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្ដរជាតិ នោះជាដើម៕
-----------------
ប្រិយមិត្តអាចរកអាន របាយការណ៍នោះទាំងស្រុង នៅទីនេះ (ជាភាសាអង់គ្លេស) និងរបាយការណ៍ផ្សេងៗទៀត ទាក់ទងនឹងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមាននៅក្នុងគេហទំព័រ បណ្ដុំឯកសារ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីនេះ (មានច្រើនភាសា)។ រីឯអត្ថបទទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ ដែលទាក់ទងនឹងអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អាចរកពិគ្រោះបាន នៅទីនេះ៕