សួន សេរីរដ្ឋា៖ ប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិ ត្រូវកើតមុនសន្តិភាព
- ដោយ: ដារា រិទ្ធ អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ ដារា រិទ្ធ ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៧ មេសា ២០១៦
- កែប្រែចុងក្រោយ: April 27, 2016
- ប្រធានបទ: នយោបាយ-កម្ពុជា
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
«សន្តិភាព មិនអាចកើត មុនមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងមុនការអនុវត្តន៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពេញលេញបានទេ» នេះជាការអះអាង របស់ប្រធានគណបក្សអំណាចខ្មែរ លោក សួន សេរីរដ្ឋា នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ លោក សេរីរដ្ឋា បានពន្យល់ថា កាលណាប្រទេសមួយ មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនយោបាយ មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពោលគឺពលរដ្ឋអាចផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំ បានតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ទើបប្រទេសនោះមានសន្តិភាព។
ការថ្លែងរបស់លោក សួន សេរីរដ្ឋា បានធ្វើឡើងមួយថ្ងៃ បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី-ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានថ្លែងជាសាធារណៈ នៅក្នុងពិធីសម្ពោធផ្លូវជាតិលេខ៥៦ ដែលតភ្ជាប់រវាងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងខេត្តឧត្តរមានជ័យ ត្រូវមើលសន្តិភាពមុន នឹងនិយាយពីការអភិវឌ្ឍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
នាយករដ្ឋមន្ត្រី-ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដូច្នេះ ត្រូវមើលឃើញតួនាទីរក្សាសន្តិភាព មុនគេបង្អស់ កុំនិយាយដល់ការអភិវឌ្ឍ កុំនិយាយដល់ប្រជាធិបតេយ្យ តែចាប់ផ្តើមមានសង្រ្គាមហើយ គឺចុកមាត់ជិតហើយ កុំឆ្ងល់ពេក។ អ្នកខ្លះនិយាយបានត្រឹមប្រជាធិបតេយ្យ និយាយបានពីសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ប៉ុន្តែគេអត់បានគិត ពីសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិទទួលបាននូវសន្តិភាព សិទ្ធិចាកចេញផុត ពីការភ័យខ្លាចនៃសង្រ្គាមនោះទេ»។
ហើយទីបំផុត លោក ហ៊ុន សែន ទំនងជាអួងអាតពីខ្លួនលោក និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោក ដោយលើកឡើងបន្តថា៖ «អញ្ចឹងចំណុចនេះ ត្រូវមើលឲ្យឃើញអំពីតួនាទី និងសារសំខាន់នៃសន្តិភាព និងតួនាទីសំខាន់ នៃអ្នកដែលស្វែងរកសន្តិភាព និងចេះការពារសន្តិភាព បើមិនដូច្នោះទេ វានឹងជួបគ្រោះថ្នាក់ឡើងវិញ ហើយបង្កឲ្យមានមនុស្សស្លាប់»។
សម្រាប់លោក សួន សេរីរដ្ឋា ដែលសម្បូរដោយវោហា ក្នុងការវាយប្រហារទៅលើមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ បានរៀបរាប់ទៀតថា ទោះបីមានការបញ្ចប់ជំលោះប្រដាប់អាវុធ តែបើនៅតែបន្តអំពើហឹង្សា រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ហើយមនុស្ស (ពលរដ្ឋ) រស់នៅគ្មានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ គ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះវាមិនមែនជា«សន្តិភាព»ទេ តែវាជា«អស្ថិរភាព» ដែលពលរដ្ឋមិនអាចទទួលយកបាន ។
ប្រធានគណបក្សអំណាចខ្មែរ បានសរុបសេចក្ដីថា៖ «ដូច្នោះកុំនិយាយថា សន្តិភាព អាចកើតបានឲ្យសោះ បើនៅតែគ្មានការ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងគ្មានការអនុវត្តន៍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ»។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យ ប្រចាំឲ្យទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ និងជាអតីតមន្ត្រីច្បាប់មួយរូប ពីប្រទេសកម្ពុជា លោក ព្រហ្ម គិត បានពន្យល់ឡើងថា សន្តិភាព សម្រាប់លោក ហ៊ុន សែន មានអត្ថន័យបានមក ពីការកាប់ចាក់ ការបាញ់បោះ ប្រើអំពើហិង្សា។ ពេលណាឈប់កាប់ចាក់ ពេលនោះមានសន្តិភាពហើយ។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន មិនដែលគិតថា អ្វីដែលសង្គមជាតិ និងប្រជាជនត្រូវការ គឺសន្តិភាពផ្លូវចិត្តនោះឡើយ។ លោកថា៖ «តាមផ្លូវព្រះពុទ្ធសាសនា ក៏អញ្ចឹងដែរ។ ព្រះពុទ្ធបង្រៀនថា សន្តិភាពពិតប្រាកដ វាកើតឡើងនៅក្នុងផ្លូវចិត្ត។ មិនខ្លាច មិនញាប់ញ័រ មិនខ្វាយខ្វល់... នោះហើយទើបជាសន្តិភាព។ តែបើមួយថ្ងៃៗ ឮសូរតែការគម្រាម ខ្លាចនេះខ្លាចនោះ (...) នេះមិនមែនជាសន្តិភាពទេក្មួយ។»
លោក ព្រហ្ម គិត បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «ផ្ទុយទៅវិញ មានតែមនុស្សល្ងង់ទេ ដែលយល់ថា មួយផែនដីមានតែខ្លួនម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចនាំសន្តិភាព មកឲ្យមនុស្សដទៃទៀតបាន ហើយតាំងគម្រាមគេ គម្រាមឯងមិនស្វាង។ មានតែមនុស្សល្ងង់ទេ ដែលនិយាយពាក្យដដែលៗ មិនឈប់មិនឈរ ព្រោះខ្លាចគេស្ដាប់ខ្លួនមិនឭ មិនយល់។ បែបនេះ មិនមែនសន្តិភាពទេ។»៕