ជាថ្មីម្ដងទៀត សម្ដេចសង្ឃទាំងពីរគណៈ បានចេញសង្ឃប្រកាសមួយទៀត ចុះថ្ងៃទី១៣ខែកញ្ញា ដាក់កំហិតដល់​បណ្ដា​សង្ឃ និងបុព្វជិកទាំងឡាយ កុំឲ្យចូលរួមក្នុងបាតុកម្មណាមួយ។ មិនខុសពីលើកមុនឡើយ លិខិតនេះចេញមក​តែពីរថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ មុនការធ្វើមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីទាមទាររកការដោះស្រាយ នូវភាពមិនប្រក្រតី​ទាំង​ឡាយ ដែលបានកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១៥ខែកញ្ញានេះ។

តើព្រះសង្ឃគួរគង់យ៉ាងណាក្នុងបញ្ហានយោបាយ ដើម្បីជាទីគោរពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ? តើនយោបាយអ្វីខ្លះ ដែល​ព្រះសង្ឃគួរប្រតិបត្តិ និងនយោបាយណាខ្លះ ដែលព្រះសង្ឃមិនគួប្រតិបត្តិ? តើគួដាក់កំណត់ ឬមានវិធានការផ្លូវច្បាប់​ជាក់លាក់មួយ ឬយ៉ាងណា ដើម្បីផ្តាច់ព្រះសង្ឃចេញពីឆាកនយោបាយនោះ? លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយឯករាជ្យ បានបកស្រាយបន្ថែមទៀត ទៅលើចំណោទបញ្ហា ដែលមិនចេះចប់មិនចេះហើយខាងលើ។

ជួរមុខ ពីឆ្វេងមកស្ដាំ សម្តេចសង្ឃរាជ បួរ គ្រី សម្តេចសង្ឃរាជ ទេព វង្ស និងសម្តេចសង្ឃនាយក នន្ទ ង៉ែត។ (រូបថត MONOROOM.info)

រាជធានីភ្នំពេញ - ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ លោក ឡៅ ម៉ុងហៃបានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា ព្រះសង្ឃ​មិនគួរចូលរួមធ្វើនយោបាយនោះទេ ពិសេសក្នុងការគាំទ្រដល់គណបក្សនយោបាយជាដើម។ ការថ្លែងជាថ្មីរបស់​អ្នកវិភាគ​ដ៏ល្បីរូបនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី មានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ព្រះរាជសង្ឃប្រកាស និងប្រកាសនានា​ជាបន្តរ​បន្ទាប់ម្តងអនុញ្ញាត ម្តងមិនអនុញ្ញាតឲ្យព្រះសង្ឃ ឬបុព្វជិកនានា ចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ។ លោកបាន​ចាត់ទុកថា នេះជាករណីមួយដែលរំលោភច្បាប់ មិនគោរពច្បាប់ និងធ្វើ​តាមតែការនឹកឃើញរបស់អង្គឯង។

លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានធ្វើការរំលឹកថាថ្នាក់ដឹកនាំ «សង្ឃ» ភាគច្រើនមាននិន្នាការទៅរកបក្សកាន់អំណាច មានភាព​លំអៀងទៅរកមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ ទៅលើអ្នកមានលុយ មានអំណាច។ លោកបន្តរថា «វត្ត» ជាកន្លែងស្ងាត់ស្ងៀម ជាទីទទួល​ពុទ្ធបរិស័ទទូទៅ មិនមានការរើសអើងវណ្ណៈ ជាតិសាសន៍ ហើយក៏ជាកន្លែងមួយដែលមិនអនុញ្ញាត ឲ្យមានរក្សានូវ​កំលាំង​ទ័ពអាវុធជាតិផ្ទុះនានានោះ មិនថាតែក្នុងទីវត្តអារាមទេ សូម្បីតែខាងក្រៅ ឬក្បែរវត្តអារាមនោះក៏ដោយ ក៏មិនត្រូវបានគេ​អនុញ្ញាត​នោះ​ដែរ។

ការលើកឡើងដូចនេះ ដោយសារតែគេសង្កេតឃើញ នៅតាមវត្តអារាមនាជាយក្រុងជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងពេល​ថ្មីៗ​កន្លងទៅ ថាមានការ​បញ្ឈរ​នូវសព្វាវុធធុនធ្ងន់ និង មានកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជាដើម។ «ទីវត្តអារាមទាំងឡាយ មិន​អនុញ្ញាតិ​ឲ្យ​អ្នកណាកាន់កាំភ្លើងទេ និងក៏មិនត្រូវឲ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ដែលមានអាវុធចូលក្នុងវត្តដែរ ឬមួយការដាក់​លក់នូវគ្រឿងស្រវឹងជាដើម ទោះក្នុងកាលទេសណាក៏ដោយ។ (...) ពិសេសសង្ឃរាជនៃវត្ត (ចៅអធិការ​វត្ត)នីមួយៗ ក៏​មិន​មានសិទ្ធិក្នុងការប្រើប្រាស់អង្គរក្ស អាវុធ និងសម្ភារៈទំនើបៗនោះដែរ។»

លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ករណីទាំងអស់ខាងលើនេះ មិនដែលឃើញមានការចេញសង្ឃប្រកាស ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍​របស់​គណៈសង្ឃថា មានការប៉ះពាល់ដល់ភាពស្ងៀមស្ងាត់ របស់វត្តនោះម្តងណាឡើយ។ រឿងទាំងអស់ខាងលើ«នេះ ទើបជា​ការដែលត្រូវចេញការបង្គាប់បញ្ជា ក្នុងការអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវ»។

អ្នកវិភាគរូបនេះបានចាត់ទុកថា កិច្ចការទាំងឡាយ ដែលគណៈសង្ឃបានធ្វើនេះ ហាក់មានទំនោរ និងជួយជ្រោមជ្រែង ឬ​ជួយ«ទប់»អំណាច របស់គណបក្សកាន់អំណាចនោះ ដែលករណីនេះអាចបញ្ជាក់បានថា គាត់នឹងទទួល​បានប្រយោជន៍​អ្វីជាថ្នូរ នឹងការចេញសង្ឃប្រកាសនេះ។ លោកទំនងជាចង់និយាយដល់ ពីបុណ្យសក្ដិឬងារ ដែលមេសង្ឃធំៗទាំងនោះ ទទួលបានមក​ដល់សព្វថ្ងៃ។ «រឿងបុណ្យសក្តិសង្ឃ មិនត្រូវធ្វើការតែងតាំងស្រេច់តែនឹងចិត្តនោះទេ ត្រូវធ្វើការជ្រើស​ព្រះសង្ឃអង្គណា ដែលចាស់វស្សាជាងគេ ក្នុងការដឹកនាំ។»

លោកបានបង្ហាញថា ប្រសិនបើចង់ឲ្យប្រកាសរបស់គណៈសង្ឃទាំងពីរនេះ មានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការអនុវត្តនោះ គប្បីត្រូវ​កែក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតថា «ព្រះសង្ឃមិនមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតទេ។ ក្នុងនោះ ក៏មានច្បាប់គណបក្សនយោបាយមាត្រា១៥ ចែងថា បុព្វជិក មន្ត្រីតុលាការ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងកងកំលាំងនគរបាលជាតិ អាចចូលរួមជាសមាជិក​បក្ស​នយោបាយបាន តែមិនអាចធ្វើសកម្មភាពគាំទ្រ ឬប្រឆាំងគណបក្សណាមួយឡើយ។ ច្បាប់នេះ ក៏ត្រូវធ្វើការកែប្រែ​ដែរ។»

អ្នកវិភាគរូបនេះបន្តរថា នៅមានការណែនាំមួយទៀត កាលពីជំនាន់កុំម្មុយនីស ក្រោមការណែនាំពីរដ្ឋាភិបាលឲ្យព្រះសង្ឃ ជួយអប់រំឧបាសក ឧបាសិកា ឲ្យគាំទ្រគោលនយោបាយបក្ស ដែលមកទល់នឹងពេលនេះក៏មិនទាន់លប់ចោល ដូច្នេះក៏​ត្រូវ​ធ្វើការលប់ចោលដែរ។ ឯសង្ឃប្រកាសឆ្នាំ២០១១ ដែលគាំទ្រលោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីគ្រប់អាណត្តិនោះ ក៏​ត្រូវ​លប់ចោល។ «ធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យមានការអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់។ ម្តងខ្លួនឯងបំពានច្បាប់ ហើយស្រែកឲ្យគេគោរព​ច្បាប់ ដែលទាំងនេះមិនមែនជាការទៀងទាត់ទេ មិនល្អ មិនត្រឹមត្រូវ និងក៏មិនសមស្រប តាមការព្រានប្រដៅ​របស់​ព្រះពុទ្ធ​ផង​ដែរ។ ម្តងធ្វើអញ្ចេះ ម្តងធ្វើអញ្ចោះ ដោយបំពានច្បាប់រដ្ឋទៀត (វា)មិនត្រឹមត្រូវទេ៕»

-------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ