ភ្នំពេញ៖ តាមប្រវត្តិសាស្រ្តនៃការបោះឆ្នោតកន្លងមក ជាចុងក្រោយត្រូវតែជួបគ្នា ដោយខានមិនបានរវាង​គណបក្ស​​ទាំងពីរ ទោះបីជាជំនួបក្នុងកំរិតណាក៏ដោយ ឲ្យតែមានទិសដៅ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយមួយជាក់លាក់ ពីវិបត្តិនយោបាយ​ផ្នែកការបោះឆ្នោតនេះ។ សូមអានការបកស្រាយរបស់ នាយកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួនពីរ ដែលធ្វើការយ៉ាងជិតស្និត ទាក់ទងនឹង​ការ​បោះឆ្នោត នៅកម្ពុជា។

លោកកឹម សុខា (ឆ្វេង) ចាប់ដៃលោក សម រង្ស៊ី នៅចំពោះមុខអ្នកគាំទ្ររាប់ពាន់នាក់ថ្ងៃទី០៦ខែសីហា នៅទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ។ (រូបថត គណបក្ស)

«បើគ្មានជំនួបក្នុងការពិភាក្សាគ្នានោះទេ ខ្មែរអាចដើរជាន់ដានចាស់ ដែលធ្វើឲ្យមានអរិយភាពជាមួយគ្នា» នោះជាការ​លើក​ឡើង របស់លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិរបស់អង្គការមួយឈ្មោះថា គណកម្មាការអព្យាក្រិត្យ និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការ​បោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវ នៅកម្ពុជា ហៅកាត់តាមភាសាអង់គ្លេសថា និកហ្វិច (NICFEC)។ លោកនិយាយថា «បញ្ហានេះបណ្តាលមកពី ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលមិនបានបំពេញការងាររបស់ខ្លួន ឲ្យបានពេញលេញនៅឡើយ។ ពិសេស​នៅពេលដែលបណ្តឹងបិទផ្លូវតវ៉ា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានចាត់ទុកសេចក្តីសម្រេចរបស់ គ.ជ.ប ជាសេចក្តីសម្រេច​ត្រឹមត្រូវ ដែលធ្វើឲ្យមានការមិនទុកចិត្តពី មហាជនដែលជាម្ចាស់ឆ្នោត និងពីគណបក្សនយោបាយ។»

លោកបានអះអាងថា ដោយយោងតាមសេចក្តីសម្រេច របស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនេះ ទាំងមហាជនម្ចាស់ឆ្នោត និងពី​គណបក្សប្រឆាំង បានយក(វា) ជាទឡ្ហីករណ៍ក្នុងការ បន្តរនូវបញ្ហា«ប្រឈម»ផ្សេងៗទៀត។

លោកបន្តរថា អង្គការសង្គមស៊ីវិលជម្រុញឲ្យមានជំនួប រវាងគណបក្សនយោបាយទាំងពីរជាមុនសិន មុននឹងឈាន​ទៅ​ដល់ការសម្រេច បង្កើតនូវគណកម្មការចម្រុះឯករាជ្យណាមួយ។ «ការជួបគ្នានេះ ខ្ពស់ជាងការបង្កើតគណកម្មការចម្រុះ ដែលជាអាទិភាពទីមួយ ហើយខ្ពស់ជាងការប្តឹងផ្តល់គ្នា ខ្ពស់ជាងការទាញយកកត្តាច្បាប់មកពន្យល់គ្នា។ ប្រសិនបើគ្មាន​ការជម្រុញ ឲ្យមានការជួបគ្នាទេ នោះបញ្ហានៅតែមានជាបន្តរបន្ទាប់ទៀត។»

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិកហ្វិចរូបនេះ ក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្នុងជំនួបនេះ ត្រូវតែជាអ្នកមានសិទ្ធក្នុងការសម្រេច ជួស​មុខឲ្យភាគីទាំងសងខាង ដោយឈរលើប្រធានបទមួយជាក់លាក់ តាមរយៈការដាក់បង្ហាញលើតុ ធ្វើយ៉ាងណាទាញ​ឲ្យ​មានភាពស្របគ្នាមួយ ដើម្បីធ្វើការសម្រេចជាផ្លូវការ។

សម្រាប់លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចាត់ទុកថាពេលវេលានៃជំនួប មិនទាន់ហួសពេល​នៅ​ឡើយទេ ដោយលោកយល់ឃើញថា តាមគោលការណ៍ច្បាប់ មានរយៈពេល៦០ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត ហើយក៏​មិន​មានពាក់ព័ន្ធអ្វី នឹងការប្រកាសលទ្ធផលរបស់ គ.ជ.ប នោះដែរ។ តែលោកលើកឡើងថា ធ្វើយ៉ាងណាត្រូវកំណត់​នូវរបៀប​វារៈឲ្យបានមុនថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ដែលជាជំហានដំបូង ក្នុងការឆ្ពោះទៅរកការចរចារនោះ និងត្រូវបញ្ចប់៦០ថ្ងៃ មុននៃការ​ប្រជុំសភាដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត គណបក្សទាំងពីអាចស្នើទៅ គ.ជ.ប ឲ្យពន្យាពេលការប្រកាសលទ្ធផលនេះ ព្រោះមិនមាន​ការប៉ះពាល់ដល់ការប្រជុំសភានោះទេ។

សូមរម្លឹកថា ក្នុងពេលកន្លងមកទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែងតែបង្ហាញជំហររបស់ខ្លួន ក្នុងជំនួបមួយដែលសង្ឃឹមថា នឹងអាចទម្លាយភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយបាន។ ប្រមុខនែគណបក្សធំទាំងពីនេះ តែង​តែឆ្លើយឆ្លងគ្នាតាមរយៈលិខិត ក្នុងការកំណត់ពេលមួយនៃជំនួបឲ្យបានឆាប់រហ័ស។

បើទោះជាពន្លឺនៃជំនួបនេះ បានរំកិលខិតមកកាន់តែជិត ប៉ុន្តែភាពស្ទាក់ស្ទើរហាក់ដូចជាកើតមាននៅឡើយ បើតាមការឲ្យ​ដឹងនៃ មេដឹកនាំគណបក្សទាំងពីរនោះ។ លោកព្រុំ សុខា តំណាងខាងគណបក្សប្រជាជន ធ្លាប់បានសម្អាងហេតុផលថា «គណបក្សប្រជាជន រង់ចាំតែការកំណត់ពេលជួប របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែប៉ុណ្ណោះ» ឯលោកសម រស្ស៊ី ក៏ដូចជា​លោក កឹម សុខា ខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលើកឡើងថា «រង់ចាំតែកំណត់ពេល របស់គណបក្សប្រជាជន»។ មេ​ដឹកនាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានបញ្ជាក់តាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី០៣ខែសីហានេះ ពីគោល​ជំហរនៃការធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សា នឹងប្រព្រឹត្តិឡើងនៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ជាកំហិតដោយគ្មានការកែប្រែ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី០៣ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ