ពន្យល់ពាក្យ

1. ស្លោក មានន័យថា សម្លោក ពាក្យសរសើរ ពាក្យរាលចួនរណ្តំ ពាក្យកាព្យសម្រាប់សូត្រសរសើរគុណ ឆន្ទ គាថាជា ភាសាបាលី ឬសំស្ក្រឹត សេចក្តីសរសើរ ។
2. ភាសិត៖ សម្តី ពាក្យ អ្វីដែលនិយាយហើយ អ្វីដែលពោលហើយ ។
3. ទុព្ភាសិត៖ មានន័យថា ពាក្យអាក្រក់ សម្តីដែលនាំឲ្យប្រព្រឹត្តអាក្រក់ ។

ពាក្យផ្ទុយ

សុភាសិត # ទុព្ភាសិត
សរសើរ # បង្អាប់

សុភាសិតនិងពាក្យស្លោកគំរូ ៖

1. អាក្រក់ៗចុះឲ្យតែល្អ ក្រៗចុះឲ្យតែមាន។
2. បើឆ្ងល់ឲ្យខំសួរ ឆ្ងើយសំនួរមិនបានឲ្យខំជ្រាវ។ ប៉េង
3. សំណាងពឹងចំណេះ តម្រិះពឹងការព្យាយាម។ ប៉េង
4. ចង់ដុះឲ្យដាំ ចង់ចាំឲ្យឧស្សាហ៍រំឭក។ ប៉េង
5. ចង់ឆ្លាតឲ្យឆ្លុះ ចង់ដុះឲ្យដាំ។ ប៉េង
6. ចង់បានផ្លែឲ្យថែគល់ ចង់ស្វែងយល់ឲ្យស្រាវជ្រាវ។ ប៉េង
7. ត្រុកៗអ្នកស្រុកមើលងាយ រលាស់គូថខ្ចាយ មានឱតមានភណ្ឌ។
8. ចង់មានកុំខ្លាចក្រ ចង់ល្អកុំខ្លាចយូរ។
9. ស្រលាញ់កាយកប់ ស្អប់កាយឡើង។ អ្នកស្រីកែវ ច័ន្ទបូរណ៍
10. ចិត្តជាចំណង់ សតិតម្រង់ ប្រាជ្ញាជាដំណោះស្រាយ។ អ្នកស្រីកែវ ច័ន្ទបូរណ៍
11. ការអាន គឺជាការបណ្តុះគ្រាប់ពូជនៃបញ្ញា ។ (ច័ន្ទ ឫទ្ធី)
12. ឃ្លោកលិច អំបែងអណ្តែត។
13. ចំណេះកើតពីភាពឧស្សាហ៍ វាសនាកើតពីការតស៊ូ ព្យាយាម អំណត់។ ខឹម ច័ន្ទសុអហំ
14. ចង់ធំឲ្យជីក ចង់រីកឲ្យបង្កើតថ្មី។ ប៉េង
15. ត្រូវហ៊ានជំនះនឹងវាសនា ត្រូវថែរក្សាជាតិឲ្យគង់។ ប៉េង
16. បង្កើនសុខភាពដោយអាហារ បង្កើនបញ្ញាដោយការអប់រំ។ ប៉េង
17. គ្នាច្រើនបង្កើនកម្លាំងចិត្ត ចូលសហការណ៍គំនិត អភិវឌ្ឍន៍លៀនលយ។ ប៉េង
18. ឈើពុកទុកធ្វើជី ឈើល្អត្រូវសំភី ច្នៃធើ្វគ្រឿងសង្ហារឹម។ ប៉េង
19. សប្បុរសព្រមដោយបញ្ញា ប្រសើរថ្លៃថ្លា ទុជ៌នសុំញ៉ម។ប៉េង
20. ឈើផ្លែច្រើនសន្ធឹក បើថៃស្លឹករស់បានយូរ។ ប៉េង
21. ផ្លូវវៀចត្រូវលះបង់ ផ្លូវណាត្រង់ដើរតាមហោង។ ប៉េង
22. ធ្វើស្រែឲ្យថែទឹក រកស៊ីញឹកផលកើនទ្វេរ។ ប៉េង
23. អតីតកាលជូរចត់ បច្ចុប្បន្នស៊ូហត់ អនាគតរុងរឿង ។
24. សៀវភៅគឺជាមាតា ប្រាជ្ញាគឺជាកម្លាំង (អាវុធ)។
25. រៀនថ្ងៃមិនគ្រប់ រៀនយប់បន្ថែម ។
26. អានក្នុងចិត្ត គិតក្នុងខ្លួន ជាក្បូននៃចំនេះដឹង ។
27. បើចង់ឲ្យស្រួចដូចបន្លា ត្រូវតែឧស្សាហ៍ដុះដែកដុល។ឮ
28. សៀវភៅ ជាឃ្លាំងទ្រព្យដ៏ប្រសើរ ។
29. អានច្រើន ចេះច្រើន បង្កើនស្នាដៃ ។
30. ទូកពឹងច្រវា ការសិក្សាពឹងការព្យាយាម ។
31. ហ្វឹកហាត់ច្រើននាំឲ្យមានភាពអង់អាច សំបូរអ្នកប្រាជ្ញទើបនគររុងរឿង។ ប៉េង
32. ចេះច្រើនភាសាប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ ដឹងច្រើនសេចក្តី ប្រិមប្រិយប្រព្រឹត្ត។
33. ចេះច្រើនភាសាប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ ដឹងច្រើនសេចក្តី ប្រិមប្រិយប្រព្រឹត្ត។
34. ស្គាល់ចំណុចខ្សោយនាំឲ្យចង់ប្រែ ស្គាល់ចំណុចពូកែចង់ថែឲ្យកើន។
35. ការសង្ស័យ គឺជា កូនសោរនៃចំណេះដឹង។
36. ខណៈណាអ្នករឹតតែខំធ្វើការស្រាវជ្រាវរកចម្លើយ ខណៈនោះអ្នកនឹងរឹតតែទទួលបានជោគជ័យ។
37. សំណាងពឹងចំណេះ អ្នកប្រាជ្ញចេះពឹងគម្ពីរ។
38. ការសិក្សា គឺជា ការរៀបចំបម្រុងទុកដ៏ប្រសើរបំផុតសម្រាប់អនាគត។
39. ការរៀនសូត្រ គឺ ជាកំណបទ្រព្យដែលទៅតាមម្ចាស់គ្រប់កន្លែង។
40. គំនិត គឺ ជាកំណប់ទ្រព្យសម្រាប់ប្រើប្រាស់គ្រប់ពេលវេលា។
41. មិនសូវប្រាជ្ញ ឲ្យឧស្សាហ៍គិត មិនសូវគំនិត ពិនិត្យឲ្យបានច្រើន។
42. បរាជ័យបង្កើតឱកាសប្រសិនបើអ្នកបរាជ័យ ចូរកុំអស់សង្ឃឹម ព្យាយាមវាម្តងទៀត។
43. មានជីវិត គឺមានក្តីសង្ឃឹម។
44. ជីវិតរស់ របស់នៅ។
45. បរាជ័យគ្រាន់តែជាឱកាសមួយដើម្បីចាប់ផ្តើមឲ្យយើងមានភាពឆ្លាតវៃ។
46. គ្មានសេចក្តីក្លាហាននិងការតាំងចិត្ត ពិតជាគ្មានសេចក្តីរុងរឿងឡើយ។
47. យើងមិនរៀនតែពីក្នុងសាលាទេ តែគឺ ត្រូវរៀនពីជីវិតផង។
48. ការរៀនមិនមានតែនៅក្នុងសាលានោះទេ។
49. សាលារៀនមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង។
50. រស់ គឺរៀន យើងរៀនដើម្បីសុខភាពជីវិត។
51. កុំនៅស្ងៀមដោយមិនបានធ្វើអ្វីសោះ។
52. កុំនៅស្ងៀមដោយមិនបានរៀនអ្វីសោះ។
53. កុំនៅស្ងៀមដោយមិនបានអានអ្វីសោះ។ ប៉េង
54. ចូរនៅនឹងការងារជាដរាប។
55. ការអានមិនមែន សំគាល់លើការចាំមាត់ទេ តែគឺ ត្រូវយល់ពីអ្វីដែលគេចង់និយាយ និងដឹងនូវអ្វីដែលយើង កំពុងតែ គិត។ ប៉េង
56. វាគឺ ស្ថិតនៅក្នុងពេលវេលាលំបាកនិងឈឺចាប់បំផុតនេះហើយដែលមនុស្សអស្ចារ្យកើតឡើង។
57. អានសៀវភៅល្អ គឺសន្ទនាជាមួយបណ្តាអ្នកប្រាជ្ញនៃបណ្តាសតវត្សរ៍កន្លងមក។ ដេកាត
58. "Success is not a doorway, it's a staircase." Dottie Walters
59. A good book is the best of friends. - English Proverb
60. The man who does not read good books has no advantage over the man who can't read them.- Mark Twain
61. The reading of all good books is like conversation with the finest men of past centuries.- Descartes
62. Choose an author as you would a friend.- Wentworth Dillon
63. Read the best books first or you may not have a chance to read them at all.- Henry David Thoreau
64. Research means that you don't know, but are willing to find out.- Charles F. Kettering
65. Book lovers never go to bed alone.- Unknown
66. Knowledge is free at the library. Just bring your own container.- Unknown
67. The true university these days is a collection of books.- Thomas Carlyle
68. To add a library to a house is to give that house a soul.- Cicero
69. I go into my library and all history unrolls before me.- Alexander Smith
70. No furniture as charming as books.- Sydney Smith
71. Libraries are not made; they grow.- Augustine Birrell
72. A library is also a place where love begins.
73. A great library contains the diary of the human race. ~George Mercer Dawson
74. Give a man a fish, and you feed him a day. Teach a man to fish, and you feed him for a lifetime.
75. Books help children develop vital language skills.
76. By teaching you will learn; by learning you will teach.
77. Reading keeps the brain active.
78. You can never be wise unless you love reading.
79. All the education, all the wisdom and knowledge is found inside the covers of book.
80. There is no friend as loyal as a book.
81. Without reading you couldn’t write.
82. Reading exposes children to rich language.
83. The more children read, the better they get.
84. Reading makes all of us smarter.
85. Read a book its fuel for the mind.
86. The aim of education, should be rather to teach us how to think, than what to think.
James Beattie
87. Education is the best provision for old age.Aristotle
88. By learning you will teach;by teaching you will understand.Latin Proverb
89. By learning you will teach;by teaching you will understand.Latin Proverb
90. To teach is to learn twice over.Joseph Joubert
91. A leader is a deal in hope.Napoleon Bonaparte
92. Never tell people how to do things. Tell them what to do and they will surprise you with their ingenuity.George Patton
93. Where there is no vision, the people perish.
94. To do great things is difficult; but to command great things is more difficult.
Friedrich Nietzsche
95. A wise man will make more opportunities than he finds.Francis Bacon
96. Goals are the fuel in the furnace of achievement.Brian Tracy, Eat that Frog
97. There are two things to aim at in life; first to get what you want, and after that to enjoy it. Only the wisest of mankind has achieved the second.Logan Pearsall Smith
98. Practice yourself in little things, and thence proceed to greater.Epictetus
99. They can because they think they can.Virgil
100. If you do not hope, you will not find what is beyond your hopes.St. Clement of Alexandra
101. Experience is the child of Thought, and Thought is the child of Action. Benjamin Disraeli
102. It is hard to fail, but it is worse never to have tried to succeed.Theodore Roosevelt
103. Our greatest glory is not in ever falling but in rising every time we fall.Confucius
104. Knowing is not enough; we must apply.
105. Willing is not enough; we must do.Johann Wolfgang von Goethe
106. We are still masters of our fate.We are still captains of our souls.Winston Churchill
107. A wise man learns by the mistakes of others, a fool by his own. Latin Proverb
108. Silence does not always mark wisdom.Samuel Taylor Coleridge.
109. The seat of knowledge is in the head, of wisdom,in the heart.William Hazlitt
110. I recommend you take care of the minutes and the hours will take care of themselves.
Earl of Chesterfield
111. To do two things at once is to do neither.Publius Syrus
112. Time and tide wait for no man.Geoffrey Chaucer
113. Our truest life is when we are in dreams awake.Henry David Thoreau

---------------------------------------------------------
ដោយ៖ គល់រាំង - ភ្នំពេញថ្ងៃទី ១៨-១៩ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១២
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអ៊ីនហ្វូ

ឯកសារពិគ្រោះ៖
1) សៀវភៅ ភាសិត អធិប្បាយ សំរាយបំភ្លឺ បោះពុម្ពឆ្នាំ គ.ស ១៩៧២ ដោយអ្នកនិពន្ធ សែម សូរ និង អ៊ឹន សារុន
2) សៀវភៅ វចនានុក្រម សម្តេចព្រះ សង្ឃរាជ ជួន ណាត
3) គំនិតយល់ឃើញនិងបទពិសោធន៍របស់ គល់រាំង