ម៉ែឪអភ័យឯកសិទ្ធិ ឬជីដូនជីតាអភ័យឯកសិទ្ធិ?
- ដោយ: សេក មនោរកុមារ អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ សេក កុមារ ([email protected]) - បារីស ថ្ងៃទី១១ ឧសភា ២០១៦
- កែប្រែចុងក្រោយ: May 11, 2016
- ប្រធានបទ: នយោបាយ-កម្ពុជា
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
អ្វីទៅជាអភ័យឯកសិទ្ធិ? សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា បញ្ហាអភ័យឯកសិទ្ធិ ត្រូវបានមន្ត្រីនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល យកមកធ្វើការបកស្រាយ យ៉ាងប្លែកៗ។ ហើយនេះជាករណី របស់លោក សឺន សាលី មន្ត្រីបម្រើការឲ្យការិយាល័យឧត្តមស្នងការ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលកន្លងមកត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងព្រមានមិនខ្វល់ពីអភ័យឯកសិទ្ធិ របស់មន្ត្រីរូបនេះឡើយ។
អនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩៤៦ ស្ដីពីបុព្វសិទ្ធិ និងអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់សហប្រជាជាតិ បានសរសេរថា មន្ត្រីសហប្រជាជាតិមានអភ័យឯកសិទ្ធិ រួចផុតពីដំណើរការផ្លូវច្បាប់ ទាក់ទងនឹងពាក្យនិយាយស្ដី ឬសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងទង្វើទាំងអស់ ដែលពួកគេធ្វើក្នុងសមត្ថភាពផ្លូវការ របស់ខ្លួន។ ហើយប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាសមាជិកមួយ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ចាំបាច់ត្រូវមានកាតព្វកិច្ច គោរពតាមអនុសញ្ញាទាំងនោះ។ តែផ្ទុយទៅវិញ ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ រាប់ទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីផង បានបង្កើតឲ្យមានការប្រទាំងប្រទើសគ្នា មិនដឹងថាតើនឹងត្រូវដោះស្រាយ យ៉ាងដូចម្ដេច។
លោក ស៊ឺន សាលី ត្រូវបានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កោះហៅទៅផ្ដល់ចម្លើយ នៅក្នុងករណីលិខិតចំហរ របស់ស្ត្រីជាងធ្វើសក់ម្នាក់ឈ្មោះ ខុម ចាន់តារាទី ហៅ ស្រីមុំ ដែលបានសរសេរចោទមន្ត្រីរូបនោះ រួមនឹងមន្ត្រីរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀត ថាបានលួងលោមនាង ឲ្យផ្ដល់ចម្លើយក្លែងក្លាយ ទៅកាន់តុលាការ។ ប៉ុន្តែអវត្តមានរបស់លោក ក្នុងការបង្ហាញខ្លួនទៅកាន់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនោះ ត្រូវបានលោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពនេះ អះអាងថា នឹងធ្វើការនាំខ្លួន ទោះបីលោក សឺន សាលី ជាមន្ត្រីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ។ បន្ទាប់មក មន្ត្រី អ.ស.ប ជំនាញខាងសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ត្រូវបានតុលាការសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពញ ធ្វើការចោទប្រកាន់ ក្នុងករណីដដែលថែមទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខ្លួនលោក ធ្លាប់បានធ្វើការព្រមានថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនខ្វល់ពីអភ័យឯកសិទ្ធិ របស់លោក សឺន សាលី ឡើយ។ ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីមួយ ជាមួយនឹងក្រុមកម្មករនៅក្រុងព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើសំដីធ្ងន់ៗ ទាក់ទងនឹងករណីនេះថា៖ «កុំអាងអភ័យឯកសិទ្ធិ… ម៉ែអភ័យឯកសិទ្ធិ ឪអភ័យឯកសិទ្ធិក៏ដោយ។ (...) ច្បាប់គឺច្បាប់ អត់មានរញ៉េរញ៉ៃទេ។»
ផ្ទុយទៅវិញ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបតិ្តការអន្តរជាតិ របស់កម្ពុជា បានទទួលស្គាល់អភ័យឯកសិទ្ធិនោះ ហើយអះអាងថា នឹងជួយអន្តរាគមន៍ ឲ្យមានការដោះលែង លោក សឺន សាលី ដែលត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ ពីបទសមគំនិត ក្នុងអំពើសូកប៉ាន់សាក្សី។ នេះ បើតាមកការថ្លែងអះអាង របស់លោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងនេះ ទៅកាន់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកជាច្រើន។
តំណាងការិយាល័យ ឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំកម្ពុជា អ្នកស្រី វ៉ាន់ហ៊ី លី (Wan-Hea Lee ) ក៏បានថ្លែងអះអាងដូចគ្នា ប្រាប់ទៅវិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្នុងថ្ងៃទី១០ ខែឧសភាថា អង្គការសហប្រជាជាតិ បានទទួលការឆ្លើយតប ពីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដែលបញ្ជាក់ថា ក្រសួងនេះនឹងជូនដំណឹង ទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ឲ្យដោះស្រាយករណីលោក សឺន សាលី ស្របតាមអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩៤៦ ស្ដីពីបុព្វសិទ្ធិ និងអភ័យឯកសិទ្ធិនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។ អ្នកស្រី លី បានបញ្ជាក់ថា អង្គការសហប្រជាជាតិ ចាត់ទុកការឆ្លើយតបនេះ មានន័យស្មើនឹង «លែងមានការចោទប្រកាន់ លើមន្ត្រីរបស់អ្នកស្រីទៀតហើយ»។
ប៉ុន្តែជាថ្មីម្ដងទៀត ការអះអាង របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនដូចគ្នាទៅនឹងការលើកឡើង របស់លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសមួយ ទៅឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ស្ដីពីអភ័យឯកសិទ្ធិនេះទេ។ លោក ខៀវ សុភ័គ និយាយថា លោក សឺន សាលី នៅជាប់ចោទនៅឡើយ ហើយបើទោះជាលោក សាលី មានអភ័យឯកសិទ្ធិក៏ដោយ ក៏មិនអាចយកអភ័យឯកសិទ្ធិនោះ មកការពារខ្លួនបានដែរ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងឡើងថា៖ «គ្មានអភ័យឯកសិទ្ធិឯណា? យូ.អិនៗ (UN) ឥឡូវមើលសញ្ជាតិគាត់ទៅមើល សញ្ជាតិខ្មែរ អីក៏សញ្ជាតិ យូ.អិន សញ្ជាតិខ្មែរ ឬក៏សញ្ជាតិអាមេរិក សញ្ជាតិណាក៏ដោយ តែខុសច្បាប់ហើយ វាអត់មានអភ័យឯកសិទ្ធិអីនោះទេ»។
ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍កម្ពុជា បានជឿជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនសូវជាខ្វល់ខ្វាយ រឿងអនុសញ្ញា ឬកិច្ចព្រមព្រៀងជាអន្តរជាតិណា ដែលមិនបានផ្ដល់ប្រយោជន៍ ទៅឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសនេះ ចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តន៍ តាមការលើកឡើងនៃមេធំរបស់ខ្លួន ដូចជាលោក ខៀវ សុភ័គ នេះជាដើម ដែលត្រូវតែគាំទ្រ ឬអនុវត្តន៍តាមសម្ដីលោក ហ៊ុន សែន បើទោះជាការលើកឡើង របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា មិនមាននិតិភាពក៏ដោយ។ លោក សុភ័គ បាននិយាយថា៖ «ដូចសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍អ៊ីចឹង អ្នកឯងឪអភ័យឯកសិទ្ធិក៏ដោយ ម៉ែអភ័យឯកសិទ្ធិក៏ដោយ តែខុសច្បាប់ខ្មែរ គេចាប់ហើយ។ តែប៉ុណ្ណឹង! នេះជាជំហររបស់ខ្ញុំផ្ទាល់។»៕